Siemens Vectron

Siemens Vectron – rodzina lokomotyw produkowanych przez niemieckiego Siemensa, przeznaczonych do prowadzenia pociągów towarowych oraz pasażerskich.

Siemens Vectron

Producent	Siemens
Lata budowy	od 2010
Układ osi	Bo′Bo′
Wymiary
Masa służbowa	87 t (wielosystemowa) 85 t (prąd przemienny, duża moc[a]) 82 t (prąd przemienny, średnia moc[a]) 80 t (prąd stały)
Długość	18 980 mm
Szerokość	3012 mm
Wysokość	4248 mm
Średnica kół	1250 mm
Napęd
Trakcja	elektryczna spalinowa
Parametry eksploatacyjne
Moc ciągła	6,4 MW (wersje: wielosystemowa i prądu przemiennego dużej mocy[a]) 5,6 MW prądu przemiennego 5,2 MW (wersje: prądu przemiennego średniej mocy[a] i prądu stałego)
Maksymalna prędkość eksploatacyjna	160 km/h 200 km/h 230 km/h
Parametry użytkowe
Rozstaw szyn	1435 mm

193-325 Katerina w okleinie Baltic Express Morze aż do Czech z IC Sobieski w Rybniku

193-568 w okleinie Hledáme Mechaniky Elektromechaniky z IC Silesia w Rybniku

Historia

Siemens zaprezentował wielosystemowy elektrowóz 29 czerwca 2010 roku w Wegberg-Wildenrath^[1][2][3]. Podczas targów kolejowych InnoTrans 2010 została zaprezentowana lokomotywa spalinowa^[4][5].

Konstrukcja

Stylistyka zewnętrzna lokomotyw Vectron jest tylko nieznacznie odmienna od elektrowozów Eurosprinter. Konstrukcja wewnętrzna została całkiem odmiennie skonstruowana. Maszynownia posiada w przeciwieństwie do Traxxa prosty korytarz środkowy i wszystkie elementy mają swoje stałe miejsce po bokach. Osie lokomotywy napędzane są przez koła zębate. Masa służbowa elektrowozu czteroosiowego wynosi 80-90 ton. Lokomotywa może być wyposażona we wszystkie systemy sterowania ruchem kolejowym oraz system sterowania ETCS. Proponowane są następujące warianty^[6]:

• Lokomotywa wielosystemowa o mocy 6400 kW i prędkości maksymalnej 200 km/h.
• Lokomotywa na prąd przemienny o mocy 6400 kW i prędkości maksymalnej 160 lub 200 km/h.
• Lokomotywa na prąd stały o mocy 5200 kW i prędkości maksymalnej 160 lub 200 km/h.
• Lokomotywa na prąd przemienny o mocy 5600 kW i prędkości maksymalnej 160 km/h.

Lokomotywy elektryczne przystosowane są zasadniczo do prędkości maksymalnej do 160 km/h. Elektrowozy można przystosować bez większych modyfikacji do prędkości maksymalnej 200 km/h. W elektrowozach można zamontować dodatkowy silnik spalinowy wysokoprężny o mocy 180 kW przeznaczony do manewrowania na niezelektryfikowanych bocznicach^[7]. Lokomotywy spalinowe przystosowane są do prędkości maksymalnej 160 km/h. Pudło lokomotywy jest dłuższe niż lokomotywy elektrycznej. Spalinowóz posiada dwa korytarze boczne oraz szesnastocylindrowy silnik V-MTU zgodny z poziomami emisji normy UE IIIB^[8].

