Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Systematyka gleb
Klasyfikacja jednostek taksonomicznych gleb w oparciu o określone kryterium Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Systematyka gleb – klasyfikacja jednostek taksonomicznych gleb w oparciu o określone kryterium, najczęściej użytkowe lub przyrodnicze, w zależności od celu przeznaczenia.
Klasyfikacje przyrodnicze dokonują podziału gleb ze względu na kryteria genetyczne, tzn. według sposobu powstania danej gleby i tworzących nią procesów glebotwórczych. Przykładami są kolejne systematyki gleb Polski Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego (w tym obecnie obowiązująca systematyka z 2019 roku), klasyfikacja gleb leśnych Polski oraz międzynarodowa systematyka gleb WRB.
Klasyfikacje użytkowe (stosowane) dokonują podziału gleb ze względu na określone cechy istotne z punktu widzenia celu powstania klasyfikacji. Przykładami są klasyfikacje gleb opisujące rolniczą produktywność gruntów (w Polsce są to: gleboznawcza klasyfikacja gruntów oraz podział na kompleksy przydatności rolniczej gleb), albo podział gruntów ze względu na odczyn gleby.
Powszechnie stosowaną na świecie, mającą obok systematyki gleb WRB status systematyki międzynarodowej, klasyfikacją opracowaną w oparciu o cechy diagnostyczne (nie koniecznie tożsame z kryteriami genetycznymi) jest amerykańska systematyka USDA Soil Taxonomy.
Remove ads
Systematyka gleb Polski
Podsumowanie
Perspektywa
Szóste wydanie systematyki gleb Polski według PTG jest obowiązującą na obszarze Polski od 2019 r. systematyką gleb.
Ma ona hierarchiczną budowę dla jednostek na wyższym poziomie podziału (rzędy, typy i podtypy). Podstawową jednostką klasyfikacyjną gleb obejmującą gleby o takim samym układzie poziomów glebowych i zbliżonych właściwościach fizycznych, chemicznych i biologicznych jest typ gleby. Dodatkowe, niehierarchiczne jednostki na niższym poziomie podziału to odmiany, rodzaje (geologia) i gatunki gleb (uziarnienie).
- Rząd 1. Gleby słabo ukształtowane
- Typ 1.1. Gleby inicjalne
- Typ 1.2. Rankery
- Typ 1.3. Rędziny właściwe
- Typ 1.4. Mady właściwe
- Typ 1.5. Gleby deluwialne właściwe
- Typ 1.6. Arenosole
- Typ 1.7. Regosole
- Rząd 2. Gleby brunatnoziemne
- Typ 2.1. Gleby brunatne
- Typ 2.2. Rędziny brunatne
- Typ 2.3. Mady brunatne
- Typ 2.4. Gleby ochrowe
- Typ 2.5. Gleby rdzawe
- Rząd 3. Gleby bielicoziemne
- Typ 3.1. Gleby bielicowe
- Rząd 4. Gleby płowoziemne
- Typ 4.1. Gleby płowe
- Rząd 5. Gleby czarnoziemne
- Typ 5.1. Czarnoziemy
- Typ 5.2. Czarne ziemie
- Typ 5.3. Rędziny czarnoziemne
- Typ 5.4. Mady czarnoziemne
- Typ 5.5. Gleby deluwialne czarnoziemne
- Typ 5.6. Gleby murszowate
- Typ 5.7. Gleby szare
- Rząd 6. Gleby pęczniejące
- Typ 6.1. Wertisole
- Rząd 7. Gleby glejoziemne
- Typ 7.1. Gleby gruntowo-glejowe
- Typ 7.2. Gleby opadowo-glejowe
- Rząd 8. Gleby organiczne
- Typ 8.1. Gleby torfowe
- Typ 8.2. Gleby limnowe
- Typ 8.3. Gleby murszowe
- Typ 8.4. Gleby ściółkowe
- Rząd 9. Gleby antropogeniczne
- Typ 9.1. Gleby kulturoziemne
- Typ 9.2. Gleby technogeniczne
Remove ads
Klasyfikacja gleb według międzynarodowego systemu WRB
Podsumowanie
Perspektywa
Klasyfikacja WRB - World Reference Base for Soil Resources - jest obecnie międzynarodowym standardem systematyki i nomenklatury gleb. Po raz pierwszy została wydana w roku 1998. Zgodnie z przyjętym założeniem, że aktualizacje systematyki gleb FAO będą robione co 8 lat, w 2006 r., 2014 r. oraz 2022 r. opublikowane zostały kolejne wersje. Klasyfikacja ta jest uznawana za oficjalną przez Międzynarodową Unię Towarzystw Gleboznawczych (International Union of Soil Sciences - IUSS) oraz FAO. W klasyfikacji WRB wydziela się 32 główne grupy glebowe, które w pewnym przybliżeniu można traktować jako odpowiedniki rodzajów w klasyfikacji Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego. Grupy dzieli się na jednostki niższego rzędu.
Remove ads
Soil Taxonomy
Amerykańska klasyfikacja gleb opracowana przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) jest, oprócz międzynarodowej klasyfikacji gleb WRB, najczęściej stosowaną klasyfikacją na świecie[3]. Jako pierwsza (od 1960 r.) zastosowała ona dzielenie gleb na podstawie poziomów diagnostycznych, które charakteryzują się ściśle określonymi przedziałami wskaźników analitycznych. Mimo iż jest to system sztuczny, z powodzeniem jest wykorzystywany w wielu krajach świata. Wszystkie gleby świata zostały podzielone na 12 rzędów (orders), które dzielą się na jednostki niższego rzędu[4].
USDA Soil Taxonomy:[4][5]
Remove ads
Tradycyjny podział gleb w ujęciu geograficzno-genetycznym
Gleby strefowe
- gleby arktyczne
- gleby poligonalne
- gleby kriogeniczne
- gleby tundrowe
- gleby tajgi
- marzłociowe gleby tajgi
- podbury
- gleby glejowo-bielicowe
- gleby bielicowe i bielice
- gleby płowe
- gleby rdzawe
- gleby brunatne
- czarnoziemne gleby prerii (bruniziemy)
- szare gleby leśne
- czarnoziemy
- gleby kasztanowe
- żółtoziemy
- czerwonoziemy
- gleby żółtobrunatne
- rubroziemy (czerwonawoczarne gleby prerii subtropikalnych)
- gleby cynamonowe
- gleby szarocynamonowe
- gleby pustynne
- buroziemy
- szarobure gleby pustynne
- szaroziemy
- czerwonawe buroziemy
- gleby ferralitowe (gleby laterytowe)
- czerwonożółte gleby ferralitowe
- czerwone gleby ferralitowe
- gleby cynamonowoczerwone
- gleby czerwonobure
- czarne gleby tropikalne
Gleby astrefowe i śródstrefowe
- takyry
- gleby wulkaniczne
- gleby mangrowe
- podbieły
- plaggosole
- heilutu
Remove ads
Przypisy
Literatura
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads