Szwedzkie Góry (Chlebnia)

Szwedzkie Góry, Górki Szwedzkie^[1], Chlebnia^[2], Grodziszcze^[1]) – grodzisko wczesnośredniowieczne^[3][4], leżące w granicach administracyjnych wsi Chlebnia, w województwie mazowieckim, powiecie grodziskim, gminie Grodzisk Mazowiecki, na Równinie Łowicko-Błońskiej. Na zachód od grodziska przepływa Mrowna^[2].

Ten artykuł dotyczy grodziska w Chlebni. Zobacz też: Szwedzkie Góry (ujednoznacznienie).

Szwedzkie Góry

Górki Szwedzkie, Chlebnia, Grodziszcze

Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Położenie	Równina Łowicko-Błońska
Położenie na mapie gminy Grodzisk Mazowiecki Szwedzkie Góry
Położenie na mapie Polski Szwedzkie Góry
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Szwedzkie Góry
Położenie na mapie powiatu grodziskiego Szwedzkie Góry
52°07′16,0″N 20°36′16,9″E

Położenie i opis

Szwedzkie Góry leżą w południowej części wsi Chlebnia, na prawym brzegu Mrownej, nieopodal granicy z miastem Grodzisk Mazowiecki. Grodzisko pierwotnie leżało na lewym brzegu rzeki, która przepływała po wschodniej stronie osady. Obiekt otaczają pola uprawne oraz tereny podmokłe (dawne Chlebińskie Stawy)^[2][4].

Gród składa się z dwóch wałów na planie ósemki o wysokości 1,5-2,5 metra i szerokości 9 metrów oraz gródka wewnętrznego o wysokości 3,5 metra^[5].

Historia

Powstanie i funkcjonowanie grodziska

Pierwotnie Szwedzkie Góry były grodem pierścieniowatym, powstałym na przełomie XI i XII lub XI i XIII wieku^[3][4]. W XIII wieku grodzisko uzupełniono grodem stożkowatym. Gród wzniesiono na terenie dawnych osad otwartych ludności kultury łużyckiej, datowanych na V okres epoki brązu (lata 900–650 p.n.e.) lub początek epoki żelaza (650–550 r. p.n.e.). Zabudowania grodowe zostały zniszczone przez pożar, o czym świadczyć mogą zwęglone belki odkryte podczas wykopalisk archeologicznych^{[6][3][7][8][9]}.

Do 1502 roku osada nosiła nazwę Grodziszcze^[1].

Badania archeologiczne

Szwedzkie Góry w Chlebni odkryto prawdopodobnie w latach 20. XX wieku^[4][3]. Pierwsze badania weryfikacyjne przeprowadzone zostały w roku 1950. W latach 1967–1970 wykopaliska na terenie obiektu prowadziła Zofia Wartołowska^[7][5][8][9]. W 1985 roku grodzisko i towarzyszące mu osady zarejestrowano w trakcie badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski. Po przeprowadzeniu badań stwierdzono, że wzniesienia powstały przy użyciu piasku z próchnicą i żwirem, bez użycia konstrukcji drewnianych^[3][7][8][9].

Ostatnie badania na terenie obiektu i sąsiadujących z nim osad prowadzono w latach 90. XX wieku^[10][11].

Grodzisko obecnie

Obiekt obecnie jest nieużytkiem^[4]. W 2015 roku teren grodziska został uporządkowany i wyposażony w elementy małej architektury (kosze na śmieci, tablice informacyjne)^[12]. Od tamtego czasu na Szwedzkich Górach odbywały się festyny archeologiczne organizowane przez władze Grodziska Mazowieckiego^[13].

Zobacz też

• Łysa Góra (Równina Łowicko-Błońska) – najbliższy znany obiekt podobny do Szwedzkich Gór^[1]