Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Shenzhen
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Shenzhen (chiń. 深圳; pinyin: Shēnzhèn; ⓘ [ʂə́ntʂə̂n]) – miasto w południowo-wschodnich Chinach, w prowincji Guangdong, bezpośrednio graniczące z Hongkongiem, liczące ponad 17 milionów mieszkańców i stanowiące część około 100-milionowej metropolii Delta Rzeki Perłowej, które w 1979 roku było jeszcze miasteczkiem z 30-tysięczną ludnością[2].
.png)
Remove ads
Geografia i klimat
Podsumowanie
Perspektywa
Shenzhen od strony zachodniej leży nad deltą Rzeki Perłowej, zaś od wschodu styka się z zatoką Daya i Morzem Południowochińskim. Od strony północnej graniczy z prefekturami miejskimi Dongguan i Huizhou, zaś od południa graniczy z Hongkongiem oraz z zatokami Shenzhen oraz Mirs. Najwyższy szczyt aglomeracji góra Wutong o wysokości ponad 900 m n.p.m. znajduje się w Parku Narodowym o tej samej nazwie[3], zaś drugi pod względem wysokości szczyt o wysokości ponad 800 m n.p.m. znajduje się na półwyspie Depang[4]. Pod jurysdykcją Shenzhen znajduje się też kilka wysp m.in. wyspa Nei Lingding.
Remove ads
Podział administracyjny
Podsumowanie
Perspektywa
Shenzhen składa się z 10 dzielnic o łącznej powierzchni 1997,47 km². W dzielnicy Futian mieści się ratusz, zaś przylegająca do Hongkongu dzielnica Luohu jest centrum finansowym, handlowym i informacyjnym miasta[6]. Nanshan jest miejscem koncentracji przemysłu zaawansowanych technologii. Port w Yantian jest drugim co do wielkości głębokim terminalem kontenerowym w Chinach i trzecim co do wielkości na świecie[7]. Do pobliskiego Hongkongu można dostać się przez liczne przejścia graniczne (kolejowe, drogowe, morskie i piesze)[8].
Remove ads
Demografia
.jpg)
Na początku 2019 roku Shenzhen posiadało 13 026 600 mieszkańców[10], a w 2020 liczba mieszkańców wniosła 17 560 000[1].
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Wczesna historia
Pierwsze ślady osadnictwa w Shenzhen pochodzą z połowy epoki neolitu, zaś tereny wchodzące w skład dzisiejszej aglomeracji zostały włączone do Chin w 214 roku p.n.e. przez pierwszego cesarza Qin Shi Huang[9]. W IV wieku n.e. zostało założone hrabstwo Dongguan, z siedzibą gubernatora w Nantou, znajdującego się na terenie dzisiejszego dystryktu Nanshan[12]. Z czasów dynastii Ming do dziś zachowały się fragmenty muru obronnego wraz z południową bramą w Nantou[13] oraz forteca Dapeng, pochodzące z końca XIV wieku, zbudowane w celu ochrony przez japońskimi piratami[14]. Najwcześniejsze zapiski o Shenzhen pochodzą z 1410 roku[10]. Po przegraniu przez Chiny wojen opiumiowych w połowie XIX wieku, rejon obecnego Shenzhen stał się obszarem granicznym z Hongkongiem, nowo powstałą kolonią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Od 1910 roku przez rejon dzisiejszej aglomeracji zaczęła działać pierwsza linia kolejowa, prowadząca z Kantonu do stacji Kowloon w Hongkongu, której jedną ze stacji jest obecny dworzec centralny[15]. W czasie II wojny światowej Nantou znajdowało się pod okupacją Cesarstwa Wielkiej Japonii[16]. W 1953 roku do miasteczka Shenzhen przeniosły się władze nowo utworzonego hrabstwa Bao’an[9].
