Stanisław Marcin Badeni

Stanisław Marcin Badeni (ur. 9 sierpnia^[1] lub 7 września^[2] 1850 w Surochowie, zm. 12 października 1912 w Radziechowie) – polski prawnik i polityk. Pochodził z rodziny Badenich pieczętującej się herbem Bończa, właściciel dóbr Radziechów, hrabia.

Stanisław Marcin Badeni

Portret autorstwa Kazimierza Pochwalskiego z 1903
herbu Bończa
Rodzina	Badeni
Data i miejsce urodzenia	9 sierpnia 1850 Surochów
Data i miejsce śmierci	12 października 1912 Radziechów
Ojciec	Władysław Badeni
Odznaczenia

Życiorys

W 1867 ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie^[3].

Od 1883 był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego we Lwowie, od 1891 członkiem austriackiej Izby Panów, dwukrotnie marszałkiem krajowym Galicji (1895–1901 i 1903–1912). Uzyskał zwrot Wawelu od armii austriackiej.

W 1893 kupił majątek Koropiec nad Dniestrem na Podolu^[4] gdzie wybudował neorenesansowy pałac, który odziedziczył jego syn Stefan (1885-1961).

W 1898 został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Leopolda^[5][6], a w 1893 otrzymał komandorię papieskiego Orderu św. Grzegorza^[7].

Był członkiem dożywotnim Towarzystwa Szkoły Ludowej^[8]. W 1878 otrzymał tytuł członka honorowego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie^[9].

Był żonaty z Cecylią z hr. Mierów, z którą miał dwóch synów Henryka^[10] i Stefana^[11].

Honorowy obywatel Rzeszowa (24 września 1895) i Lwowa (3 października 1895). Po tym jak w 1912 wskutek stanu zdrowia ustąpił z urzędu marszałka krajowego Galicji, Związek 30 Większych Miast Galicji w uznaniu jego zasług postanowił o przyznaniu jemu tytułu obywatelstwa honorowego, co większość z władz miast-członków potwierdziła przyznaniem takiego wyróżnienia (otrzymał m.in. honorowe obywatelstwo Sanoka 26 czerwca 1912)^[12][13].

Znał doskonale język jidysz.

Zmarł 12 października 1912 w Radziechowie^[14]. W tamtejszej rodzinnej kaplicy grobowej został pochowany^[15]. Jego zwłoki balsamował prof. Henryk Kadyi, który w trakcie tych czynności zaciął się w palec, a następnie wskutek zakażenia krwi zmarł^[16].