Vault Boy

Vault Boy – postać fikcyjna, maskotka serii Fallout, stworzona przez pracowników Interplay Entertainment, pierwotnych właścicieli praw własności intelektualnej do tej serii gier. Pojawił się po raz pierwszy w grze Fallout z 1997 roku jako postać reklamowa reprezentująca Vault-Tec(inne języki), fikcyjną megakorporację, która zbudowała sieć specjalistycznych schronów przeciwatomowych w całych Stanach Zjednoczonych, mających chronić przed nuklearną zagładą^[1].

Vault Boy

Postać z Fallouta
Van marki Volkswagen z wizerunkiem Vault Boya podczas Gamescom 2015
Pierwsze wystąpienie	Fallout (1997)
Ostatnie wystąpienie	Fallout (serial telewizyjny; 2024)
Twórca	Leonard Boyarsky(inne języki)
Dane biograficzne
Płeć	mężczyzna
Inne informacje
Atrybuty	niebiesko-żółty kombinezon, blond włosy, szeroki uśmiech, poza z wyciągniętym kciukiem

W serii gier Fallout Vault Boy pełni rolę reprezentacji statystyk postaci gracza w menu interfejsu użytkownika i jest powtarzającym się elementem w produktach Vault-Tecu, które można znaleźć w fikcyjnym uniwersum Fallouta^[2][3]. W serialu Fallout z 2024 roku Vault Boy został przedstawiony jako postać inspirowana reklamami Vault-Tecu z udziałem fikcyjnego aktora Coopera Howarda(inne języki), granego przez Waltona Gogginsa^[4].

Projekt Vault Boya został opracowany przez Leonarda Boyarskiego(inne języki), który czerpał inspirację z filmów z lat 50. XX wieku, jak również z estetyki wizualnej gry planszowej Monopoly^[5][6].

Koncepcja i projekt

Reklama gry Fallout 76 z trzema postaciami Vault Boya w trakcie Tokyo Game Show 2018

W grze Fallout z 1997 roku Vault Boy nie miał imienia, chociaż instrukcja do gry określa go jako „Vault-Man”^[7]. Postać ta została stworzona przez Leonarda Boyarskiego(inne języki), który w trakcie rozwoju pierwszej koncepcji wizualnej myślał o nim jako o „facecie od umiejętności”. Vault Boy był częściowo oparty na estetyce Rich Uncle Pennybags(inne języki) z gry planszowej Monopoly, a Boyarsky wpadł na pomysł na projekt „kart” Vault Boya, które mają przywoływać klimat kart Monopoly, pokazując postać zaangażowaną w różne działania w humorystyczny sposób. Vault Boy został narysowany na potrzeby gry Fallout przez George’a Almonda na pierwszych kilku kartach, a następnie przez Tramella Raya Isaaca, który dopracował wygląd postaci^[6].

Postać Vault Boya inspirowana jest filmami z lat 50. XX wieku, w szczególności postacią Bert the Turtle z animowanego filmu o obronie cywilnej z 1952 roku zatytułowanego Duck and Cover(inne języki)^[8] i parodiuje dualizm radosnego optymizmu i ukrytej paranoi z tamtej epoki^[9][2].

Brian Menze odpowiadał za wszystkie ilustracje Vault Boya na potrzeby gry Fallout 2 z 1998 roku oraz gry Fallout: New Vegas z 2010 roku, wzorując na stylu artystycznym Tramella Raya Isaaca. Z drugiej zaś strony, twórcy wydanej w 2001 roku gry pobocznej Fallout Tactics: Brotherhood of Steel ze studia Micro Forté(inne języki), pomylili Vault Boya z innym elementem uniwersum – Pip-Boyem(inne języki)^[10]. Postać o imieniu „Pipboy”, a także tradycyjna seria karykatur przedstawiających umiejętności i profity, zostały narysowane przez Eda Ormana. To samo imię dla Vault Boya podał były scenarzysta Interplay Chris Avellone w opracowanej przez siebie i wydanej w 2002 roku publikacji The Fallout Bible^[11][12].

Komentując zamieszanie z imieniem postaci Leonard Boyarsky wyjaśnił w wywiadzie z 2004 roku, że „Vault Boy” zawsze miało być imieniem postaci, podczas gdy „Pip Boy” ma być „małym facetem na interfejsie Pip Boya”, który jest oparty na maskotce Boba z sieci Big Boy Restaurants(inne języki)^[13]. Bethesda Softworks, deweloperzy serii gier zapoczątkowanej przez Fallout 3, po przejęciu serii w połowie lat 2000., zaczęli używać nazwy „Vault Boy” dla maskotki^[2]. Natalia Smirnova narysowała tę postać do gier Fallout 3, Fallout 4 i Fallout 76^[14].

Jako maskotka franczyzy Fallout, Vault Boy jest często używany do przekazania „często zwariowanego, a czasami paskudnego poczucia humoru” tej serii^[15].

Opis

Cosplay Vault Boya w trakcie San Diego Comic-Conu 2011

Vault Boy jest maskotką firmy Vault-Tec Corporation(inne języki) (znanej również jako Vault-Tec Industries), pojawiającą się w jej reklamach, instrukcjach, produktach i filmach szkoleniowych. Chociaż slogan firmy Vault-Tec o treści „Rewolucjonizując bezpieczeństwo dla niepewnej przyszłości” sugeruje, że jest to firma mająca na uwadze dobro ludzkości, jest ona konsekwentnie przedstawiana jako nieuczciwa korporacja^[16][2].

