Tritlenek diglinu

Tritlenek diglinu (nazwa Stocka: tlenek glinu(III), zwyczajowo tlenek glinu), Al
2O
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym glin występuje na III stopniu utlenienia. Występuje w wielu odmianach polimorficznych, z których najważniejsze to:

α-Al
2O
3 (korund)

postać najtrwalsza, odznaczająca się dużą twardością (9 stopień w skali Mohsa); temperatura topnienia 2053^[3]–2072^[4] °C, a wrzenia 2980^[4]–ok. 3000^[3] °C (dla korundu naturalnego temperatura topnienia wynosi 2015^±15 °C, a wrzenia 2980^±60 °C^[4]); dobrze przewodzi ciepło, jest odporna na działanie czynników chemicznych, nierozpuszczalna w kwasach; powstaje podczas prażenia do 1000 °C odmiany γ; stosowana do wytwarzania materiałów szlifierskich (szmergiel) i ogniotrwałych

γ-Al
2O
3

biały, higroskopijny proszek, nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w mocnych kwasach, otrzymywany przez łagodne prażenie wodorotlenku glinu; ma właściwości amfoteryczne, z alkaliami tworzy gliniany (np. NaAlO₂), jest surowcem do otrzymywania metalicznego glinu metodą elektrochemiczną

Tritlenek diglinu

Struktura krystaliczna korundu
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. tritlenek diglinu, tlenek(2−) glinu(3+), tlenek glinu(3+), tlenek glinu(III) Inne nazwy i oznaczenia Stocka tlenek glinu(III) inne tlenek glinu, trójtlenek glinu, tritlenek glinu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Al2O3
Masa molowa	101,96 g/mol
Wygląd	białe, bezwonne, higroskopijne ciało stałe
Identyfikacja
Numer CAS	1344-28-1
PubChem	14769
DrugBank	DB11342
SMILES O=[Al]O[Al]=O
Właściwości Gęstość 4 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie nierozpuszczalny[1] Temperatura topnienia 2040 °C[1] Temperatura wrzenia 2980 °C[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-08-11] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS[1]. Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według europejskich kryteriów[1]. NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[2] 0 0 0   Numer RTECS BD1200000
Podobne związki
Inne aniony	Al 2S 3
Inne kationy	B 2O 3, Ga 2O 3, In 2O 3, Tl 2O 3
Podobne związki	Al2O, AlO
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Znane są również formy η, χ, δ i θ, różniące się właściwościami i budową krystaliczną^[5]. Związek określony w 1916 r. jako β-Al
2O
3 okazał się w rzeczywistości glinianem sodu o wzorze NaAl
11O
17^[6][7]. Ma on bardzo duże znaczenie jako stały elektrolit ze względu na wysokie przewodnictwo elektryczne^[6].

Wytwórstwo przemysłowe

Podstawową rudą aluminium, z której uzyskiwany jest tlenek glinu, są boksyty. Tak uzyskany tlenek glinu może służyć do produkcji aluminium.

Największym producentem tlenku glinu na świecie jest korporacja Alcoa; za nią plasują się Alcan i Rusal. Największymi wytwórcami aluminium są połączone Rio Tinto i Alcan, a kolejnymi Rusal i Alcoa^[8].

W Polsce Jerzy Grzymek opracował metodę spiekowo-rozpadową (zwaną metodą Grzymka), w której do wytwarzania tlenku glinu oraz cementu portlandzkiego wykorzystuje się tylko surowce krajowe z pominięciem boksytów^[9].

Inne tlenki glinu

Oprócz tlenku glinu(III) znane są również (rzadko spotykane):

• tlenek diglinu (tlenek glinu(I)), Al
  2O^[10]
• monotlenek glinu (tlenek glinu(II)), AlO^[11]

Zobacz też

• proces Bayera