Dopuszczenia

Lokomotywy elektryczne

Lokomotywy elektryczne pod koniec czerwca 2012 roku otrzymały w Rumunii pierwsze stałe dopuszczenie do sieci kolejowej oraz tymczasowe dopuszczenie na polskich i szwedzkich liniach kolejowych^[9]. Elektrowóz otrzymał stałe dopuszczenie w Polsce we wrześniu 2012 roku^[10]. W Niemczech zatwierdzono dopuszczenie 21 grudnia 2012 roku^[11]. W marcu 2013 roku zostało zatwierdzone dopuszczenie w Austrii^[12]. W maju 2013 roku otrzymał w Szwecji^[13]. 5 grudnia 2013 roku Siemens ogłosił otrzymanie dopuszczenia na Węgrzech^[14]. 1 lipca 2014 roku elektrowozy dopuszczono w Norwegii^[15]. 2 lipca 2014 roku lokomotywa wielosystemowa otrzymała dopuszczenie na niemieckiej sieci kolejowej^[16]. 7 listopada 2014 otrzymała w Turcji^[17]. W tym samym czasie sześć lokomotyw wielosystemowych otrzymało tymczasowe zezwolenie w Czechach^[18]. 14 listopada zostało udzielone tymczasowe zezwolenie na Słowacji^[19]. Nieco później kilka lokomotyw na prąd stały zostało tymczasowo dopuszczonych dla Republiki Czeskiej^[20]. Ostateczne zatwierdzenie dla Czech zostało udzielone 25 marca 2015 roku^[21]. 12 maja 2015 roku zatwierdzono dopuszczenie na Słowacji^[22]. W lipcu 2015 roku Siemens ogłosił wydanie certyfikatu dopuszczenia elektrowozu we Włoszech^[23]. Od sierpnia 2015 roku wielosystemowy elektrowóz jest również dopuszczony w Polsce^[24]. We wrześniu 2015, homologacja została zatwierdzona w Chorwacji oraz Słowenii^[25]. Elektrowozy posiadają dopuszczenie w Niemczech, Włoszech, Chorwacji, Norwegii, Austrii, Polsce, Rumunii, Szwecji, Słowacji, Słowenii, Czechach, Turcji i na Węgrzech.

Lokomotywy spalinowe

Od 24 września 2014 roku lokomotywa spalinowa otrzymała dopuszczenie w Niemczech^[26]. 3 sierpnia 2015 roku Siemens ogłosił zatwierdzenie dopuszczenia w Austrii^[27].

Dopuszczenia

Wielosystemowy Vectron prezentowany podczas Trako 2015

Vectron – kabina maszynisty

Vectron – wnętrze

Państwo	MS	AC	DC	DE	DM	DM light
Austria	x	x		x			[28][29]
Belgia	x	(x)	(x)				[30]
Bułgaria	(x)	x					[31]
Chorwacja	x	x					[32]
Czechy	x	x	x				[33]
Dania		x					[34]
Finlandia		x					[35]
Holandia	x						[36]
Niemcy	x	x		x	x		[37][38][39][40]
Norwegia		x					[41]
Polska	x		x				[42][43]
Rumunia	x	x					[44]
Serbia	x	(x)					[31]
Słowacja	x	x					[45]
Słowenia	x						[32]
Szwajcaria	x	x					[31]
Szwecja		x					[46]
Turcja	x	x	x	x			[47]
Węgry	x	x					[48]
Włochy	x		x				[49][50]

Zamówienia

2010

W grudniu 2010 roku niemiecka firma leasingowa Railpool zamówiła sześć lokomotyw dla transgranicznego ruchu towarowego i pasażerskiego w Niemczech i Austrii. Pierwsza lokomotywa została dostarczona 19 grudnia 2012 roku^[51].

2012

W marcu 2012 roku włoski przewoźnik kolejowy FuoriMuro zamówił dwa elektrowozy zasilane prądem stałym do pociągów towarowych na linii kolejowej pomiędzy Genuą oraz Tortoną. W grudniu 2012 roku przewoźnik towarowy DB Schenker Rail Polska (obecnie DB Cargo Polska) zamówił 23 elektrowozy zasilane prądem stałym do pociągów towarowych. Dostawy lokomotyw zostały zakończone w 2015 roku. Zamówienie może być uzupełnione o 13 dodatkowych lokomotyw^[52][53][54].