1979 rok – XXI wiek
Shenzhen otrzymało uprawnienia miasta na prawach prefektury 23 stycznia 1979 roku[17]. 16 maja 1980 roku w mieście powstała pierwsza w Chinach specjalna strefa ekonomiczna[18]. W marcu 1981 roku Shenzhen stało się miastem na poziomie sub-prowincjonalnym (pod bezpośrednim zarządem władz prowincji)[19]. 1 grudnia 1990 roku została założona Giełda Papierów Wartościowych w Shenzhen[20]. W październiku 1991 roku otwarto port lotniczy Shenzhen Bao’an[21]. Pod koniec 2004 roku oddano do użytku pierwsze linie metra[22]. W 2008 roku Shenzhen zostało członkiem Sieci Miast Kreatywnych UNESCO[23]. W czerwcu 2010 roku w Narodowym Centrum Obliczeniowym zainstalowano superkomputer Nebulae, który w momencie oddania był drugim pod względem szybkości superkomputerem świata[24]. Na początku lipca 2010 roku specjalna strefa ekonomiczna została rozciągnięta na całą aglomerację[25]. Miasto było gospodarzem Letniej Uniwersjady w 2011 roku, w której udział wzięło ponad 10 tysięcy sportowców ze 152 krajów[26]. W 2019 roku Shenzhen było trzecim w kolejności po Pekinie i Szanghaju miastem w Chinach pod względem przychodu PKB[27].
_Night_cropped.jpg)
Panorama Shenzhen (Futian CBD i ratusz – Civic Center)
Remove ads
Gospodarka
Podsumowanie
Perspektywa
Według rankingu konkurencyjności globalnych centrów finansowych (GFCI) ogłoszonego 26 marca 2020 roku Shenzhen zajmował 11. miejsce na świecie[28]. W 2019 roku przychód PKB Shenzhen wyniósł ponad 2,69 biliona CNY, co stanowiło trzeci pod tym względem wynik na kontynentalnych Chinach[27]. W 2019 roku sektor usług odpowiadał za 58,8% przychodu PKB miasta, zaś za 42,2% pozostałe sektory gospodarki (41,1% – sektor przemysłowy i 0,1% sektor odpowiadający łącznie za rolnictwo, leśnictwo, hodowle zwierząt i rybołówstwo)[19]. Centralny Dystrykt Biznesowy (CBD) ulokowany w dzielnicy Futian, o powierzchni 6,07 km², z przychodem PKB w latach 2015–2016 w wysokości około 262 miliardów CNY, przyczynił się do 14,98% przychodu całej aglomeracji[29]. W powyższym okresie był on najbardziej wartościowym CBD w kraju pod względem płatności podatkowych[29]. W 1980 roku w Shenzhen utworzono pierwszą w Chinach specjalną strefę ekonomiczną[18]. Do połowy 2010 roku obejmowała ona cztery dystrykty tj. Nanshan, Futian, Luohu i Yantian, zaś 1 lipca 2010 roku została rozciągnięta na całą aglomerację[25]. Łączne obroty ładunkowe portu w Shenzhen w 2018 roku wyniosły 27,7 miliona TEU, co stawiało go na trzecim miejscu na świecie pod względem wielkości przeładunku kontenerowego[7].
Całkowita wartość Giełdy Papierów Wartościowych w Shenzhen w 2019 roku osiągnęła wartość 23,7 biliona CNY, zaś liczba spółek notowanych na giełdzie wzrosła do 2205[30]. W Shenzhen na początku 2020 roku siedzibę miało 396 spółek notowanych na giełdzie, o całkowitej wartości rynkowej 12,1 biliona CNY, co stanowiło najlepszy po Pekinie wynik w kraju[31]. Na opublikowanej w 2019 roku liście największych firm na świecie „Fortune Global 500” znajdowało się siedem firm, które miało siedzibę w Shenzhen[32], w tym Huawei Technologies Co., Ltd., która na początku 2019 roku była drugim pod względem wielkości producentem smartfonów na świecie[33] oraz Tencent Holdings Limited, która w 2019 roku była drugą pod względem wielkości spółką internetową w Chinach[34]. Ponadto w 2018 roku 280 firm z listy „Fortune Global 500” przeprowadziło bezpośrednie inwestycje w mieście[35].
