Topolno

Historia

Podsumowanie

Perspektywa

W Topolnie na przełomie X i XI w. znajdował się gród obronny^[4]. Po raz pierwszy było wspomniane w 1239 pod łacińską nazwą Thopulno. W 1309 Topolno przeszło w ręce Krzyżaków i utworzonego przez nich komturstwa świeckiego. W tym czasie było ono własnością rycerską. W XV i XVII wieku duże znaczenie dla miejscowości miał ród Konarskich, którzy pragnęli podnieść rangę Topolna do miasta. Jednak przeciwne tym staraniom było pobliskie Świecie. Rodzina Konarskich sprowadziła do Topolna Paulinów i ufundowała im kościół i klasztor. W latach 1681–1683 wzniesiono sanktuarium pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. W latach 1466–1772 Topolno należało do powiatu świeckiego i województwa pomorskiego. Podczas trwania III wojny północnej^[5], na przełomie lat 1703 i 1704, w klasztorze Paulinów w Topolnie miał swoją kwaterę król Szwecji Karol XII, który w pobliżu wsi rozmieścił również na okres zimy swoje wojska^[6]. W 1772 w wyniku I rozbioru Polski miejscowość znalazła się w granicach Prus i stan ten trwał aż do 1920, kiedy to znalazło się w granicach niepodległej Polski. W 1939 zaczęła się II wojna światowa, a wraz z nią okupacja niemiecka, która trwała do 1945. Od 1950 miejscowość znajdowała się w województwie bydgoskim. Od 1999 miejscowość należy do województwa kujawsko-pomorskiego^[7].

W drugiej połowie XIX wieku w Topolnie i Topolinku dokonano pierwszych odnotowanych odkryć archeologicznych, podczas których odnaleziono wcześniejsze cmentarzyska pradziejowe^[4]. Od 2017 roku Bydgoskie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Łuczniczka” prowadzi w Topolnie badania archeologiczne w ramach projektu „Ocalić przeszłość Topolna”, w toku których odkryto kilkadziesiąt monet z XVII–XX wieku (½ Stubera z Księstwa Bergu z 1785 roku, szwedzkie 10 ore z 1739 r.), przedmioty z II wojny światowej (nieśmiertelnik, odznaka RAD-u, guziki wojskowe, łuski) oraz fragmenty ceramiki naczyniowej ludności kultury łużyckiej^[8]. Najnowszym, i zarazem najstarszym zabytkiem metalowym, jest odkryta w Sylwestra 2022 roku w Topolnie przez "Łuczników" siekierka ze stopu brązu tzw. typu unietyckiego sprzed minimum 3,5 tysiąca lat^[9].

Remove ads

Walory przyrodnicze

źródło Św. Rocha uznane w 1991 roku za pomnik przyrody nieożywionej^[10], leżące u podstawy Wzgórza Rocha, z niezachowaną kaplicą pod wezwaniem tego świętego; według legend było to miejsce kultu pogańskiego^[4].
Miejscowość leży na terenie Nadwiślańskiego Parku Krajobrazowego
obszar międzywala zajmują 2 obszary Natura 2000: SOO Solecka Dolina Wisły PLH040003 i OSO Dolina Dolnej Wisły PLB040003^[11]
jezioro rynnowe o powierzchni 10,62 ha, należące do Okręgu PZW w Bydgoszczy^[12]
na terenie wsi znajduje się 5 użytków ekologicznych w formie łąk i pastwisk^[13]
w odległości 2,5 km znajduje się projektowany rezerwat przyrody Parów Cieleszyński.

Remove ads

Zabytki

Sanktuarium pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny (obecnie kościół parafialny pw. Nawiedzenia NMP) wzniesiony w latach 1681–1683. Zostało ono wybudowane w stylu barokowym. W jego wnętrzu znajdowały się cudowny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz zabytkowe organy pochodzące z okresu budowy świątyni. W 1900 organy wymienione na nowe, ale wykorzystano do ich wykonania ozdobne części starego instrumentu. Wcześniej, bo już w 1744, świątynia otrzymała dzwon, który w Gdańsku odlał ludwisarz Jan Gotfryd Schlaubitz^[7]
Pałac wzniesiony w 1891 przez ówczesnego właściciela Topolna Włodzimierza Kublickiego-Piotuch. Obecnie jest to własność Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, które prowadzą tam Placówkę Opiekuńczo-Wychowawczą Dom Dziecka^[14]
grodzisko Talerzyk, które do 1034 było grodem obronnym – punkt widokowy na Dolinę Dolnej Wisły^[7]; nieopodal winnice i sady z drzewami starych odmian^[15].

Historia

Walory przyrodnicze

Zabytki

Transport

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on