Szymon Dickstein

Szymon Dickstein (Szymon Diksztajn, pseudonim Dynio, Jan Młot, ur. 8 lub 14 lutego^[1] 1858 w Warszawie, zm. 6 lipca 1884 w Bernie) – polski działacz socjalistyczny, przyrodnik, członek I Proletariatu, jeden z tłumaczy na język polski I tomu Kapitału Karola Marksa (w 1881).

Szymon Dickstein

Szymon Diksztajn

Dynio, Jan Młot

Data i miejsce urodzenia	8 lub 14 lutego 1858 Warszawa
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1884 Berno

Życiorys

Urodził się w Warszawie jako syn Rafaela i Małgorzaty z domu Waldenburg. Jego bratem był matematyk Samuel Dickstein. W wieku czternastu lat ukończył II Gimnazjum w Warszawie^[2]. Po odbytych studiach przyrodniczych na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim otrzymał tytuł kandydata nauk przyrodniczych (1877) i podjął studia medyczne^[2]. Od tego roku działał w polskim ruchu socjalistycznym. głównie w środowiskach młodzieży akademickiej. Współpracował wówczas z Mieczysławem Brzezińskim i Kazimierzem Dłuskim. Zagrożony aresztowaniem w 1878 wyjechał za granicę, przebywał we Francji, a później w Genewie w Szwajcarii. Współpracował tam m.in. z Kazimierzem Dłuskim, Stanisławem Mendelsonem i Bolesławem Limanowskim i współredagował czasopisma związane z I Proletariatem: „Równość” (od 1879)^[3], „Przedświt” (od 1881), „Walka klas” (od 1884). Utrzymywał kontakty z grupą rewolucjonistów Czornyj Pieriedieł (m.in. z Plechanowem i Deutschem)^[1]. Z powodu trudnej sytuacji materialnej i problemów osobistych popełnił samobójstwo. Został pochowany na cmentarzu w Carouge pod Genewą.

Prace

Do najbardziej znanych prac Dicksteina należy opowiadanie z roku 1881 Kto z czego żyje?, w którym popularyzował treści teorii marksizmu wyłożone w Kapitale Karola Marksa. Dickstein zainicjował też przekład na polski dzieła Karola Darwina O powstawaniu gatunków drogą naturalnego doboru, czyli o utrzymywaniu się doskonalszych ras w walce o byt (tuż przed śmiercią w 1884 r.). Poza tym w dorobku translatorskim Dicksteina znajdują się prace Ferdynanda Lassalle’a.

Szymon Dickstein w 1876 r.