Tomomi Iwakura

Tomomi Iwakura (jap. 岩倉 具視 Iwakura Tomomi; ur. 26 października 1825, zm. 20 lipca 1883^[1]) – japoński polityk schyłkowego okresu Edo i okresu Meiji.

Tomomi Iwakura

Data i miejsce urodzenia	26 października 1825 Kioto
Data śmierci	20 lipca 1883
dyplomata

Tomomi Iwakura na banknocie o nominale 500 jenów

Życiorys

Urodził się w Kioto w drobnej rodzinie samurajskiej jako Kanemaru Horikawa (jap. 堀川 周丸 Horikawa Kanemaru)^[1]. Później został adoptowany przez rodzinę Iwakura, otrzymując imię Tomomi^[1]. W 1854 roku został mianowany szambelanem na dworze cesarza Kōmei. Opowiadał się przeciwko zawartemu cztery lata później Traktatowi japońsko-amerykańskiemu o przyjaźni i handlu (tzw. traktatowi Harrisa) i przekonał cesarza do niepodpisywania go^[1][2][3]. Był zwolennikiem kompromisowej koncepcji kōbu-gattai, usiłującej, poprzez małżeństwo sioguna Iemochi Tokugawy z księżniczką Chikako, wypracować polityczną unię między cesarzem a systemem bakufu. Ściągnęło to na niego niechęć ze strony zwolenników bezkompromisowej rozprawy z siogunem i w 1862 roku został usunięty z dworu. Przyjął wówczas święcenia mnisie i osiadł w niewielkiej wsi na północ od Kioto^[1].

W okresie przymusowego zesłania potajemnie nawiązał kontakty ze środowiskami dążącymi do obalenia siogunatu i po wstąpieniu na tron cesarza Mutsuhito w 1867 roku powrócił na dwór. Odegrał istotną rolę w okresie restauracji Meiji, odpowiadając m.in. za zredagowanie proklamacji cesarskiej z 1868 roku i zniesienie systemu hanów^[1]. Stał na czele wielkiego poselstwa (tzw. misja Iwakury), które w latach 1871–1873 odbyło podróż do Europy i Stanów Zjednoczonych w celu zapoznania się z zachodnimi systemami społeczno-politycznymi i renegocjacji traktatów nierównoprawnych^[1][2][3]. Po powrocie do Japonii zapobiegł planowanej przez Takamoriego Saigō wojnie z Koreą. W 1874 roku doszło z tego powodu do próby zamachu na jego życie^[1][3]. W trakcie sporów o przyszłą formę rządów w Japonii opowiadał się za silną władzą cesarza i wspierał konserwatywne stronnictwo Hirobumiego Itō przeciw domagającemu się szybkiego wprowadzenia konstytucji i zwołania parlamentu Shigenobu Ōkumie^[1]. W 1881 roku zlecił Kowashiemu Inoue opracowanie projektu przyszłej konstytucji dla Japonii^[2].