Wagria

Wagria (niem. Wagrien) – kraina historyczna w północnych Niemczech, we wschodniej części Holsztynu. Granice Wagrii wyznaczały Bałtyk od północy i wschodu, od południa dolny bieg rzeki Trawny, zaś od zachodu Limes Saxoniae. We wczesnym średniowieczu stanowiła najdalej na zachód wysunięty ośrodek osadnictwa słowiańskiego, jej nazwa pochodzi od zamieszkującego ją połabskiego plemienia Wagrów^[1].

Mapa Wagrii z 1691 roku

Tereny Wagrów między rzeką Schwentine a wyspą Fehmarn. Linie oznaczają zachodnią granicę terytoriów Słowian, tzw. Limes Saxoniae.

Tereny Wagrów na brązowo

Od przełomu VIII i IX wieku Wagria wchodziła w skład Związku obodryckiego. Od połowy IX wieku zaznacza się wyraźne dążenie do odrębności, związane z powtarzającymi się próbami Wagrów uniezależnienia się spod dominacji Obodrytów. Kraina znajdowała się w obrębie wpływów duńskich i stanowiła forpocztę chrystianizacji Połabia, czego wyrazem było utworzenie w 968 roku biskupstwa w Stargardzie Wagryjskim^[1]. Z okresu osadnictwa słowiańskiego archeolodzy odkryli 23 grody, 143 osady otwarte, 7 grup grobów kurhanowych i kilka cmentarzysk płaskich^[1].

Po śmierci Kanuta Lavarda w 1131 roku Wagria znalazła się pod panowaniem Przybysława. Zdaniem Helmolda kraj dzielił się na trzy okręgi: darguński, utyński i süselski^[1]. Po zakończonym klęską powstaniu słowiańskim z lat 1138–1143 większość Wagrii dostała się pod panowanie hrabiego Adolfa z Schauenburga, Przybysław zdołał przez pewien czas utrzymać jeszcze rządy nad okolicami Stargardu Wagryjskiego. Począwszy od XII wieku postępuje stopniowa germanizacja Wagrii, związana z intensywnie rozwijanym osadnictwem niemieckim^[1].