W 2018 roku Shenzhen był na czwartym miejscu w kraju pod względem liczby zamożnych rodzin, w mieście było około 170 000 gospodarstw domowych posiadających aktywa powyżej 6 milionów CNY[36].
Remove ads
Transport
Podsumowanie
Perspektywa
Transport kolejowy
Wszystkie dworce kolejowe w Shenzhen m.in. centralny, południowy, północny, wschodni, Futian i Pingshan obsłużyły w 2019 roku ponad 87 milionów pasażerów[37]. Z powyższych dworców kursują pociągi kolei dużej prędkości do Hongkongu, a także w kierunku Kantonu i Xiamen do różnych lokalizacji w kraju[38].
Transport lotniczy
W odległości 35 km od centrum miasta, na wybrzeżu delty Rzeki Perłowej, znajduje się Port lotniczy Shenzhen, z którego w 2019 roku skorzystało około 53 mln pasażerów, co stawia tutejsze lotnisko na piątym miejscu w kraju pod względem liczby obsłużonych osób[39].
Transport drogowy
Najważniejsze drogi w Shenzhen:
- autostrada G15 – biegnąca od Shenyang, wzdłuż wybrzeża Chin do Haikou (tunel pod Cieśniną Hajnańską w budowie);
- autostrada G94 – rozpoczynająca się w centrum Futian (niedaleko granicy z Hongkongiem), biegnąca naokoło delty Rzeki Perłowej, przez Kanton do Makau;
- autostrada G25 – biegnąca z Shenzhen do Changchun;
- autostrada G205 – biegnąca z Shenzhen do Qinhuangdao;
- droga ekspresowa S3 – biegnąca wzdłuż wybrzeża delty Rzeki Perłowej do Kantonu;
- droga ekspresowa Yanba – biegnąca wzdłuż zatoki Mirs i przecinająca półwysep Dapeng;
- zewnętrzna ekspresowa obwodnica (Shenzhen Outer Ring Expressway) – będąca na początku 2020 roku w trakcie budowy, rozpoczynająca się z zachodniej strony na S3 i kończąca ze wschodniej strony na Yanba, która ma połączyć 10 dróg ekspresowych i 8 autostrad, o długości 93 km (w tym 76 km na terenie Shenzhen), mająca mieć na swojej trasie 61 mostów, 12 tuneli i 15 węzłów[40].
Transport publiczny
W grudniu 2019 roku z transportu publicznego w Shenzhen korzystało dziennie średnio 11,27 mln pasażerów, w tym:
- autobusy: 4,22 mln
- taksówki: 1,11 mln
- metro: 5,91 mln
- tramwaje: 32 tysiące[37].
W marcu 2020 roku system metra w Shenzhen miał długość 303 km i w 2019 roku był czwartą, po Pekinie, Szanghaju i Kantonie tego typu siecią w Chinach pod względem liczby obsłużonych pasażerów[41]. Z 8 linii metra w 2019 roku korzystało dziennie średnio 5,53 mln pasażerów[41].
Shenzhen pod koniec 2017 roku zostało pierwszym miastem na świecie, w którym wszystkie miejskie autobusy tj. 16 359, były napędzane energią elektryczną[42]. W grudniu 2019 roku obsługiwały one 933 linie autobusowe[43]. We wrześniu 2019 roku władze miejskie ogłosiły, że wszystkie działające w mieście taksówki w liczbie 20 689, posiadają napęd elektryczny[44].
W dystrykcie Longhua od 2017 roku działają 2 linie tramwajowe o łącznej długości 11,7 km i obsługujące 20 przystanków (w tym 7 współdzielą)[45].
