Skórniczek jodłowy

Skórniczek jodłowy, skórniczek Chailleta (Amylostereum chailletii (Pers.) Boidin) – gatunek grzybów z rodziny Echinodontiaceae^[1].

Skórniczek jodłowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	Echinodontiaceae
Rodzaj	skórniczek
Gatunek	skórniczek jodłowy
Nazwa systematyczna
Amylostereum chailletii (Pers.) Boidin Revue mycologique, Paris 23(3): 345 (1958)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amylostereum, Echinodontiaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1822 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Thelephora chailletii^[1]. Jego opis jest jednak niejasny, autor nie podaje podłoża, na którym znalazł owocniki tego gatunku i w kolekcji brak eksykatu. Z tego powodu epitet gatunkowy jest niepewny^[2]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1958 r. Jacques Boidin^[1].

Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:

• Kneiffia atkinsonii (Ellis & Everh.) Rick 1934
• Lloydellopsis chailletii (Pers.) Pouzar 1959^[3].

Stanisław Domański w 1991 r. nadał mu polską nazwę skórniczek Chailleta, Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na skórniczek jodłowy^[2].

Morfologia

Owocnik

Rozpostarty lub rozpostarto-odgięty, o grubości około 1–3 mm, tworzący drobne, wąskie, ciemnobrązowe, nieregularnego kształtu i owłosione kapelusiki. Powierzchnia hymenialna ochrowo-brązowa do brązowej, często nieco niejednolita, po wyschnięciu zwykle spękana w małe kwadraty. Brzeg nieco pogrubiony i delikatnie owłosiony (włoski widoczne dopiero przez soczewkę)^[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne cienkościenne z licznymi sprzążkami. Strzępki szkieletowe proste, grubościenne i jasnobrązowe z kilkoma sprzążkami. Owocnik zróżnicowany poprzecznie na dwie odrębne warstwy o różnych strukturach strzępek, a mianowicie warstwę subikularną lub kontekstową ze strzępkami ułożonymi mniej więcej równolegle do podłoża oraz warstwę subhymenium ze strzępkami pionowymi. Pierwsza składa się z bogato rozgałęzionych, szklistych strzępek generatywnych ze sprzążkami, oraz słabo rozgałęzionych, prostych, brązowawych strzępek szkieletowych z kilkoma sprzążkami. Strzępki są głównie cienkościennymi lub grubościennymi strzępkami generatywnymi o średnicy 3-4 µm i otaczają liczne inkrustowane cystydy. Z tych generatywnych strzępek rozwiną się nowe podstawki i cystydy. Cystydy żółtawobrązowe, grubościenne i wierzchołkowo inkrustowane, część inkrustowana ma wymiary około 15–20 × 5 µm. Młode cystydy szydłowate, cienkościenne i gładkie. Kilka większych, cienkościennych, zaokrąglonych do szydłowatych cystyd, często zawierających oleiste krople lub żywiczne ziarna, ma pozornie charakter gleocystyd i najwyraźniej pozostaje cienkościenna. Podstawki wąskie, mniej więcej maczugowate, około 20–25 × 4–5 µm z 4 sterygmami i sprzążką bazalną. Zarodniki cylindryczne lub wąsko elipsoidalne, 6–7,5 × 2,5–3 µm, gładkie i amyloidalne^[4].

Gatunki podobne

Podobny jest skórniczek jałowcowy (Amylostereum laevigatum). Morfologicznie bardzo trudne do odróżnienia są także owocniki skórniczka świerkowego (Amylostereum areolatum), zwłaszcza młode i rozpostarte^[2].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony i podano wiele jego stanowisk^[5]. Również w Polsce nie jest rzadki. W. Wojewoda w 2003 r. przytacza wiele jego stanowisk^[2].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach iglastych i mieszanych na niedawno obumarłych lub obumierających drzewach, głównie na jodle, rzadziej na świerku. Znajdywano go także na belkach drewnianych mostów i na drewnianych konstrukcjach ogrodowych^[2]. Powoduje białą zgniliznę drwna^[4].