Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Włodzimierz Gniewosz
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Włodzimierz Hipolit Gniewosz z Oleksowa[1][2] herbu Rawicz (ur. 1838, zm. 18 lutego 1909) – polski ziemianin, oficer wojskowy, polityk galicyjski, poseł do Rady Państwa.
Remove ads
Życiorys
Podsumowanie
Perspektywa
Urodził się w 1838 lub w 1841[3]. Syn Aleksandra Izydora Gniewosza (1799-1861) i Karoliny z domu Ostaszewskiej herbu Ostoja (1809-1861, córka Sebastiana Ostaszewskiego)[4][5]. Jego braćmi byli Antoni (1832-1903), Stanisław (1834-1906). Wychowywał się w majątku rodzinnym w Trzciańcu. Był cioteczno-stryjecznym bratem innego znanego polityka galicyjskiego, Edwarda Gniewosza oraz dalekim kuzynem Jana Nepomucena Gniewosza.
Od 1852 do 1859 nosił tytuł c. k. pazia[6][3]. Od tego czasu sympatię do niego miał cesarz Franciszek Józef I[3]. Uczył się w Theresianum[3]. W 1858 wstąpił do Armii Cesarstwa Austriackiego[3]. Od około 1858 był podporucznikiem 2 klasy w szeregach 6 pułku kirasjerów (służył tam wtedy jego stryjeczny brat, rtm. Zygmunt Gniewosz)[7][8][9][10], zaś od około 1864 podporucznikiem 1 klasy[11][12][13], od około 1867 nadporucznikiem[14] w jednostce przemianowanej około 1868 na 6 pułku dragonów ze sztabem w Gosswardein[15]. W trakcie swojej służby brał udział w wojnie francusko-austriackiej (1858-1859) i w wojnie prusko-austriackiej (1866)[3]. Po utworzeniu C. K. Armii w 1868 został zweryfikowany w stopniu nadporucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 maja 1866[16]. Początkowo pozostawał oficerem 6 Morawskiego pułku dragonów[17], a około 1870/1871 służył w szeregach 9 Bukowińskiego pułku dragonów w Czegléd (w sztabie był tam ponownie jego krewny, ppłk Zygmunt Gniewosz)[18]. Około 1870 wystąpił z wojska[3]. W 1880 jako nadporucznikowi w stanie spoczynku został mu przyznany charakter rotmistrza ad honores[19].
Po odejściu ze służby wojskowej osiadł w dobrach Potok Złoty koło Buczacza i tam gospodarował na roli[3]. Przyczynił się do odbudowy miasteczka oraz zbudował tzw. Dwór Gniewoszów. Był właścicielem dóbr w Sieniawie[20][21]. Udzielał się w życiu publicznym, w organizacjach samorządowych i gospodarczych Galicji[3]. Oddawał się pracy w Radzie powiatowej, w komisji Centralnego Towarzystwa Gospodarczego, był delegatem Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego[3], w Towarzystwie Ubezpieczeń Wzajemnych (wiceprezes Rady nadzorczej m.in. w 1902[22]). Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (28 czerwca 1884 – 24 czerwca 1904)[23]. W 1886 został przewodniczącym komitetu z założenia kolonii leczniczej wakacyjnej w Rymanowie[24]. 2 sierpnia 1898 otrzymał tytuł honorowego obywatelstwa Buczacza[25].
6 stycznia 1866 został mianowany c. k. podkomorzym Jego Ces. Kr. Apost. Mości (przyrzeczenie złożył 22 stycznia 1866)[26]. Trzykrotnie piastował mandat do austriackiej Rady Państwa w Wiedniu: kadencji VIII (1891-1897) (wybrany w miejsce Mieczysława Urbańskiego, który złożył mandat[27]), IX (1897-1900)[28][29][30], X (1901-1907), jako reprezentant wielkiej własności z powiatów Sanok, Brzozów, Lesko, Krosno[31]. Należał do najaktywniejszych członków Koła Polskiego. Należał do Unii Międzyparlamentarnej[3]. Był wybierany z okręgu sanockiego na Podkarpaciu. Wraz z bratem Stanisławem (posłem na Sejm Krajowy Galicji) reprezentował poglądy konserwatystów krakowskich[32]. 8 listopada 1898, gdy jeden z posłów (Wolf) nazwał Polaków z trybuny „narodem pasożytów”, Włodzimierz Gniewosz zaprotestował w imieniu Koła Polskiego, że żaden „ulicznik” nie jest w stanie obrazić narodu polskiego. Wynikł z tego pojedynek na szable, w którym Gniewosz został ranny w ramię. Ów incydent przysporzył Gniewoszowi dużą popularność w ojczyźnie[3].
Był żonaty z Marią z Krzeczunowiczów, a ich dziećmi byli[5]: Włodzimierz (1876–1944, późniejszy właściciel Sieniawy, wiceminister[33], komisarz w ministerstwie[34]), Aleksander (1872-1930)[35], Izydora (zamężna z Feliksem Gniewoszem), Zofia (zamężna z Tadeuszem Cybulskim), Julia[5]. Jego wnukiem był Aleksander Gniewosz (1920-2003)[36].
Zmarł po dłuższej chorobie w wyniku zakażenia krwi[37] 18 lutego 1909 w Wiedniu[3]. Stamtąd zwłoki przewieziono do Lwowa, gdzie 22 lutego 1909 odbył się pogrzeb[3][38]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (data urodzenia na nagrobku podała rok 1841)[39].
Remove ads
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (1902)[40]
- Order Korony Żelaznej III klasy (1898)[41]
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads