Łopatnica żółtawa

Łopatnica żółtawa (Spathularia flavida (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny Cudoniaceae^[1].

Łopatnica żółtawa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	łuszczeńcowce
Rodzina	hełmikowate
Rodzaj	łopatnica
Gatunek	łopatnica żółtawa
Nazwa systematyczna
Spathularia flavida Pers. Neues Mag. Bot. 1: 116 (1794)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Spathularia, Cudoniaceae, Rhytismatales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Ma około 30 synonimów. Niektóre z nich^[2]:

• Clavaria spathulata Schmiedel 1797
• Clavaria spatulata Dicks. 1785
• Helvella clavata Schaeff. 1774
• Helvella spatulata (Dicks.) Purton 1817
• Mitrula crispata Fr. 1838
• Mitrula spathulata Fr. 1849
• Spathularia flava Pers. 1797
• Spathularia rufa Schmidel 1776
• Spathulea crispata (Fr.) Fr. 1849

Wyróżniono liczne odmiany tego gatunku, jednak według Index Fungorum wszystkie są tylko synonimami Spathularia flavida^[2].

Nazwa polska według checklist A. Chmiel^[3].

Morfologia

Owocnik

Ma wysokość zazwyczaj do 5 cm, maksymalnie do 8 cm i składa się z główki i trzonu^[4]. Często trzon ukryty jest w ściółce, tak że wystaje z niej tylko główka^[5].

Główka

Okrągława lub łopatkowata, spłaszczona i pofałdowana, o barwie żółtawej, zielonkawożółtawej lub oliwkowobrązowej. Ma wielkość 1–2,5 × 1–2 cm^[4]. Jest wyraźnie oddzielona od trzonu, ponadto ma bardziej soczystą barwę, u starszych okazów jednak blaknącą^[5].

Trzon

Białożółty, cytrynowy lub żółtawy o wysokości 1–4 cm i grubości 0,5–2 cm, dołem zgrubiały^[4].

Miąższ

Miękki o przyjemnym zapachu i smaku^[4].

Zarodniki

Bezbarwne, o rozmiarach 30–50(70) × 2–3 μm. Posiadają przegrody, mają nitkowaty kształt i górą są poszerzone^[4].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie oraz Korei i Japonii^[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[7].

Rośnie w lasach i na ich obrzeżach, wśród mchów i traw, na opadłych igłach. W górach spotykany jest częściej niż na niżu^[4].

Saprotrof. Jest grzybem jadalnym, jednak bez praktycznego znaczenia ze względu na niewielkie rozmiary i rzadkość występowania^[4]. Ponadto ze względu na rzadkość występowania łopatnica żółtawa nie powinna być zbierana^[5].

Gatunki podobne

• mitróweczka błotna (Mitrula paludosa). Ma główkę pomarańczową o kształcie jajowatym lub językowatym, a trzon wąski i białawy. Występuje na torfowiskach oraz w miejscach mokrych i bagnistych^[4].
• łopatnica Neesa (Spathularia neesii). Ma główkę o barwie jasnokremowej, jasnoskórzastej do bladoochrowej^[8].
• małozorek tłuczkowaty (Microglossum rufum). Jest mniejszy, cały jednolicie ubarwiony i nie ma pofałdowanej główki.