Shimogamo-jinja

Shimogamo-jinja (jap. 下鴨神社, formalnie: 賀茂御祖神社 Kamo-mioya-jinja) – chram shintō w Kioto, w Japonii, usytuowany w dzielnicy Sakyō-ku u zbiegu rzek Kamo i Takano.

Shimogamo-jinja

下鴨神社

Shimogamo-jinja, pawilon Maidono
Państwo	Japonia
Miejscowość	Kioto
Data budowy	VII w.
Położenie na mapie Kioto Shimogamo-jinja
Położenie na mapie Japonii Shimogamo-jinja
Położenie na mapie prefektury Kioto Shimogamo-jinja
35°02′20″N 135°46′21″E
Strona internetowa

Opis

Shimogamo-jinja jest jednym z dwóch najważniejszych chramów shintō w Kioto. Drugim jest Kamigamo-jinja. W przeszłości tworzyły jeden organizm. Obecnie są rozdzielone geograficznie, ale występują pod wspólną nazwą chramów Kamo. Według dawnych przypowieści ludowych oba sanktuaria zostały wzniesione w regionie znanym jako „brama diabła” (鬼門 kimon), aby zapobiec w tym miejscu wejściu demonów, zła i nieszczęść do miasta z północno-wschodniego kierunku^[1].

Chram Shimogamo otoczony jest pierwotnym lasem o nazwie Tadasu no Mori, uznawanym za święty. Zajmuje powierzchnię około 12,4 ha, na której znajdują się drzewa mające do 600 lat^[2][3]. Nazwa lasu jest bardzo stara i wieloznaczna, a jej historia niepewna. Z tego powodu tłumaczona jest w tak różny sposób, że należy ją przyjąć w oryginale.

Budynki kompleksu zostały uznane za skarby narodowe Japonii, a całość jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO od grudnia 1994 jako jeden z obiektów Zespołu zabytkowego dawnego Kioto, Uji i Ōtsu^[4][5].

Historia chramu

Według wierzeń shintō założyciel rodu Kamo kami Kamotaketsunomi-no-mikoto zstąpił z niebios na ziemię na terenie góry Mikage na wschód od Kioto. Przekształcił się w trójnogiego kruka Yatagarasu, posłańca bogini słońca Amaterasu i został przewodnikiem pierwszego cesarza Japonii Jimmu. Osiadł we wschodniej części Kioto – w miejscu, gdzie istnieje chram Shimogamo. Jego córka Tamayorihime-no-mikoto pewnego dnia brała kąpiel w pobliskiej rzece Kamo. Spostrzegła płynącą rzeką strzałę, którą wyłowiła i położyła na brzegu rzeki. Na jej oczach strzała zamieniła się w pięknego boga, którego poślubiła i wkrótce zaszła w ciążę. Jej syn przeobraził się w boga piorunów Wakeikazuchi, czczonego w bliźniaczej świątyni Kamigamo^[6]. Kamotaketsunomi-no-mikoto i jego córka Tamayorihime-no-mikoto są bóstwami strażniczymi, czczonymi w chramie Shimogamo^[6].

W czasie panowania cesarza Tenmu (675–686 n.e.) wzniesiono pierwsze pawilony kompleksu chramów. Według zapisków z połowy VIII wieku teren ten miał powierzchnię jednego chō (około hektara), trzysta lat później chram posiadał 689 chō gruntów na terenie całej Japonii^[6]. W 794 roku stolica została przeniesiona do Kioto. Cesarz Kammu odwiedził wówczas chram, modląc się o pomyślność. Od tego czasu związki chramu z kolejnymi władcami Japonii ulegały ciągłemu zacieśnianiu^[7]. Największe znaczenie chramu przypada na okres panowania cesarza Saga. Z okresu jego panowania (809–823 n.e.) pochodzi wiele projektów budynków chramu oraz zachowanych do dzisiaj tradycji. Najsłynniejszym jest odbywający się co roku Aoi Matsuri (jap. 葵祭)^[6][8]. Wzorując się na wcześniejszym zwyczaju praktykowanym w chramie Ise Jingū, cesarz Saga ofiarował jedną ze swych córek jako saiō (wysokiej rangi kapłankę chramu). Służyła ona jako najważniejsza kapłanka w Shimogamo-jinja i Kamigamo-jinja. Obecnie rolę saiō pełni wybierana każdego roku inna, niezamężna kobieta, która przed główną paradą musi przejść rytuały oczyszczenia^[9].

Według filozofii shintō obiekty chramu Shimogamo powinny być odbudowywane co 21 lat. Poprzez fizyczną rekonstrukcję, ponowne zbudowanie pawilonów w identycznej formie i w identyczny sposób oraz ceremonialne wprowadzenie bóstwa opiekuńczego do nowego chramu (shikinen-sengū) ma prowadzić do duchowej odnowy^[10]. Obecnie ten zwyczaj jest wciąż praktykowany w różnym stopniu tylko w około dziesięciu chramach shintō^[6]. Ponieważ wszystkie 53 budynki chramu są wpisane na japońską listę zabytków (Important Cultural Properties)^[7], odbudowa budynków została zastąpiona ich cykliczną renowacją. W 2013 roku miało miejsce 34 shikinen-sengū^[6].

Najważniejsze obiekty chramu

Najważniejszymi budowlami kompleksu są dwa pawilony (sanktuaria): wschodni i zachodni. Zachodni poświęcony jest Kamotaketsunumi-no-mikoto, a wschodni Tamayorihime-no-mikoto. Ich główne wejścia skierowane są na południe zgodnie z tradycją, która narodziła się w okresie Heian. Oba budynki są jednymi z najbardziej reprezentatywnych przykładów stylu nagare-zukuri^[11]. Zostały one odbudowane w 1863 roku^[6]. W ich sąsiedztwie znajduje się siedem mini-chramów koto-sha (kapliczek) poświęconych Ōkuninushi-no-mikoto dawcy zdobyczy cywilizacji, Panu Wielkiej Ziemi. W shintō jest uważany m.in. za boga ziemi (Japonii, Krainy Trzcinowych Równin) i odpowiedzialny za jej tworzenie, a także budowanie narodu, handel, medycynę i rolnictwo. Każda z kapliczek poświęcona jest innemu imieniu boga Ōkuninushi. Służą one modlitwie do niego jako bóstwu dwunastu znaków chińskiego zodiaku i powodzenia w interesach^[12].

Pochodzący z 1628 roku budynek maidono^[13] był miejscem, które gościło wszystkich odwiedzających chram cesarzy. Maidono obecnie służy jako miejsce, gdzie odbywają się rytualne tańce w hołdzie bogom w czasie świąt i festiwali^[6].

Galeria

• 
  Brama „wieżowa” (rōmon)
• 
  Aleja w Tadasu no Mori
• 
  Kapłanka saiō w czasie ceremonii oczyszczania Misogi no Gi
• 
  Mitarashi-sha, formalnie Inoue-sha, poświęcona bogu oczyszczenia i czystej wody
• 
  Koto-sha
  ta – dla „psa” i „tygrysa”