Zgodnie z historią serii, w roku 2054 firma Vault-Tec otrzymała zlecenie od rządu Stanów Zjednoczonych na realizację ogólnokrajowego projektu budowy schronów przeciwatomowych^[17] znanych jako „Krypty” (ang. Vault)^[18] przeznaczonych dla społeczeństwa amerykańskiego w oczekiwaniu na potencjalną wojnę nuklearną. Każda z krypt miała być samowystarczalna i teoretycznie miała w stanie zapewnić swoim mieszkańcom nieograniczony byt. Jednakże projekt krypt nigdy nie był pomyślany jako realna metoda ponownego zaludnienia Stanów Zjednoczonych w przypadku nuklearnego holokaustu. Zamiast tego większość krypt stanowiła tajne, nieetyczne eksperymenty społeczne, mające na celu określenie wpływu różnych warunków środowiskowych i psychologicznych na ich mieszkańców^[17]. W tym kontekście Vault Boy jest cynicznie wykorzystywany jako narzędzie do wprowadzania w błąd, mające na celu uspokojenie niczego niepodejrzewających osób, które mogą być wielokrotnie manipulowane i narażone na niebezpieczeństwo w wyniku eksperymentów prowadzonych za fasadą nieszkodliwych schronów przeciwatomowych^[19].

Vault Boy jest przedstawiany jako młody mężczyzna z filmu animowanego, ubrany w niebiesko-żółty kombinezon, z blond włosami ułożonymi w charakterystyczny spiralny kok. Jego domyślnym wyrazem twarzy jest szeroki, promienny uśmiech, ale jest pokazywany także w innych formach^[20]. Jego charakterystyczną pozą jest stanie z wyciągniętą ręką i uniesionym kciukiem, czasem z zamkniętym jednym okiem^[2].

Funkcją postaci Pip Boya w grach serii Fallout jest przekazywanie graczom informacji, m.in. jest ona używana do reprezentowania gracza w menu drzewa profitów w Fallout 4 bądź w cyklach krótkich filmów objaśniającym system statystyk postaci S.P.E.C.J.A.Ł. (ang. S.P.E.C.I.A.L.)^[2][21]. Vault Boy pojawia się również na ilustracjach osiągnięć i trofeów do gier komputerowych opracowanych po przejęciu marki Fallout przez Bethesdę^[22].

Vault Boy jest czasami przedstawiany jako żeński odpowiednik, Vault Girl, która również jest blondynką i nosi podobny strój^[23].

W grze Fallout Shelter z 2015 roku zastosowano charakterystyczny styl graficzny Vault Boya, aby losowo generować mieszkańców krypty, którymi zarządzają gracze^[2].

22 czerwca 2020 roku do gry Super Smash Bros. Ultimate dodano konfigurowalną skórkę postaci Mii Gunner, opartą na Vault Boyu, za pośrednictwem zawartości do pobrania^[24].

W serialu Fallout z 2024 roku sugeruje się, że Vault Boy jest wzorowany na aktorze Cooperze Howardzie(inne języki), w którego wciela się Walton Goggins. Był on pierwowzorem reklam Vault-Tec, zanim został zastąpiony maskotką Vault Boya^[25].

Wpływ kulturowy

Vault Boy jako motyw jazdy na bombie znany z filmu Dr. Strangelove (2008)

Vault Boy osiągnął poziom wpływu kulturowego i rozpoznawalności viralowej poza oryginalnym kontekstem postaci, czego nie przewidywali byli pracownicy Interplay, tacy jak Tim Cain i Feargus Urquhart(inne języki) w początkowych latach serii^[9][26]. Dzieje się tak pomimo faktu, że Vault Boy nie jest postacią, którą gracz może spotkać w uniwersum Fallout^[27][28][29]. Jeremy Peel z PCGamesN(inne języki) stwierdził, że Vault Boy, jako maskotka „sardonicznej, imitującej lata 50. XX wieku grafiki” serii, stał się „tak rozpoznawalny jak Myszka Miki”^[9].

W 2010 roku magazyn Empire(inne języki) opublikował artykuł, w którym Vault Boy został zaliczony do 50 najwspanialszych postaci gier komputerowych^[27]. Tygodnik Time umieścił Vault Boya na trzecim miejscu listy najbardziej wpływowych postaci w grach komputerowych wszech czasów, chwaląc jego „niesamowicie absurdalne i niekonwencjonalne spektrum usposobień i postaw, od przesadnego udawania po makabryczne rozczłonkowanie”, co uczyniło go ikoną surrealistycznego humoru w podobny sposób jak postacie z serii Monty Python^[30].

Teoria fanów na temat Vault Boya głosiła, że charakterystyczna poza postaci jest dyskretną metodą określania, czy dana osoba znajduje się w promieniu rażenia wybuchu jądrowego i tym samym czy jest bezpieczna przed promieniowaniem^[2][31]. Byli pracownicy Interplay, tacy jak Brian Fargo(inne języki) i Tramell Ray Isaac, twierdzili, że postać ta nie ukrywa żadnego sekretnego znaczenia i po prostu stara się okazać wsparcie^[2].

W artykule z 2017 roku pt. 100 Greatest Video Game Characters Rowan Derrick opisał Vault Boya m.in. jako symbol idyllicznego świata sprzed wojny nuklearnej^[32]. Matthew Byrd z Den of Geek(inne języki) porównał Vault Boya i Miss Minutes z Filmowego Uniwersum Marvela, nazywając je znakomitymi przykładami „uśmiechniętych twarzy biurokracji, korupcji i propagandy”, w których twórcy historii wykorzystują retrofuturystyczne wzornictwo jako formę komentarza społecznego^[19].

Vivian Asimos zauważył, że popularne wykorzystanie charakterystycznej pozy Vault Boya w sarkastycznych okolicznościach jest znakomitym przykładem treści gier komputerowych stanowiących podstawę licznych memów internetowych ze względu na ich partycypacyjny charakter^[33].