Szarańczowate

Szarańczowate (Acrididae) – szeroko rozpowszechniona i najbardziej zróżnicowana morfologicznie rodzina owadów prostoskrzydłych (Orthoptera) obejmująca ponad 7500 gatunków, w języku polskim określanych nazwą szarańczaki^[2]. W większości zamieszkują ciepłe strefy klimatyczne – tropikalną i subtropikalną, mniej liczne są w klimacie umiarkowanym.

Szarańczowate

Acrididae[1]
MacLeay(inne języki), 1819
Acrida turrita(inne języki)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	prostoskrzydłe
Podrząd	Caelifera
Rodzina	szarańczowate

Samiec nadobnika włoskiego (Calliptamus italicus)

Omocestus haemorrhoidalis

Teratodus monticollis

Heteropternis obscurella

Są wśród nich gatunki zdolne do tworzenia form stadowych, zagrażających uprawom rolnym. Szarańczowate występują na całym świecie, poza Antarktydą. W Polsce stwierdzono 35 gatunków^[2].

Cechy charakterystyczne

Morfologia

Szarańczowate należą do prostoskrzydłych krótkoczułkich (Caelifera). Charakteryzują się wydłużonym ciałem spłaszczonym bocznie, dużą w stosunku do ciała głową, skocznymi i masywnymi nogami tylnymi. Oprócz krótkich czułków, mają też krótkie pokładełko. Na pokrywach i biodrach trzeciej pary nóg posiadają aparaty strydulacyjne (u osobników obu płci), służące do wydawania dźwięków podczas ruchów nóg. Narząd słuchowy położony jest po stronie brzusznej na I segmencie odwłoka (u skakunowatych obu narządów brak). Stopa 3-członowa.

Długość ciała szarańczowatych wynosi od kilku mm do ponad 10 cm.

Pokarm

Owady te są roślinożerne, liczne z nich są szkodnikami upraw (szarańcza wędrowna, szarańcza pustynna).

Klasyfikacja

Gatunki zaliczane do szarańczowatych grupowane są w podrodzinach^[3]:

• Acridinae(inne języki)
• Calliptaminae(inne języki) (nadobniki)
• Catantopinae(inne języki)
• Copiocerinae(inne języki)
• Coptacridinae(inne języki) (Coptacrinae)
• Cyrtacanthacridinae(inne języki)
• Egnatiinae(inne języki)
• Eremogryllinae(inne języki)
• Euryphyminae(inne języki)
• Eyprepocnemidinae(inne języki)
• Gomphocerinae(inne języki) (koniki)
• Habrocneminae(inne języki)
• Hemiacridinae(inne języki)
• Leptysminae(inne języki)
• Marelliinae(inne języki)
• Melanoplinae(inne języki)
• Oedipodinae(inne języki) (siwoszki)
• Ommatolampinae(inne języki)
• Oxyinae(inne języki)
• Pauliniinae(inne języki)
• Proctolabinae(inne języki)
• Rhytidochrotinae(inne języki)
• Spathosterninae(inne języki)
• Teratodinae(inne języki)
• Tropidopolinae(inne języki)

Wybrane gatunki

• szarańcza wędrowna (Locusta migratoria)
• szarańcza pustynna (Schistocerca gregaria)
• konik polny (gatunki rodzaju Chorthippus)
• szarańcza egipska (Anacridium aegyptium)
• bezskrzydlak pieszy (Podisima pedestris)
• dołczan deresz (Stenobothrus stigmaticus)
• dołczan wysmukły (Stenobothrus lineatus)
• kobyłka syberyjska (Gomphocerus sibiricus)
• nadobnik włoski (Calliptamus italicus)
• napierśnica ciemna (Arcyptera fusca)
• Schistocerca paranensis
• siwoszek błękitny (Oedipoda coerulescens)
• skoczek zielony (Omocestus viridulus)

Zobacz też

• owady Polski