Stożkówka czerwcowa

Stożkówka czerwcowa (Conocybe juniana (Velen.) Hauskn. & Svrček) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae).

Stożkówka czerwcowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	gnojankowate
Rodzaj	stożkówka
Gatunek	stożkówka czerwcowa
Nazwa systematyczna
Conocybe juniana (Velen.) Hauskn. & Svrček Öst. Z. Pilzk. 8: 46 (1999)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1947 r. Josef Velenovský nadając mu nazwę Galera juniana. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Anton Hausknecht i Mirko Svrček w 1999 r.^[1]

Synonimy:

• Conocybe juniana var. sordescens (P.D. Orton) Hauskn. & Svrček 1999
• Conocybe juniana var. subsejuncta Hauskn. 1999
• Conocybe magnicapitata P.D. Orton 1960
• Conocybe sordescens P.D. Orton 1988
• Conocybe spicula f. macrospora Kühner 1935
• Galera juniana Velen. 1947
• Galera tenera f. minor J.E. Lange 1938^[2].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3] Epitet gatunkowy jest tłumaczeniem łacińskiej nazwy juniana = czerwcowa.

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1–2 cm, kształt wypukły, stożkowy, nigdy nie staje się w pełni rozpostarty. Jest higrofaniczny; w stanie suchym jest jasno ochrowy, w stanie wilgotnym brązowawo ochrowy, czasami z delikatnie żłobionym brzegiem. Powierzchnia gładka, raczej matowa^[4].

Blaszki

Średniej grubości, z międzyblaszkami, początkowo żółto-brązowe, wkrótce czerwieniejące. Ostrza w tym samym kolorze^[4].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość 1–2 mm, cylindryczny, podłużnie rowkowany, zwykle z cylindryczną, wystającą bulwą o szerokości do 4 mm u podstawy, tej samej barwy co kapelusz^[4]. cylindryczna, 30–80 × 1–2 mm,, podłużnie rowkowana.

Miąższ

Cienki, pomarańczowo-żółty o niewyraźnym zapachu^[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 4-zarodnikowe. Zarodniki eliptyczne, 8,5–13 × 5–7,5 µm (Qav ok. 1,7), raczej grubościenne, gładkie, często z wydatnymi porami rostkowymi. Cheilocystydy stożkowate, bulwiaste, 20–35 × 8–20 × 5–10,5 µm (długość × szerokość w najszerszym miejscu × szerokość główki). Kaulocysty podobne^[4].

Gatunki podobne

Stożkówka czerwcowa charakteryzuje się dość dużymi, raczej grubościennymi zarodnikami (często powyżej 10 µm długości), stożkowatymi cystydami z dużą główką (nierzadko szerszą niż 10 µm) i matowym, jasnoochrowym zabarwieniem. Stożkówka omączonotrzonowa (Conocybe rickeniana) jest jasnopomarańczowo-czerwona, przynajmniej w młodości. Stożkówka jeżowata (Conocybe echinata) ma mniejsze, cienkościenne zarodniki i węższe cheilocystydy^[4].

Występowanie i siedlisko

Stożkówka czerwcowa występuje tylko w Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona od Portugalii po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego i Islandię, brak jej tylko na południowo-wschodnim krańcu Europy^[5]. W Polsce rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano tylko trzy stanowiska^[3]. Bardziej aktualne i dość liczne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[6].

Naziemny grzyb saprotroficzny i wypaleniskowy. Rośnie w lasach iglastych, na poboczach dróg, nad brzegami rzek, często wśród mchów^[3], na ziemi z resztkami drewna, na nieużytkach wśród traw, na wypaleniskach. Owocniki tworzy od kwietnia do listopada^[6].