Sprawa Robotnicza (tygodnik anarchistyczny)

Sprawa Robotnicza : Organ Syndykalistów-Rewolucyjnych (wcześniej Organ Anarchistów) – tygodnik, a następnie miesięcznik anarchistyczny ukazujący się w Krakowie w latach 1912-1913.

Strona tytułowa pierwszego numeru „Sprawy Robotniczej”.

Sprawa Robotnicza

Organ Syndykalistów-Rewolucyjnych

Winieta z 1913
Częstotliwość	tygodnik, miesięcznik
Państwo	Austro-Węgry
Adres	Kraków
Wydawca	Augustyn Wróblewski
Tematyka	anarchistyczna
Pierwszy numer	24 lutego 1912
Ostatni numer	21 maja 1913 [?]
Redaktor naczelny	Augustyn Wróblewski
Stali współpracownicy	Kazimierz Czechowski, Stanisław Łańcucki, Jan Wiktor, Tadeusz Seweryn
Średni nakład	1000 egz.
Liczba stron	4

Inicjatorem powstania pisma, jego wydawcą i redaktorem naczelnym był anarchista, wolnomyśliciel, doktor biochemii i docent UJ Augustyn Wróblewski, zarazem wydawca kilku innych periodyków m.in. antyklerykalnego i anarchistycznego „Przyrodniczego Poglądu na Świat i Życie”. Wróblewski skupił wokół siebie liczne grono współpracowników m.in. późniejszego posła i działacza komunistycznego Stanisława Łańcuckiego^[1], cenionego literata międzywojnia Jana Wiktora czy, później znanego etnografa, Tadeusza Seweryna^[2]. Utrzymywał stałe kontakty z anarchistyczną prasą^[3] i działaczami ruchu anarchistycznego za granicą, jak choćby z Pierre'em Ramusem, którego dwie broszury w przekładzie na język polski ukazały się nakładem „Sprawy Robotniczej”^[4].

Od samego początku istnienia pismo stało się obiektem zaciekłych ataków cenzury. Na dwanaście znanych numerów, aż sześć zostało skonfiskowanych przez prokuraturę^[5], a Wróblewski był kilkukrotnie aresztowany. Fakt, że konfiskacie ulegały również przedruki z innych, nieskonfiskowanych w Austrii, pism świadczy, że „Sprawa Robotnicza” i sam Wróblewski byli wyjątkowo znienawidzeni w krakowskiej C. K. Prokuraturze.

Zarówno ciągłe konfiskaty i wynikający z nich brak funduszy, jak i aresztowania wśród członków redakcji spowodowały, że w ciągu półtora roku istnienia pisma^[6] udało się wydać zaledwie dwanaście numerów. Latem 1913 Wróblewski wyjechał do Paryża, a gazeta upadła.

Bezustanne szykany ze strony prokuratury, policji i przeciwników politycznych – głównie redakcji socjalistycznego „Naprzodu”, ale też konserwatystów krakowskich i w końcu wymuszona emigracja doprowadziły Wróblewskiego do załamania nerwowego. W Paryżu wydał dwie odezwy, będące skutkiem owego załamania, opatrzone nagłówkiem Zamiast numerów 5 i 6 „Sprawy Robotniczej” w tym znaną Czarną listę agentów prowokatorów polskich^[7], w której oskarżył rodzinę, najbliższych współpracowników oraz cały szereg osób publicznych o współpracę i pisywanie płatnych donosów do Ochrany i władz austriackich^[7].