Van Hool Altano

Van Hool Altano – rodzina podwyższonych wysokopokładowych autokarów turystycznych produkowana od 1995 roku przez belgijskie przedsiębiorstwo Van Hool w Lier.

Van Hool Altano

Van Hool TD 921 Altano z 2011 r. w barwach PolskiBus.com
Dane ogólne
Producent	Van Hool
Premiera	1995
Lata produkcji	od 1995
Miejsce produkcji	Belgia, Lier
Dane techniczne
Układ drzwi	1-1-0 2-1-0
Silniki	DAF MX13, Euro 6
Moc silników	355 kW lub 390 kW (483 KM lub 530 KM)
Skrzynia biegów	ZF Traxon lub Allison T525
Długość	13 200 mm – 14 960 mm
Szerokość	2550 mm
Wysokość	3730 mm
Wnętrze
Liczba miejsc siedzących	do 67+3+2+1
Informacje dodatkowe
ABS
ASR
EBS
ESP
Klimatyzacja

Historia

Premiera autokaru turystycznego Van Hool T 816 Altano miała miejsce w 1995 r. Pierwotnie była to wersja dwuosiowa produkowana jako pojazd o podwyższonym standardzie wyposażenia^[1]. Wraz z wprowadzeniem na rynek nowej generacji autokarów Van Hool, zaprezentowano model Altano w nowej odsłonie, tym razem w wersji trzyosiowej. Niemniej, model T 816 był produkowany do 2001 r. W ramach serii T9 model Altano dostępny był w konfiguracjach trzyosiowych T 917 i T 918 o długościach odpowiednio 13 i 14 m. Obok modelu Astron oraz Astronef, seria Altano jest najbardziej komfortową serią autokarów jednopokładowych w ofercie producenta. W 2009 r. powiększono gamę autokarów Altano o model 15-metrowy T 919^[2]. Ponadto w ofercie znalazły się dwa modele z przedłużonym zwisem przednim, który umożliwia przewóz na dolnym pokładzie osoby na wózku inwalidzkim. Oznaczono je TD 920 i TD 921^[2]. Van Hool TD 921 Altano, wraz z modelami Neoplan Cityliner, Barbi Maestro HDH, ADL Plaxton Elite oraz Mercedes-Benz Travego, brał udział w konkursie o tytuł Autokar Roku 2010. Ostatecznym zwycięzcą okazał się jednak produkt produkcji Mercedes-Benz^[3][4].

W 2011 r. miała miejsce premiera nowej serii autokarów producenta – TX, która początkowo zadebiutowała jako model Astromega. Zmiany stylistyczne oraz częściowo także konstrukcyjne, objęły także serię Altano i zaowocowały modelami TX 17, TX 18, TX 19, TDX 20 i TDX 21^[5].

W Polsce eksploatowane autokary Van Hool Altano są to głównie pojazdy zakupione w liczbie 52 sztuk w 2011 r. przez przewoźnika Souter Holdings Poland, które wykorzystywane były do obsługi tras pod marką PolskiBus.com^[6][7], a od 2018 r. jako Flixbus^[8]. Oprócz tego pojedyncze sztuki nowych autokarów Altano posiada BP „Funclub” z Poznania, natomiast pozostałe egzemplarze to pojazdy używane pochodzące z Europy Zachodniej^[9].

• 
  Van Hool T 917 Altano
• 
  Van Hool TDX 21 Altano na podwoziu Scania
• 
  Van Hool TDX 21 Altano na podwoziu Scania
• 
  Van Hool TDX 20 Altano – kabina kierowcy
• 
  Van Hool TDX 20 Altano – górny pokład
• 
  Van Hool TDX 20 Altano – przestrzeń bagażowa

Konstrukcja

Seria autokarów Van Hool Altano obejmuje 5 trzyosiowych modeli: TX 17, TX 18, TX 19, TDX 20 oraz TDX 21. Główną cechą wyróżniającą model Altano jest wysoko umieszczony, w stosunku do konkurencyjnych modeli, poziom górnego pokładu (stąd nazwa modelu z greckiego altus – wysoki). Pozwala to na przeniesienie kabiny kierowcy, miejsca dla pilota, a w przypadku modeli TDX także jednego rzędu siedzeń i miejsca dla osoby niepełnosprawnej, na niewielki dolny pokład, znajdujący się na przednim zwisie. W ten sposób cały górny pokład jest wykorzystany jako przestrzeń pasażerska, także na przednim zwisie, co pozwala ulokować w pojeździe o jeden lub dwa rzędy miejsc siedzących więcej, przy takich samych odstępach między siedzeniami. Ponadto, zaletą takiego rozwiązania jest duża przestrzeń bagażowa pod pokładem, do 17,42 m³ w modelu TX 19^[10].

Jednostkę napędową w pojazdach Altano serii TX stanowią silniki DAF MX 13 spełniające normę emisji spalin Euro 6 zblokowane ze skrzynią biegów ZF Traxon lub (opcjonalnie) Allison T525^[10]. Ponadto oferowane są autokary Altano produkowane na bazie podwozi Scania z układem napędowym szwedzkiego producenta. Pojazdy w tej konfiguracji trafiają głównie na rynek niemiecki^[11][12]. Wg danych na 2011 r., średnie spalanie pustego autokaru T 921 Altano na trasie to ok. 24–25 l/100 km^[13].

Wejście na pokład możliwe jest za pomocą dwóch par drzwi – przednich jedno- lub (w modelach TDX) dwuskrzydłowych na dolny pokład oraz środkowych jednoskrzydłowych bezpośrednio na pokład górny. W zależności od długości pojazdu i konfiguracji wnętrza, na górnym pokładzie może znaleźć się do 67 miejsc pasażerskich, a na dolnym w wersjach TDX dodatkowo rząd 3 siedzeń^[10].

Dane techniczne autokarów Van Hool TX Altano (stan na: styczeń 2020)^[10]

	TX 17	TX 18	TX 19	TDX 20	TDX 21
Długość	13 200 mm	14 040 mm	14 960 mm	13 560 mm	14 590 mm
Szerokość	2550 mm	2550 mm	2550 mm	2550 mm	2550 mm
Wysokość	3730 mm	3730 mm	3730 mm	3730 mm	3730 mm
Rozstaw osi	6100 mm / 1300 mm	6700 mm / 1300 mm	7250 mm / 1300 mm	6100 mm / 1300 mm	6890 mm / 1300 mm
Zwis przedni / tylny	2740 mm / 3000 mm	2740 mm / 3300 mm	2740 mm / 3670 mm	3100 mm / 3000 mm	3100 mm / 3300 mm
Liczba miejsc maksymalnie	59 + 1 + 1	63 + 1 + 1	67 + 1 + 1	63 + 3 + 2 + 1	67 + 3 + 2 + 1
Przestrzeń bagażowa maksymalnie	12,31 m³	14,56 m³	17,42 m³	11,47 m³	14,62 m³
Silnik	DAF MX 13 Euro 6, 12 900 cm³, 6-cylindrowy, 355 kW lub 390 kW (483 KM lub 530 KM)
Skrzynia biegów	ZF Traxon lub Allison T525
Hamulce	Tarczowe, wentylowane powietrzem
Systemy bezpieczeństwa	ABS, EBS, ESC, ACC, AEBS, LDW, FSD