Stanisław Kurkiewicz

Stanisław Teofil Kurkiewicz (ur. 5 lutego 1867 w Krakowie, zm. 14 listopada 1921 tamże) – polski lekarz chorób wewnętrznych i seksuolog.

Stanisław Kurkiewicz

Data i miejsce urodzenia	5 lutego 1867 Kraków
Data i miejsce śmierci	14 listopada 1921 Kraków
Miejsce spoczynku	cmentarz Rakowicki w Krakowie
Zawód, zajęcie	lekarz
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński

Grób rodzinny Stanisława Kurkiewicza na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Życiorys

Urodził się w Krakowie jako syn radnego miejskiego Andrzeja Kurkiewicza (1829–1871) i Franciszki z domu Tyrkalskiej (zm. 1904). Wiadomo, że miał liczne rodzeństwo. Uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka, tam zdał maturę w 1886 roku. Potem studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolutorium uzyskał w 1892 roku, tytuł doktora wszechnauk lekarskich otrzymał 30 marca 1896^[1]. Następnie praktykował w Szpitalu Św. Łazarza, od 1902 prowadził wyłącznie praktykę prywatną. Przyjmował w mieszkaniu na Starowiślnej 21^[2], Jabłonowskich 14, Biskupiej 3^[3], później przy ulicy Batorego 20. Pod koniec życia zmuszony był porzucić praktykę z powodu choroby. Zmarł 14 listopada 1921 w Krakowie^[4][5]. Pochowany jest na cmentarzu Rakowickim (kwatera Cb) w grobie rodzinnym^[6]. Z żoną Urszulą z domu Jewułła (1865–1953) miał trzech synów: Stanisława (1901–1942), Czesława (1904–1983) i Mieczysława (1910–1980)^[7].

Opublikował szereg prac, dotyczących głównie zagadnień seksuologii. W 1909 roku podjął próbę wydawania czasopisma lekarskiego „Lekarz”, ale ukazał się tylko jeden numer.

W 1902 roku wprowadził do języka polskiego termin „sexuologia” (ukuty przez niego niezależnie od Iwana Blocha, uważanego za jego autora)^[8]. Wprowadził do medycyny termin ipsacji, spopularyzowany potem przez Magnusa Hirschfelda^[9].

W 2008 roku powstała Fundacja Promocji Zdrowia Seksualnego im. dr. Stanisława Kurkiewicza^[10].

Zasłynął ekscentrycznym słownictwem które stosował w swojej publicystyce; cykl felietonów na ten temat opublikował w 1924 roku Tadeusz Boy-Żeleński^{[11][12][13][14][15][16]}. Doktor Kurkiewicz jest jednym z bohaterów powieści kryminalnej Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego Rozdarta zasłona^[17].

Prace

• Życie płciowe kobiety. Monitor nr 35-37, 1897
• Na uspokojenie płciowe. Przewodnik zdrowia 6 nr 12, 1900
• W sprawie samiennej (onanistycznej) u naszej młodzi. Przewodnik zdrowia nr 12, ss. 95–98, 1900
• Eukazyna wobec zgagi. Gazeta Lekarska 35 (10), s. 254–256, 1900
• Rozmyślania pozjazdowe. Przewodnik zdrowia 6 nr 9-12, 1900
• Sprawa małżeństwa w świetle zeznań ustnych i pisemnych... Przewodnik zdrowia nr 1, 1901
• Walka z samieństwem (onanizmem). Przewodnik zdrowia 7 (2), s. 13–14, 1901
• Zapusty a zdrowie. Przewodnik zdrowia 7 (3), 1901
• Rozmyślania pozjazdowe. Czego przestrzegać u dzieci w domu – czego w szkole? Przewodnik zdrowia 7 (2), s. 9–13, 1901
• Z docieków (studyów) nad życiem płciowem. Tom I. Nieświadome błądzenia i cierpienia. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1905
  • Tom II. Szczegółowe odróżnienie czynności płciowych. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1906
  • Tom III. O ludowości (demokratyzmie) w miłości. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1905
• Z wiedzy płciowej. Świt nr 1 (1907)
• Na drogę. Lekarz nr 1, s. 1–5, 1909
• Nerwowość u ludu wiejskiego. Lekarz nr 1, s. 5-9, 1909
• Choroby – a ożenek. Lekarz nr 1 s. 9–11, 1909
• Przedślubne stawiennictwo do lekarza. Lekarz nr 1 s. 11–13, 1909
• Leczenie chorób wewnętrznych. Lekarz nr 1 s. 13–17, 1909
• Zwyczaje chłopów pacyentów (Wypytywanie). Lekarz nr 1, s. 17–18, 1909
• Z zakresu płciownictwa (seksuologii). Lekarz nr 1, s. 18–19, 1909
• Płody mojego dowcipu. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1909
• Płciowe uświadomianie młodzieży. Goniec Poniedziałkowy nr 28, 1911
• O potrzebie uświadomiania się w zakresie lekarskim. Tygodnik Mieszczański nr 3, 1911
• Wybór do małżeństwa. Małżeństwo (Lwów) nr 10 (1912)
• Kilka rad dla narzeczonych. Małżeństwo nr 15 (1912)
• Nowy kierunek naukowo-społeczny. Monitor nr 32 (1912)
• O uświadomianiu płciowym. Monitor nr 34 (1912)
• Sexologia – a sexuologia. Głos lekarzy nr 16 s. 248–249 (1912)
• O sprośności w piśmie i sztuce. Monitor nr 36 (1912)
• Uwodzenie chłopców (przez kobiety). Monitor nr 38 (1912)
• Pogadanka z medycyny estetycznej. Monitor nr 52 (1912)
• Veřejná mravopočestnost, její přestoupení, tresty za to a stanovisko lékařovo Zájmy lékařské 7 (1), s. 4–5 (1913)
• O fizycznem odrodzeniu ludzkości. Monitor nr 20 (1913)
• Słownik płciowy. Zbiór wyrażeń o płciowych: właściwościach, przypadłościach, i.t.p. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1913
• Ludzkie życie płciowe – jako gałąź wiedzy lekarskiej względem wiedzy ogólnej, jako gałąź lekarskie praktyki, - i jako ruch społeczny: oświatowy, zapobiegawczy, i.t.p. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1916
• Mój sposób (moja metoda) leczenia. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1916
• Podziwiajmy dary urody! Odezwa. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1917
• Samieństwo („Onania”). Określenie – istota – znaczenie – skutki – i.t.p. wiadomości dla osób dojrzałych. Kraków: Drukarnia Związkowa, 1917
• Moja dola lekarska (Zwierzenia się i uwagi, przed ludźmi dobrej woli). Kraków: Drukarnia Związkowa, 1919