Wina bułgarskie

Wina bułgarskie są w większości (85%) przeznaczone na eksport^[1]. W 2011 produkcję wina szacowano na 1,3 mln hl^[2], z czego dwie trzecie stanowiły wina czerwone^[1]. W 2004 spożycie wina na osobę wynosiło w Bułgarii 17,2 l, co stawiało kraj na 23. miejscu na świecie^[3]. Powierzchnia winnic wynosiła wówczas 97 tys. ha, do których należy doliczyć ok. 35 tys. ha leżących odłogiem^[1][3].

W 2023 roku Bułgaria wyeksportowała wino o wartości 29 milionów dolarów amerykańskich; głównym ich odbiorcą była Polska^[4].

Historia

Muzeum Wina w Plewenie

Przypuszcza się, że pierwsze uprawy winorośli na terenie Bułgarii założono ok. 1000 r. p.n.e.^[5]. Produkcja wina zamarła w czasach panowania osmańskiego (1396-1878), kiedy obowiązywał muzułmański zakaz spożywania napojów alkoholowych^[5][6]. Ożywienie winiarstwa nastąpiło po I wojnie światowej^[5].

W 1944 dokonano kolektywizacji winnic^[1]. W okresie, gdy Bułgaria znajdowała się w bloku komunistycznym, wytwórcy skupiali się na produkcji wina na eksport, do Związku Radzieckiego i na Zachód, w celu pozyskania dewiz^[7]. Szczególnie popularne były wina produkowane ze szczepu cabernet sauvignon^[5][7]. Wina bułgarskie zdobywały rynek ze względu na dobry stosunek ceny do jakości^[1][7]. Jednym z inicjatorów eksportu do krajów kapitalistycznych był koncern PepsiCo, który w zamian za wino dostarczał do Bułgarii pepsi^[5].

Od lat 80. XX w. przemysł winiarski zaczął podupadać^[7]. Jedną z przyczyn była kampania skierowana przeciw spożywaniu alkoholu prowadzona w ZSRR za czasów Michaiła Gorbaczowa, która przyniosła załamanie eksportu na tradycyjny rynek zbytu, jakim był Związek Radziecki^[1][5][8]. Reprywatyzacja winnic utrudniła wytwórniom winiarskim pozyskanie dobrego surowca, a małym producentom często brakowało doświadczenia^[5][9][10]. Jeszcze w 1990 roczna produkcja wina wynosiła 2,9 mln hl^[2], by stopnieć do 1,2 mln hl w 2010^[2]. Perspektywy dla winiarstwa w Bułgarii są jednak dobre, gdyż dawne państwowe wytwórnie zostały sprywatyzowane, a ciągle niskie koszty produkcji przyciągnęły inwestorów, zarówno w nasadzenia, jak i przetwórnie^[1][7][11]. Kraj korzystał również z programów pomocowych Unii Europejskiej^[7]. Zarządzanie utrudnia jeszcze duże rozdrobnienie winnic^[5]. W 2007 dokonano oficjalnej klasyfikacji, wprowadzono oznaczenie controliran i podzielono kraj na 47 regionów winiarskich, a producenci coraz baczniejszą uwagę zwracają na jakość^{[5][7][12][13]}.

Warunki uprawy

Winobranie w Ruse

W kraju panuje klimat kontynentalny, łagodniejszy we wschodniej części ze względu na wpływ Morza Czarnego^[1][5]. Roczna suma opadów wynosi od 470 do 950 mm^[1][5]. Pod uprawę przeznacza się przede wszystkim tereny w dolinach rzek (np. Dunaju i Maricy), duże połacie rozciągają się również na nizinach we wschodniej części Bułgarii^[5]. Coraz częściej zakłada się winnice na stokach^[1].

Regiony winiarskie^[1][14]:

• Region Czarnomorski (Czernomorski Rajon) (wschód: Burgas, Razgrad, Tyrgowiszte)
• Równina Naddunajska (Dunawska Rawnina) (północny zachód: Plewen, Widyń)
• Nizina Tracka (Trakijska Nizina) (południe: m.in. Płowdiw, Stara Zagora)
• Region Podbałkański (Podbałkanski Rajon) (Sliwen)
• Dolina Strumy (Dolinata na Struma) (południowy zachód: Błagojewgrad, Kiustendił, Petricz)

Szczepy winorośli

W Bułgarii uprawia się przede wszystkim odmiany winorośli o ciemnej skórce^[15]. Międzynarodowe szczepy reprezentują m.in. cabernet sauvignon i merlot. Lokalne odmiany to m.in. pamid(inne języki), gymza (miejscowe określenie kadarki^[16]), mavrud, rubin (krzyżówka nebbiolo i syraha) i melnik^{[5][10][12][15]}.

Winnice obsadzone białymi odmianami skupiają się na brunatnych glebach w pobliżu Morza Czarnego, choć zdarzają się także w innych regionach kraju^[12][15]. Popularnością cieszą się szczepy dimiat(inne języki), rkatsiteli o gruzińskich korzeniach, ugni blanc, welschriesling(inne języki), sauvignon blanc i chardonnay^[5][12][15].

Zobacz multimedia związane z tematem: Wina bułgarskie