Simplontunnel

Simplontunnel – tunel kolejowy łączący szwajcarską miejscowość Brig-Glis z włoskim Iselle di Trasquera.

Simplontunnel

Północny wlot tunelu
Państwo	Szwajcaria
Miejscowość	Brig-Glis
Państwo	Włochy
Miejscowość	Iselle di Trasquera
Rodzaj	tunel kolejowy
Długość	zachodni – 19 823 m wschodni – 19 803 m
Liczba tub	2
Data otwarcia	19 maja 1906
Budowa
Data budowy	1898–1905 (I tuba) 1912–1921 (II tuba)
Zarządzanie
Płatny	Nie
Koncesjonariusz	SBB
Położenie na mapie Valais Simplontunnel
Położenie na mapie Szwajcarii Simplontunnel
46°16′21,8″N 8°05′49,3″E

Historia

W latach 70. XIX w. powstał projekt tzw. Ligne d’Italie, czyli linii kolejowej łączącej tunelem dolinę górnego Rodanu w Valais z piemoncką doliną Val d’Ossola. W 1878 r. do Brig-Glis doprowadzono linię kolejową z dalszą koncepcją jej przedłużenia w kierunku południowym. W 1889 r. na konferencji, w której wzięli udział przedstawiciele kolei szwajcarskich, jak i włoskich, podjęto decyzję o budowie tunelu bazowego o długości niemal 20 km, łączącego oba państwa. W 1896 r. ostatecznie wynegocjowano warunki finansowania i budowy tunelu między stronami. Jeden wylot tunelu miał być w szwajcarskim Brig-Glis, a drugi na stacji Iselle di Trasquera. Ze względów strategicznych ustalono, iż granica państwowa ma przebiegać równo pośrodku tunelu. W tym samym roku ruszyła budowa pierwszej tuby. Przy budowie pracowało ok. 3000 osób, z czego 67 zginęło w wyniku wypadków na budowie. 19 maja 1906 r. tunel oficjalnie przekazano kolejom szwajcarskim. W 1912 r. rozpoczęto prace budowlane nad drugą tubą Simplon II o długości 19 823 m, biegnącą równolegle do pierwszej nitki. Jej uruchomienie miało miejsce w 1921 r.^[1][2] Do 1930 r. w trakcji poprowadzonej w tunelu obowiązywało napięcie 3 kV 16,5 Hz AC. Później zmieniono je na system obowiązujący na innych liniach kolejowych w Szwajcarii – 15 kV 16,7 Hz AC^[3].

Tunel Simplon, mierzący 19 803 m (tunel wschodni) oraz 19 823 m (tunel zachodni), był najdłuższym tunelem kolejowym na świecie do czasu otwarcia w 1982 r. tunelu Dai-Shimizu w Japonii. Od nazwy przełęczy oraz tunelu pochodziła nazwa łączącego Paryż ze Stambułem pociągu Simplon-Orient Express, którego trasa przebiegała tędy od 1920 r. do końca jego kursowania w 1962 r.^[4]

Dane techniczne

• długość: 19 803 m / 19 823 m
• wysokość bezwzględna:
  • Brig-Glis: 865,8 m n.p.m.
  • Iselle di Trasquera: 633,5 m n.p.m.
  • najwyższy punkt: 705 m n.p.m.
• maksymalne nachylenie podjazdu: 7‰

Przewóz samochodów koleją

Od 1959 r. na odcinku Brig-Glis – Iselle di Trasquera realizowane są przewozy samochodów pociągiem, co pozwala uniknąć drogi przez wysoką przełęcz Simplonpass. W 1993 r., ze względu na niewielkie zainteresowanie, kursowanie pociągów samochodowych zawieszono, jednak połączenie reaktywowano w 2004 r. Podróż trwa ok. 20 min. Od 2017 r. połączenia obsługuje spółka BLS. Pociągi kursują w takcie 90 min.^[5][6]

• 
  Budowa pierwszej nitki tunelu
• 
  Przebieg tunelu
• 
  Przekrój poprzeczny tunelu
• 
  Pociąg przewożący samochody na stacji w Iselle di Trasquera