Tanger

Tanger (arab. طنجة, Ṭanǧa; marok. arab. Ṭanža) – miasto w północnym Maroku, port nad Cieśniną Gibraltarską, siedziba administracyjna regionu Tanger-Tetuan-Al-Husajma. W 2024 roku liczyło ok. 1,3 mln mieszkańców^[1].

Ten artykuł dotyczy miasta w Maroku. Zobacz też: rzeka w Niemczech.

Tanger

‏طنجة‎

Herb Flaga
Państwo	Maroko
Region	Tanger-Tetuan-Al-Husajma
Zarządzający	Mounir Laymouri↗
Populacja (2024) • liczba ludności	1 275 428
Nr kierunkowy	5399
Kod pocztowy	90000
Położenie na mapie Maroka Tanger
Położenie na mapie Afryki Tanger
35°46′N 5°48′W
Strona internetowa

Od 1971 roku w mieście działa uniwersytet^[2].

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, włókienniczy oraz spożywczy^[2]. Ośrodek turystyczny^[2]. W mieście działa międzynarodowy port lotniczy^[2].

Historia

Starożytność

W starożytności znane było jako Tingis. Nazwa miasta wywodząca się z języka tamazight dowodzi, że osadę pierwotnie założyli Berberowie. Dopiero ok. VII wieku p.n.e. Tanger skolonizowali Fenicjanie. W I wieku n.e. miasto stało się stolicą rzymskiej prowincji Mauretania Tingitana.

Germanie, Bizancjum i Arabowie

To ważne dla państwa zachodniorzymskiego miasto, po upadku imperium, stało się magnesem dla najeźdźców. Zdobyli je Wandalowie-Silingowie migrujący z Betyki (znanej dziś jako Andaluzja). Blisko sto lat później Tanger znalazł się pod władzą Bizancjum.

W VII wieku władzę nad miastem na krótko objęli Wizygoci, jednak już w 707 roku tereny dzisiejszego Maroka, wraz z Tangerem, znalazły się pod panowaniem arabskim. Arabowie założyli tu posterunek graniczny i bazę wypadową do najazdów na Półwysep Iberyjski.

Portugalczycy i Brytyjczycy

Po wyparciu muzułmanów z południa Półwyspu Iberyjskiego, Tanger ponownie znalazł się na granicy świata islamskiego, a w 1471 roku został zdobyty przez Portugalczyków. W 1661 roku został wraz z Bombajem oddany w ręce Brytyjczyków jako wiano dla księżniczki Katarzyny Bragançy, narzeczonej króla Karola II Stuarta. Brytyjczycy szybko uznali jednak obronę miasta przed ciągłymi atakami Arabów za nieopłacalną i w 1684 opuścili Tanger pozostawiając miasto w rękach sułtana Mulaja Ismaila. Niepodzielne panowanie arabskie w Tangerze trwało aż do początków XX wieku.

Strefa międzynarodowa

Na przełomie wieku XIX i XX Tanger jako miasto portowe o strategicznym położeniu stał się obiektem pożądania europejskich mocarstw kolonialnych. Po kolonizacji Maroka przez Francję i Hiszpanię (zob. Maroko Hiszpańskie) utworzono tu w 1923 miasto wydzielone o specjalnym międzynarodowym statusie strefy neutralnej zbliżonym do wolnego miasta, o powierzchni 373 km² i 40 tys. ludności. Po klęsce Francji w kampanii w czerwcu 1940 strefa została zajęta przez Hiszpanię. Działał tu konsulat niemiecki zamknięty w wyniku układu zawartego między generałem Francisco Franco i aliantami 2 maja 1944^[3].

Flaga Międzynarodowej Strefy Tangeru

Mapa Strefy Tangeru z 1953

Administratorzy Tangeru w latach 1923-56:

• Paul Alberge (Francja, 24 sierpnia 1926 – 19 sierpnia 1929)
• Joseph Le Fur (Francja, 19 sierpnia 1929 – 1 sierpnia 1940)
• Manuel Amieva (Hiszpania, 1 sierpnia 1940 – 4 listopada 1940)
• administrowany przez Maroko Hiszpańskie (4 listopada 1940 – 11 października 1945)
• Luís António de Magalhães Correia (Portugalia, 11 października 1945 – 18 czerwca 1948)
• Jonkheer H.F.L.K. van Vredenburch (Holandia, 15 sierpnia 1948 – 9 kwietnia 1951)
• José Luís Archer (Portugalia, 9 kwietnia 1951 – 21 czerwca 1954)
• Étienne-Gustave de Croÿ, prince de Croÿ-Roeulx, (Belgia, 21 czerwca 1954 – 31 grudnia 1954)
• Robert van de Kerckhove d'Hallebast (Belgia, 4 stycznia 1955 – 5 lipca 1956)

W 1956 strefa międzynarodowa została zlikwidowana, a Tanger i pozostałe jej obszary zostały włączone do niepodległego Królestwa Maroka.

Mekka artystów

W latach 1912–1956 Tanger był tzw. strefą międzynarodową. Np. w roku 1938 istniały tam 4 urzędy pocztowe: francuski, brytyjski, hiszpański frankistowski i hiszpański rządowy^[4]. Atmosfera wielokulturowości i piękne krajobrazy przyciągały artystów z Europy i USA.

• Paul Bowles mieszkał i pisał w Tangerze przez ponad pół wieku.
• William S. Burroughs mieszkał w Tangerze przez cztery lata i napisał tam Nagi lunch.
• Przez jakiś czas mieszkali tam: Tennessee Williams, Allen Ginsberg, Jack Kerouac, muzycy z The Rolling Stones, Jean Genet, natomiast modę zaczęli francuscy malarze Delacroix i Matisse.

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Tangeru

Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	16.9	17.6	19.2	20.6	23.6	27.8	29.3	30.0	27.7	24.8	20.1	17.6	23,0
Średnie dobowe temperatury [°C]	12.2	12.8	14.4	16.0	18.6	22.4	23.9	24.6	22.8	20.0	15.7	13.3	18,1
Średnie temperatury w nocy [°C]	7.8	8.0	9.8	11.2	13.4	17.2	18.5	19.4	18.2	15.8	11.6	9.5	13,4
Opady [mm]	73.1	59.1	68.7	62.3	38.2	4.6	0.4	1.4	25.8	94.7	114	120	662
Średnia liczba dni z opadami	9.7	8.9	8.7	9.3	8.1	0.7	0.2	0.6	4.6	9.0	11.2	12.4	83,3
Średnie usłonecznienie [h]	169	167	232	251	299	307	344	331	276	238	181	167	2961
Źródło: climatebase.ru[5]

Średnia dobowa temperatura morza (°C)^[6]

Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Rok
17,1	16,3	16,2	17,4	18,7	21,1	22,9	23,4	22,4	21,2	19,3	17,7	19,5

Ludzie związani z Tangerem

Zobacz też kategorie: Ludzie związani z Tangerem, Ludzie urodzeni w Tangerze.

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

• Aartselaar, Belgia
• Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie
• Faro, Portugalia
• Kadyks, Hiszpania
• Liège, Belgia
• Metz, Francja
• Moulins, Francja
• Pasadena, Stany Zjednoczone
• Saint-Denis, Reunion

Linki zewnętrzne

• strona miasta
• koncepcja tunelu pod cieśniną
• Tanger – kandydat EXPO 2012. tanger2012.ma. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-28)].
• stary Tanger
• World Gazetteer, Tangier, type of geographical entity