Test pilota Pirxa

Test pilota Pirxa – polsko-radziecki film fantastycznonaukowy zrealizowany w 1978 r. przez Marka Piestraka, na podstawie opowiadania Stanisława Lema Rozprawa (z cyklu Opowieści o pilocie Pirxie)^[1].

Test pilota Pirxa

Gatunek	Film fantastycznonaukowy
Rok produkcji	1978
Data premiery	25 maja 1979
Kraj produkcji	Polska ZSRR
Język	polski
Czas trwania	95 min
Reżyseria	Marek Piestrak
Scenariusz	Marek Piestrak na podstawie opowiadania Stanisława Lema
Główne role	Siergiej Diesnicki, Aleksandr Kajdanowski, Bolesław Abart, Władimir Iwaszow
Muzyka	Arvo Pärt, Eugeniusz Rudnik
Zdjęcia	Janusz Pawłowski
Scenografia	Jerzy Śnieżawski, Wiktor Żyłko
Kostiumy	Alicja Wasilewska
Produkcja	PRF "Zespoły Filmowe" Tallinnfilm
Nagrody
Złoty Asteroid na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Trieście w 1979 roku

Obsada

• Siergiej Diesnicki – komandor Pirx (dubbing Zygmunt Hübner)
• Zbigniew Lesień – I pilot John Calder
• Władimir Iwaszow – II pilot Harry Brown
• Bolesław Abart – elektronik Jan Otis
• Aleksandr Kajdanowski – neurolog i cybernetyk Tom Nowak (dubbing Henryk Talar)
• Tõnu Saar – inżynier-nukleonik Kurt Weber
• Ferdynand Matysik – dyrektor UNESCO
• Igor Przegrodzki – inżynier McGuirr
• Józef Fryźlewicz – obrońca Pirxa na rozprawie
• Edmund Fetting – oskarżyciel na rozprawie
• Erwin Nowiaszek – prezes „United Atomic Laboratory”
• Ewa Lejczak – dziewczyna przy barze

Treść

Pirx zostaje mianowany dowódcą statku kosmicznego „Goliath”, do którego załogi oprócz ludzi włączone są też androidy. Pionierski lot jest zarazem testowy, gdyż ma wykazać przydatność robotów w kosmicznych wyprawach, dowódca więc nie wie, kto z jego załogi nie jest człowiekiem. Na pozytywnym wyniku tej próby zależy tym bardziej, że robot jest produktem potężnego koncernu i w przedsięwzięcie zaangażowane są wielkie fundusze.

Lot przebiega spokojnie, dopóki w okolicy Saturna nie zachodzi katastrofalne zdarzenie, w którym musi wykazać się dowódca i jego załoga. Potem okazuje się, że ekstremalna sytuacja zainscenizowana była przez zaprogramowanego robota. Ryzykownego przejścia przez pierścienie Saturna załoga miała nie przeżyć, zaś android miał wyprowadzić statek z zagrożenia i tym samym udowodnić swoją wyjątkową przydatność. Pirx jednak wykazuje, że nie jest tuzinkowym dowódcą: jego nietypowe zachowanie i nieprzewidziana reakcja dezorientują robota i tym samym ocalają załogę^[1].