Teoria rozbitych okien

Teoria rozbitych okien (teoria rozbitej szyby) – koncepcja w kryminologii i socjologii miasta zakładająca, że brak reakcji na łamanie mniej ważnych norm społecznych, np. tłuczenia szyb w oknach w danej dzielnicy, sprzyja wzrostowi przestępczości i łamaniu innych norm na zasadzie zaraźliwości.

Ten artykuł dotyczy zagadnienia kryminologicznego. Zobacz też: Metafora zbitej szyby.

Rozbite okna w dzielnicy Katowic Janów-Nikiszowiec, ze względu na występujące w niej problemy społeczne, poddawanej obecnie rewitalizacji^[1]. Tego typu akty wandalizmu widoczne są w innych dzielnicach miast przemysłowych, w których upadały zakłady pracy.

Koncepcja ta opracowana została przez George’a Kellinga i Catherine Coles w pozycji Fixing Broken Windows: Restoring Order and Reducing Crime in Our Communities w roku 1982. Doprowadziła ona do wprowadzenia programu Zero tolerancji w Stanach Zjednoczonych.

W roku 2008 opisana została seria eksperymentów, których wyniki potwierdzały koncepcje „rozbitych okien”. W sytuacji, gdy w otoczeniu był hałas lub na ścianach znajdowały się graffiti, tendencja do łamania norm społecznych (śmiecenia, przywłaszczania mienia) zwiększała się^[2].

Ze względu na zaraźliwość aktów wandalizmu w przestrzeni miejskiej postuluje się szybkie ich usuwanie^[3].