Wodnicha różowozłota

Wodnicha różowozłota, wodnicha poetycka (Hygrophorus poetarum R. Heim) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Wodnicha różowozłota

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wodnicha
Gatunek	wodnicha różowozłota
Nazwa systematyczna
Hygrophorus poetarum R. Heim Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 63: 127 (1948)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W 1983 r. Barbara Gumińska i W. Wojewoda opisywali ten gatunek pod nazwą wodnicha poetycka^[2].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–20 cm, za młodu półkulisty z podwiniętym brzegiem, później rozpostarty, czasami z niewielkim uwypukleniem na środku. W stanie wilgotnym nieco lepki, w stanie suchym błyszczący. Powierzchnia biaława z odcieniem kremowym lub łososioworóżowym, szczególnie na szczycie^[3].

Blaszki

Zbiegające, rzadkie, grube, z blaszeczkami, białawe, czasami z różowym odcieniem. Ostrza równe^[3].

Trzon

Wysokość do 6 cm, grubość 1,5–3 cm, walcowaty, czasami zwężający się ku podstawie, pełny. U młodych okazów górna część trzonu wydziela drobne kropelki płunu. Powierzchnia sucha, gładka, jedwabiście błyszcząca, włókienkowata, na szczycie oszroniona. Ma barwę białawą z odcieniem łososioworóżowym^[3].

Miąższ

U młodych okazów zwarty, u starszych gąbczasty, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Ma łagodny smak, zapach owocowy, lub podobny do zapachu balsamu peruwiańskiego^[3].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki od 5,5 do 9 × 4,5–6 μm, o kształcie od eliptycznego do prawie cylindrycznego, gładkie. Podstawki maczugowate, 45–55 × 6,5–8 μm, ze sterygmami o długości 6–8 μm. We wszystkich częściach owocnika występują sprzążki na strzępkach^[4].

Występowanie i siedlisko

Wodnicha różowozłota występuje tylko w niektórych krajach Europy^[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. notowana tylko na dwóch stanowiskach (Częstochowa 1996 i Puszcza Białowieska 1997)^[2]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[6]. Wymieniona jest także na liście gatunków zagrożonych w Niemczech i Szwecji^[2].

Siedlisko: lasy liściaste, zwłaszcza buczyny. Owocniki wyrastają od września do listopada, zazwyczaj grupowo, zarówno w górach jak i na niżu, często na ziemi krzemionkowej^[3].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[2]. Jest smacznym grzybem jadalnym, o delikatnym smaku. Nie ma jednak praktycznego znaczenia, gdyż bardzo wcześnie jest atakowany przez owady (jest robaczywy)^[4], a w Polsce jest bardzo rzadki^[2].

Gatunki podobne

• Wodnicha pomarańczowa (Hygrophorus pudorinus). Makroskopowo odróżnia się miejscem występowania (pod jodłami), bardziej intensywną barwą (pomarańczowa, lub izabelowata) i żywicznym zapachem, a mikroskopowo zarodnikami i większymi podstawkami^[4].
• Wodnicha gładka (Hygrophorus penarius). Rośnie w cieplejszych rejonach, nie ma różowych odcieni na kapeluszu i ma zapach gotowanego mleka^[4].