2013

Spółka Dispolok na początku czerwca 2013 roku podpisała umowę z Siemensem na dostawę 15 lokomotyw Vectron przeznaczone do ruchu granicznego między Niemcami, Austrią i Węgrami. Elektrowozy wyposażono w Europejski System Sterowania Pociągiem. Pierwsze lokomotywy zostały przekazane jeszcze w 2013 roku w fabryce lokomotyw Siemensa na Kraussmaffei-Strasse w Monachium-Allach^[55]. Austriacka firma Cargo Service zamówiła jeden elektrowóz. Po dostarczeniu 2 marca 2014 roku była to pierwsza lokomotywa tej serii eksploatowana w Austrii. Przewoźnik towarowy BoxXpress podpisał 12 sierpnia 2013 roku umowę na dostawę czterech elektrowozów wyposażonych w system ETCS do kursowania między Niemcami i Austrią^[56]. Jedyna lokomotywa spalinowa została kupiona przez instytut w Wegberg-Wildenrath 1 października 2013 roku. Przewoźnik kolejowy Paribus 17 października 2013 roku zamówił dwa elektrowozy eksploatowane do prowadzenia pociągów pasażerskich w Szwecji. 20 grudnia 2013 roku koleje fińskie zamówiły 80 elektrowozów do pociągów towarowych^[57]. Włoski prywatny operator kolejowy Compagnia Ferroviaria Italiana złożył zamówienie na dwie lokomotywy na prąd stały w lutym 2014 roku.

2014

Przewoźnik kolejowy ELL Austria zamówił 31 marca 2014 roku 50 elektrowozów. Niemiecka firma Service GmbH podpisała 11 kwietnia 2014 roku zamówienie na elektrowóz, który został dostarczony w sierpniu 2014 roku^[58]. Przewoźnik kolejowy Railpool 9 maja 2014 roku zamówił pięć lokomotyw, które zostały dostarczone w krótkim czasie^[59]. 17 czerwca 2014 roku Dispolok zamówił dodatkowo 20 lokomotyw do prowadzenia pociągów pasażerskich z prędkością maksymalną 200 km/h^[60]. W listopadzie 2014 roku przewoźnik BoxXpress zamówił dodatkowo cztery elektrowozy^[61]. Od 11 grudnia 2014 roku jeden elektrowóz jest eksploatowany przez Wiener Lokalbahnen do prowadzenia pociągów towarowych pomiędzy Niemcami i Austrią^[62].

2015

27 marca 2015 roku szwajcarski przewoźnik BLS Cargo zamówił 15 elektrowozów wielosystemowych do prowadzenia pociągów towarowych w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Włoszech i Holandii^[63]. Przewoźnik towarowy Eisenbahngesellschaft Potsdam podpisał 7 maja 2015 roku zamówienie na jeden elektrowóz z dodatkowym silnikiem spalinowym^[64]. Przewoźnik ITL Eisenbahngesellschaft podpisał umowę na dostawę trzech elektrowozów wielosystemowych^[65]. Dostawa pierwszych dwóch lokomotyw odbyła się 27 sierpnia 2015 roku. PKP Cargo 23 września 2015 podpisało z Siemensem umowę na dostawę 15 wielosystemowych lokomotyw Vectron do wykorzystywania w ruchu tranzytowym na terenie Niemiec, Austrii, Słowacji, Węgier i Czech^[66]. 1 października 2015 roku przewoźnik MRCE zamówił dodatkowo 21 elektrowozów do pociągów towarowych kursujących w Niemczech, Austrii oraz we Włoszech^[67]. Również Railpool zamówił dodatkowo trzy elektrowozy^[68]. Niemiecka spółka UniCredit Leasing GmbH 30 listopada 2015 roku zamówiła osiem elektrowozów zasilanych prądem stałym do pociągów towarowych. 1 grudnia 2015 roku przewoźnik towarowy EP Cargo podpisał umowę na dostawę elektrowozu wielosystemowego^[69]. 22 grudnia 2015 roku słowacki przewoźnik Prvá Slovenská Zeleznicna złożył zamówienie na elektrowóz wielosystemowy^[70].

2016

29 stycznia 2016 przewoźnik towarowy Lokomotion GmbH podpisał umowę z Siemensem na dostawę 8 elektrowozów wielosystemowych Vectron przeznaczonych do ruchu granicznego między Niemcami, Austrią i Włochami. Elektrowozy wyposażono w Europejski System Sterowania Pociągiem^[71].

Zamówienia

Rok	Przewoźnik	Liczba	Zasilanie	Oznakowanie
2018	Adria Transport	001	MS	193 822	[72]
2021	Akiem	020	MS		[73]
2015 2019	BLS Cargo AG	040	MS		[74][75]
2013	BoxXpress	004	AC
2014	boxXpress	004	AC
2013	CargoServ	001	AC	1193 890	[76][77]
2014	Compagnia Ferroviaria Italiana	002	DC
2021	DB Systemtechnik	001	AC	193 969	[78][79]
2015	DB Cargo Italia	008	DC	191 013-014	[80]
2012	DB Cargo Polska	023	DC		[81]
2018-2020	DSB	042	AC		[82][83][84]
2015	Eisenbahngesellschaft Potsdam	001	AC	193 848
2015	EP Cargo	001	MS
2014	ELL Austria	012 038	MS AC	193 205-207, 214-216, 220-222, 226-227, 820 193 201-204, 208-213, 217-219, 223-225, 228-239, 831-832
2012	FuoriMuro	002	DC		[85]
2017	Hupac	008	MS	193 490-193 495	[86][87][88]
2015	ITL Eisenbahngesellschaft mbH	003	MS		[89]
2017	Österreichische Bundesbahnen	113	MS	1293 001–085 1293 173–200	[90][91]
2014	Valtion Rautatiet (VR) (Finlandia)	080	AC	3301–3380	[92]
2014	mgw Service	001	AC	193 845	[93]
2016	mgw Service	001	MS	193 846	[94]
2014	Mitsui Rail Capital Europe	020	AC	193 600-606, 861-867, 874-879
2015	Mitsui Rail Capital Europe	011	MS
2015	Mitsui Rail Capital Europe	010	AC	193 607-610
2013	Mitsui Rail Capital Europe	015	AC	193 850-860, 870-873
2013	Paribus Rail	002	AC	193 921-922	[95][96]
2015-2022	PKP Cargo	020 z 025	MS	EU46-501÷520	[97][98][99]
2019	PKP Cargo International	003	M	383 053–055	[100]
2015	Prüfcenter Wegberg-Wildenrath	001	DE	247 901
2015	Prvá Slovenská Železnicná	001	MS	193 820	[101]
2010 2014-2016	Railpool	029	AC	193 801–806 193 810–817 193 824–828 193 990–999	[102][103]
2021-2022	Railpool	090	MS		[104][105]
2015	SBB Cargo International,	038	MS	193 461–478 193 516–535	[106][107]
2016	Lokomotion	008	MS
2010	Siemens	001	DE	247 901
2015	Siemens	002	DE	247 902-903
2015	Unicredit Leasing	008	DC
2014	Wiener Lokalbahnen Cargo GmbH	001	AC	1193 980
	Razem	666 z 671

Uwaga!: Powyższa tabela nie zawiera wszystkich zakontraktowanych, czy nawet wyprodukowanych lokomotyw. W maju 2020 roku liczba zakontraktowanych lokomotyw przekroczyła 1000 egzemplarzy^[108], zaś w pod koniec października 2021 lokomotywa numer 1000 została dostarczona Duńskim Kolejom Państwowym^[109].

PKP Intercity

W marcu 2012 roku PKP Intercity wypożyczyło jednego Vectrona w celach testowych, oraz w celu prowadzenia pociągu Ex Małopolska. Pojazd był eksploatowany do 1 lipca, po czym został przekazany spółce ITL Polska. Następnie przewoźnik rozpoczął eksploatację kolejnego Vectrona, który pracował do sierpnia.

• 
  Vectron PKP Cargo w służbie PKP Intercity
• 
  Vectron X4E dzierżawiony przez PKP IC na stacji Poznań Główny
• 
  Vectron 6193.326 w okleinie Baltic Express na stacji Wrocław Główny

Uwagi

1. W wariancie na prąd przemienny można zamówić lokomotywy w dwóch wariantach mocy – 6,4 oraz słabszym 5,2 MW.