Transport wodny
W 2016 roku otwarto nowy międzynarodowy terminal portowy Shekou w dystrykcie Nanshan, do którego mogą zawijać największe wycieczkowce, a także skąd odchodzą promy do Makau, Zhuhai i Hongkongu[46]. Przy porcie lotniczym Shenzhen także znajduje się terminal promowy, skąd odpływają statki do powyższych lokalizacji i dodatkowo do Zhongshan[47]. Ponadto kursują statki pomiędzy dystryktami Yantian i Dapeng[48].
Remove ads
Najwyższe budynki
W Shenzhen pod koniec marca 2020 roku znajdowało się 287 budynków których wysokość przekraczała 150 metrów[49].
Remove ads
Kultura
W mieście znajduje się szereg muzeów[60], z Muzeum Shenzhen na czele, które funkcjonuje w trzech budynkach o łącznej powierzchni ponad 50 tysięcy m²[61].
W 2007 roku wybudowano nową Halę koncertową Shenzhen, zaprojektowaną przez japońskiego architekta Arata Isozaki, w skład której wchodzą sala symfoniczna o pojemności 1680 widzów oraz studio teatralne o pojemności do 580 widzów[62]. W tym samym roku oddano do użytku Teatr Shenzhen Poly o pojemności 1500 widzów[63]. Ponadto w Teatrze Wielkim w Shenzhen od 2011 roku działa orkiestra symfoniczna[64].
W mieście znajduje się Biblioteka Shenzhen, mieszcząca się w budynku o powierzchni użytkowej 49 589 m², która w marcu 2020 roku posiadała 2500 miejsc siedzących dla czytelników, zaś zbiór biblioteki liczył około 2,5 miliona woluminów[65]. Ponadto miasto realizuje plan budowy sieci bibliotek w ramach projektu „Miasto bibliotek”, do końca 2016 roku władze wybudowały 627 bibliotek publicznych (w tym 3 o statusie miejskim, 8 obejmujących granice dystryktu oraz 616 lokalnych), zaś łączna kolekcja we wszystkich bibliotekach publicznych wyniosła 28 milionów pozycji[66].
Remove ads
Szkolnictwo wyższe
Pod koniec 2019 roku na 13 wyższych uczelniach w Shenzhen studiowało około 100 tysięcy osób[67].
- Uniwersytet Shenzhen (SZU, 深圳大学,深大, lub 深圳大學) (zał. w 1983 roku)
- Politechnika Shenzhen (深圳职业技术学院) (zał. w 1993 roku)
- Chiński Uniwersytet Hongkongu w Shenzhen (香港中文大學 (深圳))
- Południowy Uniwersytet Nauki i Technologii (南方科技大学)
- Uniwersytet Technologiczny Shenzhen (深圳技术大学)
- Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania Antai Szanghajskiego Uniwersytetu Jiao Ton MBA Shenzhen (安泰经管学院)
- Wyższa Szkoła Biznesu HSBC po patronatem Uniwersytetu Pekińskiego (北大汇丰商学院)
- Instytut Technologii Informacyjnej Shenzhen (深圳信息职业技术学院)
- Instytut Zaawansowanej Technologii Shenzhen Chińskiej Akademii Nauk (中国科学院深圳先进技术研究所)
- Instytut Badawczy Shenzhen Uniwersytetu Pekińskiego (北京大学深圳研究生院)
- Instytut Badawczy Shenzhen Uniwersytetu Tsinghua i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley (清华-伯克利深圳学院)
- Instytut Badawczy Shenzhen Instytutu Technologicznego w Harbinie (哈尔滨工业大学深圳校区)
- Uniwersytet Otwarty Shenzhen (深圳广播电视大学)
Atrakcje i parki
- Forteca Dapeng (wybudowana w 1394 roku)[14];
- Południowa brama w dzielnicy Nanshan (pozostałość murów obronnych z 1394)[13];
- góra Wutong (punkt widokowy na najwyższym szczycie w aglomeracji Shenzhen)[3];
- park rozrywki Window of the World (m.in. 108 metrowa replika Wieży Eiffla);
- Splendid China Folk Village (jeden z największych parków miniatur na świecie przedstawiających 100 największych atrakcji turystycznych w Chinach oraz skansen składający się z 25 wiosek ukazujących kulturę mniejszości narodowych w Chinach)[68];
- Ogród botaniczny Xianhu (ponad 12 tysięcy gatunków roślin)[69];
- Park Honghu (posiadający największą plantację lotosu w południowych Chinach)[70].
