Stary Las (województwo opolskie)

Stary Las (niem. Altewalde^[4]) – wieś w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy^[5].

Zobacz też: inne znaczenia dla „Stary Las”.

Stary Las

wieś
kościół par. pw. św. Marcina
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Głuchołazy
Wysokość	258–265 m n.p.m.
Liczba ludności (2006)	687[1]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-340[2]
Tablice rejestracyjne	ONY
SIMC	0494858
Położenie na mapie gminy Głuchołazy Stary Las
Położenie na mapie Polski Stary Las
Położenie na mapie województwa opolskiego Stary Las
Położenie na mapie powiatu nyskiego Stary Las
50°22′56″N 17°24′21″E[3]
Strona internetowa

Wieś leży nad źródliskami Kamienicy w obrębie Przesieki Sudeckiej. Zabudowa miejscowości ma charakter ulicówki.

Nazwa

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Stary Las^[4].

Historia

Najstarsze znane wzmianki o miejscowości Waldow pochodzą z 1249 r. z dokumentu bpa wrocławskiego Tomasza I. W dokumencie tym informuje się o transakcji między bpem a rycerzem o imieniu Smilo, w której duchowny przekazał Waldow oraz dwie inne miejscowości wspomnianemu rycerzowi. Kolejna informacja o miejscowości pochodzi z 1284 roku. Jest to zapis o konflikcie między biskupem Tomaszem II a księciem Henrykiem IV Prawym – biskup pragnął odzyskać od księcia Stary Las oraz 64 inne miejscowości. Henryk IV nie chciał jednak zgodzić się na to i nakazał wybudowanie na skraju miejscowości zamku obronnego, z którego napadał na pobliskie ziemie biskupie. Poskromcą tej „kłótni” został dopiero cesarz, który w 1288 r. zmusił księcia do poddania się i zburzenia zamku. Następna informacja o miejscowości pochodzi z dokumentu kościelnego z 1300 roku, będącego spisem gospodarstw i innych instytucji w Starym Lesie; miejscowość została w nim wymieniona pod nazwą Antiquum Waldow i składa się wówczas z 49 gospodarstw, kościoła, gospody i młyna.

19 sierpnia 1757 roku, miejscowość odwiedził, podczas jednego ze swoich objazdów, Fryderyk II Wielki z synami; podczas pobytu dopytywał się o stan wioski, wielkość, liczbę urodzeń i zgonów. W 1782 r. miejscowość posiadała kościół z zabudową plebanijną, szkołę, 21 dużych gospodarstw i 49 mniejszych, młyn wodny i 3 kowali. Liczba mieszkańców wynosiła 693. Kolejne lata przyniosły rozwój miejscowości, liczba mieszkańców kształtowała się od 1440 osób w 1855 r. do 1145 w 1939 roku. Przez Stary Las wiodła trasa tzw. marszu śmierci. Na cmentarzu parafialnym znajduje się mogła z 46 zamordowanymi więźniami obozu Auschwitz-Birkenau.

W 1945 r. miejscowość została włączona do Polski. Ludność niemiecka została przesiedlona do Niemiec, a jej miejsce zajęła ludność polska, przybyła z południowych, wschodnich i centralnych rejonów Rzeczypospolitej.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[6]:

• kościół par. pw. św. Marcina, z XIII/XIV w., 1913 r., wypisany z księgi rejestru
• plebania, z XVIII w.
• zbiorowa mogiła ofiar hitlerowskich, na cmentarzu rzym.-kat.
• dom - chałupa nr 49, drewniana, z XVIII w., XIX w. (przeniesiony do Muzeum Wsi Opolskiej)
• dom - chałupa nr 58, drewniany, z XVIII w. (przeniesiony do Muzeum Wsi Opolskiej)

Turystyka

15 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Stary Las prowadziła trasa „Szlakiem błogosławionej Marii Luizy Merkert”^[7].