System wersyfikacyjny

System wersyfikacyjny – zbiór ogólnych zasad dotyczących budowy wersu, grup wersów i całego wiersza^[1].

W języku polskim wyróżnia się dwie główne grupy systemów wersyfikacyjnych.

Systemy numeryczne

Systemy numeryczne są to systemy, których budowa opiera się na regularnej liczbie jednostek rytmicznych w wersie i strofie jak również na regularnej liczbie mniejszych części budowy w większych (np. wersów w strofie).

W tej grupie wyróżnia się:

• tonizm – wiersz toniczny
• sylabotonizm – wiersz sylabotoniczny
• sylabizm – wiersz sylabiczny

Do wierszy tej grupy zalicza się również różne modyfikacje wyżej wymienionych systemów pod warunkiem, że zachowują zasadę rytmiczności w obrębie jednostki budowy wiersza.

Systemy nienumeryczne

Do systemów nienumerycznych zalicza się wiersze nieposiadające sztywnego wzorca rytmicznego, a oparte na innych regułach. Np. regułach semantycznych, składniowych, brzmieniowych.

• wiersz wolny^[2]
• wiersz zdaniowy

System iloczasowy

W wielu literaturach występuje lub występował w przeszłości system iloczasowy. Był on charakterystyczny dla klasycznej metryki greckiej, łacińskiej^[3] i arabskiej^[4]. W tym systemie istotny jest czas trwania sylaby, a sylaba długa może odpowiadać dwóm krótkim. Najbardziej znanym rodzajem wiersza iloczasowego jest heksametr daktyliczny.