Remove ads
Sport
Podsumowanie
Perspektywa
Shenzhen było gospodarzem wielu międzynarodowych imprez sportowych m.in.:
- w 1999 roku Mistrzostw Świata U-20 w piłce ręcznej kobiet (współgospodarz)
- w 2011 roku Letniej Uniwersjady 2011;
- w 2012 roku Mistrzostw Świata w golfie (WGC HSBC Champions);
- w latach 2018–2019 Superpucharu Francji w piłce nożnej;
- w 2019 roku Mistrzostw Świata w koszykówce mężczyzn (współgospodarz, faza grupowa);
- w 2019 roku kobiecego turnieju tenisowego WTA Finals.
Od 2013 roku odbywa się w mieście Shenzhen Open rosyjsk kobiecy turniej tenisowy zaliczany do kategorii Women’s Tennis Association. Ponadto w mieście odbywa się bieg maratoński, który otrzymał w 2019 roku certyfikat IAAF Road Race Gold[71], zaś udział w nim wzięło ponad 30 tysięcy biegaczy (w tym 15 na dystansie półmaratonu)[72].
W mieście swoją siedzibę mają następujące kluby sportowe:
- Shenzhen Kaisa – piłka nożna (China League One);
- Shenzhen Aviators – koszykówka (Chińska Profesjonalna Liga Koszykarska Mężczyzn);
- Shenzhen KRS Vanke Rays – hokej (WHL – rosyjska kobieca liga hokeja), mistrz w 2020 roku;
Przed Letnią Uniwersjadą w 2011 roku oddano do użytku szereg obiektów sportowych m.in.
- Centrum sportowe Universiade (w skład którego wchodzi stadion na 60 tysięcy osób, Arena Dayun sportowa na 18 tysięcy osób oraz basen spełniający najnowsze wymogi Światowej Federacji Pływackiej)[73];
- Centrum sportowe w zatoce Shenzhen (w skład którego wchodzi stadion na 20 tysięcy osób, hala sportowa na 13 tysięcy osób i dwa baseny)[74];
- Centrum sportowe Longgang (na którym rozgrywany jest obecnie m.in. turniej tenisowy Shenzhen Open);
- Stadion Bao’an o pojemności 40 tysięcy widzów.
Ponadto w mieście znajduje się Stadion Shenzhen, wybudowany w 1993 roku. W Shenzhen znajduje się Mission Hills, od 2004 roku największy obiekt golfowy na świecie wg Księgi rekordów Guinnessa[75], posiadający w 2018 roku 22 pola golfowe (w tym 12 o randze mistrzowskiej)[76].
Remove ads
Znane osoby
W granicach aglomeracji Shenzhen urodziły się m.in. następujące osoby:
- Deannie Yip – aktorka i piosenkarka
- Liao Lisheng – piłkarz
- Lin Gaoyuan – tenisista stołowy
- Sun Caiyun – lekkoatletka
- Wang Liuyi – pływaczka synchroniczna
- Wang Qianyi – pływaczka synchroniczna
- Wang Xinyu – tenisistka
- Wen Junhui – piosenkarz
Miasta partnerskie
Miasta partnerskie Shenzhen (stan na 9.04.2020)[77].
|
|
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads