Teoktyst (patriarcha Rumunii)

Teoktyst I, właściwie Teoctist Arăpașu (ur. 7 lutego 1915, zm. 30 lipca 2007 w Bukareszcie) – arcybiskup Bukaresztu, metropolita Wołoszczyzny i Dobrudży, od 1986 prawosławny patriarcha Rumunii.

Teoktyst

Teoctist Arăpașu
Patriarcha Rumunii
Kraj działania	Rumunia
Data urodzenia	7 lutego 1915
Data i miejsce śmierci	30 lipca 2007 Bukareszt
Miejsce pochówku	Katedra patriarchalna w Bukareszcie
Patriarcha Rumunii
Okres sprawowania	1986–2007
Arcybiskup Bukaresztu
Okres sprawowania	1986–2007
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rumuński Kościół Prawosławny
Ordynacja	25 marca 1945
Chirotonia biskupia	5 marca 1950
Wybór patriarchy	1986
Odznaczenia

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	5 marca 1950
Miejscowość	Bukareszt
Miejsce	Cerkiew św. Spirydona
Konsekrator	Justynian
Współkonsekratorzy	Firmilian (Marin), Cezary (Păunescu)
Konsekrowani biskupi Nifon (Mihăiță) 24 listopada 1985 Ireneusz (Popa) 6 października 1991 Teodozjusz (Petrescu) 3 kwietnia 1994 Mikołaj (Condrea) 12 lipca 2002 Cyprian (Spiridon) 22 września 2002
Współkonsekrowani biskupi Pimen (Zainea) 24 stycznia 1982

Życiorys

W 1935 złożył śluby zakonne. W latach 1940–1945 studiował na wydziale teologicznym Uniwersytetu w Bukareszcie. Cieszył się zaufaniem patriarchy rumuńskiego Justyniana, co pozwoliło mu po jego śmierci na objęcie godności metropolity Mołdawii, drugiej w hierarchii duchownej Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Po objęciu godności patriarchy był w pełni lojalny wobec władz komunistycznych. Przejawem takiej postawy była zgoda na politykę przebudowy Bukaresztu, realizowaną w ostatnich latach rządów Nicolae Ceaușescu. W ramach przebudowy zniszczono 22 zabytkowe cerkwie prawosławne. Jeszcze 19 grudnia 1989, trzy dni po masakrze ludności przed katedrą prawosławną w Timișoarze Teoktyst wysłał list gratulacyjny do Ceaușescu, z powinszowaniem kolejnego wyboru na przywódcę partii komunistycznej^[1].

9 maja 1999 podczas wizyty Jana Pawła II w Rumunii papież wziął udział w Boskiej Liturgii św. Jana Chryzostoma odprawianej przez patriarchę. Wymienili też znak pokoju i wspólnie pobłogosławili wiernych. Była to pierwsza wizyta papieża w kraju zamieszkiwanym w większości przez prawosławnych, połączona ze spotkaniem ze zwierzchnikiem miejscowego Kościoła autokefalicznego.

Mimo zasług ekumenicznych Teoktyst był postacią niezwykle kontrowersyjną we własnym kraju. Oskarżano go o współpracę z Securitate i uległość wobec komunistów. Aż do śmierci duchowny sprzeciwiał się również lustracji cerkwi. Narodowa Rada ds. Badania Archiwów Securitate w dniu 23 maja 2001 wydała oświadczenie stwierdzające, że zachowana w archiwach teczka personalna nr 62046 wskazuje na to, że Teoktyst nie był współpracownikiem Securitate, a jej ofiarą.

Zmarł 30 lipca 2007 w wieku 92 lat w szpitalu „Fundeni” na atak serca po przebytej operacji. Po jego śmierci wszczęto dochodzenie w sprawie rzekomego błędu lekarskiego, który spowodował zgon. Lekarz oskarżony o zaniedbanie został jednak oczyszczony z zarzutu^[2].

Odznaczenia

• Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii^[3]

Bibliografia

• Lavinia Stan: Religion and politics in post-communist Romania. Oxford University Press: 2007, s. 73–75. ISBN 0-19-530853-0.