Tadeusz Chyła

Tadeusz Roman Chyła (ur. 30 października 1933 w Sopocie, zm. 23 lutego 2014 w Warszawie^[1]) – polski piosenkarz, kompozytor i gitarzysta, wykonawca ballad nacechowanych humorem i satyrą, także artysta malarz.

Tadeusz Chyła

Data i miejsce urodzenia	30 października 1933 Sopot
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	23 lutego 2014 Warszawa
Instrumenty	gitara
Gatunki	ballada, piosenka satyryczna
Zawód	piosenkarz, gitarzysta, kompozytor, malarz
Aktywność	1954-2014
Powiązania	Andrzej Waligórski
Zespoły
Silna Grupa pod Wezwaniem
Odznaczenia

Życiorys

Grób Tadeusza Chyły na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Z wykształcenia był malarzem, w latach 1954–1961 studiował na Wydziale Malarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, w pracowni Juliusza Studnickiego i Jacka Żuławskiego (twórców tzw. „szkoły sopockiej”)^[2]. Uprawiał malarstwo sztalugowe, ścienne i scenografię. Dyplom uzyskał w 1961 r. Jego prace zaliczane są do nurtu malarstwa polskiego zwanego koloryzmem. Był bohaterem filmu krótkometrażowego Tadeusz Chyła (w cyklu Gwiazdy tamtych lat) w reżyserii Janusza Horodniczego i Krzysztofa Wojciechowskiego (1994), zrealizowanego przez TVP2.

Działalność muzyczna

Jako artysta estradowy zadebiutował śpiewając ballady 15 kwietnia 1954 roku w gdańskim teatrzyku studenckim Bim-Bom. Potem wraz z grupą tą uczestniczył w licznych koncertach w kraju i za granicą (Austria, Belgia, Francja, Holandia, NRD).

Kolejnym przedsięwzięciem było współtworzenie kabaretu To Tu, w którym był kompozytorem ballad do tekstów znanych autorów (Jerzy Afanasjew, Konstanty Ildefons Gałczyński, Ludwik Jerzy Kern). W roku 1968 założył z kolegami śpiewający kabaret Silna Grupa pod Wezwaniem, w którego skład wchodzili też Kazimierz Grześkowiak, Jacek Nieżychowski i Andrzej Zakrzewski; pozostawał jego członkiem do 1970 roku.

Współpracował również z takimi kabaretami, jak Wagabunda i ABC-WP. Od roku 1973 występował samodzielnie, akompaniując sobie na gitarze. Teksty wielu jego piosenek są autorstwa Andrzeja Waligórskiego.

W 1979 otrzymał odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”^[3]. Zmarł w 2014 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D-3-32)^[4].

Wybrane utwory muzyczne

• Ballada o cysorzu
• Ballada o kneziu Dreptaku^[5]
• Ballada o krowie
• Ballada o mumiach
• Ballada o straszliwej rzezi
• Ballada o Zenku Dreptaku
• Ballada o żołnierzyku
• Być dziewczyną
• Makary
• Obrona Trembowli (Ballada o obronie Trembowli)
• Panie Kwiatkowski, Panie Kowalski (muz. Jerzy Matuszkiewicz, sł. Agnieszka Osiecka)
• Pastuszek i gęsi (Mariola)
• Pochód świętych
• Sen psa
• Tamara

Dyskografia

Solowa

• Tadeusz Chyła (EP, Pronit N-0407)
• Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R--0600)
• Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R--0054)
• Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R--0041)
• Tadeusz Chyła (Pocztówka, PWP Ruch R-0323-II)
• 1966 – Tadeusz Chyła: Tadeusz Chyła śpiewa własne ballady (LP, Muza SXL-0371)
• Tadeusz Chyła: Ballady (CD, PNCD335)

Pozostała

• 1967 – Piosenki z filmu „Małżeństwo z rozsądku” (LP, Muza N-0417)
• 1969 – Silna Grupa pod Wezwaniem (EP, Muza N-0580)

Wystawy obrazów

• 1961: Biuro Wystaw Artystycznych w Gdańsku
• 1962: Klub Studencki „Żak” Gdańsk
• 1963: Biuro Wystaw Artystycznych w Gdańsku
• 2014: Wystawa „Liryczny kolorysta” Galeria U DK Stokłosy Warszawa^[6]
• 2015: Wystawa „Liryczny kolorysta” Dom Artysty Plastyka Warszawa^[7]

Filmografia

• 1960: Do widzenia, do jutra jako Tadek, aktor studenckiego teatrzyku
• 1966: Małżeństwo z rozsądku jako lider ulicznej kapeli
• 1971: Milion za Laurę jako członek kapeli bazarowej

Nagrody i wyróżnienia

Indywidualne

• 1962 – II nagroda na festiwalu studenckim w Częstochowie
• 1963 – wyróżnienie na KFPP w Opolu za piosenkę Ballada o krowie
• 1965 – II nagroda na KFPP w Opolu za piosenkę Ballada o mumiach
• 1966 – II nagroda na KFPP w Opolu za piosenkę Ballada o Zenku Dreptaku
• 2009 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego

Zespołowe

• 1964 – wyróżnienie dla kabaretu To Tu na KFPP w Opolu
• 1969 – nagroda dziennikarzy na KFPP w Opolu dla Silnej Grupy Pod Wezwaniem