Vranac

Vranac (serbski: вранац) lub wranec (macedoński: вранец) – ważny czerwony szczep winogron, uprawiany na Bałkanach^[2]. Prawdopodobnie pochodzi z Czarnogóry, gdzie jest też najważniejszą odmianą^[1][4]. Nazwa oznacza karego rumaka^[3].

Vranac

‘Vranac’

Grona odmiany vranac w przetwórni
Gatunek	winorośl właściwa (Vitis vinifera)
Inne nazwy	vranec
Pochodzenie	Czarnogóra[1]
Ważne regiony uprawy	Macedonia Północna, Czarnogóra[2]
Identyfikator VIVC	13179
Przeznaczenie owoców	wino
Kolor skórki	czerwonoczarny
Cechy uprawowe
Dojrzewanie	średniowczesne[3]
Mrozoodporność	−12°C do −14°C[3]
Preferowane gleby	utrzymujące ciepło[3]

Historia

Szczep był podobno znany na Bałkanach już w średniowieczu^[3]. Dzięki analizom DNA udało się ustalić pokrewieństwo z kilkoma innymi odmianami popularnymi w regionie: primitivo (tribidrag), plavac mali i plavina^[3]. Wszystkie z nich są potomkami tribidraga: plavac mali jest krzyżówką tribidraga z odmianą dobričić, plavina tribidraga z odmianą verdeca, a w przypadku vranaca drugi rodzic nie został ustalony i może być szczepem, który wymarł^[5][6].

Charakterystyka

Odmiana rośnie silnie i jest plenna^[3]. Dojrzewa średnio wcześnie^[3]. Wcześnie wypuszcza pąki, ale jest wrażliwa na mróz^[3]. Jagody mają cienką skórkę, a grona są zwarte^[3]. W badaniach z lat 2007–2009 uzyskano plon rzędu 1,72 kg na krzew, przy wysokiej zawartości substancji aromatycznych^[7].

Wina

Czerwone wina ze szczepu vranac mają ciemny, intensywny kolor, przez co odmiana jest popularną domieszką do win z bledszych odmian^[3]. Zawartość alkoholu jest wysoka, smak pełny, charakterystyczny taninowy^[3][2]. W bukiecie dominują czerwone i czarne owoce^[3]. Przy starannej produkcji wina są długowieczne i zyskują na charakterze^[3]. Vranac jest używany do produkcji m.in. popularnego macedońskiego wina kratošija^[2]. W porównawczych badaniach w Czarnogórze wina z doświadczalnych upraw vranaca zyskały wyższe noty niż te z primitivo i negroamaro^[7].

Rozpowszechnienie

Jest najważniejszą odmianą w Czarnogórze^[4]. Vranac jest często spotykany również w Macedonii Północnej (pod nazwą vranec), Serbii, Kosowie oraz w Bośni i Hercegowinie^[2][3]. Do Macedonii vranac został sprowadzony dopiero w 1950, a po pomyślnych próbach trafił do winnic produkcyjnych^[8]. W Chorwacji w 2008 r. było 390 ha winnic obsadzonych odmianą^[3]. Podejmuje się próby selekcji najlepiej dostosowanych klonów^[8].

Zobacz też

• stanušina crna