Województwo łódzkie (1945–1975)

Województwo łódzkie 1945–1975 – jednostka administracyjna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejąca w latach 1945–1975 ze stolicą w Łodzi, która stanowiła osobną jednostkę stopnia wojewódzkiego. Powstała poprzez reaktywację 22 sierpnia 1944 r. dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji^[1] przedwojennego województwa łódzkiego. 18 sierpnia 1945 wydzielono z województwa łódzkiego miasto Łódź, które stało się miastem na prawach województwa. Pierwszym powojennym wojewodą został Jan Dąb-Kocioł^[2].

Ten artykuł dotyczy województwa łódzkiego w latach 1945–1975. Zobacz też: województwo łódzkie.

Województwo łódzkie

— województwo —
Państwo	Polska
Siedziba wojewody i sejmiku	Łódź
Powierzchnia	17 098 km²
Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności	1682 tys.
• gęstość	98 os./km²
Podział administracyjny
Liczba powiatów miejskich 5 Liczba powiatów 21
Położenie na mapie Polski

Województwo w latach 1946–1950

Ludność

Data	Liczba mieszkańców
	ogółem	miejska (%)	wiejska (%)
14 II 1946 (spis sumaryczny)[3]	1 772 420	364 326 (20,56%)	1 408 094 (79,44%)
3 XII 1950 (spis powszechny)[4]	1 453 431	385 379 (26,52%)	1 068 052 (73,48%)
31 XII 1956[5]	1586 tys.	459 tys. (28,9%)	1127 tys. (71,1%)
1959[6]	1622 tys.	b.d. (31%[7])	b.d. (69%[7])
6 XII 1960 (spis powszechny)[8]	1 595 021	503 805 (31,59%)	1 091 216 (68,41%)
1962[9]	1641,1 tys.	b.d. (32%)	b.d. (68%)
31 XII 1963[10]	1651 tys.	545 tys. (33%)	1106 tys. (33%)
31 XII 1965[11]	1665,2 tys.	b.d.	b.d.
1967[12]	1675,6 tys.	b.d.	b.d.
31 XII 1968[13]	1684 tys.	585 tys. (34,7%)	1099 tys. (65,3%)
8 XII 1970 (spis powszechny)[14]	1 669 735	595 475 (35,66%)	1 074 260 (64,34%)
31 XII 1971[15]	1673,7 tys.	604,7 tys. (36,1%)	1069 tys. (63,9%)
31 XII 1972[16]	1677,6 tys.	613,9 tys. (36,6%)	1063,7 tys. (63,4%)
31 XII 1973[17]	1674 tys.	612 tys. (36,5%)	1062 tys. (63,5%)
31 XII 1974[18]	1682 tys.	623 tys. (37%)	1059 tys. (63%)

Podział administracyjny

1946

Powiat	Powierzchnia (km²)[19]	Liczba ludności 14 II 1946[20]
		ogółem	na km²
brzeziński	1095	119 570	109
konecki	1619	125 641	78
kutnowski	922	98 311	107
łaski	1390	144 798	104
łęczycki	1317	112 147	85
łowicki	1258	107 502	85
łódzki	755	90 277	120
opoczyński	1773	128 332	72
piotrkowski	2073	193 788	93
radomszczański	2149	174 771	81
rawski	1327	92 098	69
sieradzki	1618	140 022	87
skierniewicki	831	68 943	83
wieluński	2107	176 220	84

1973

Źródło^[21]:

Powiat	Powierzchnia (km²)	Liczba ludności 31 XII 1972		Miasta		Gminy	Siedziba
		ogółem (tys.)	na km²	ogółem	w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami
bełchatowski	734	48,1	66	1	0	6	Bełchatów
brzeziński	1018	93,3	92	3	1	10	Brzeziny
kutnowski	975	111,2	114	3	1	11	Kutno
łaski	1156	91	79	2	0	10	Łask
łęczycki	982	96,2	98	2	0	9	Łęczyca
łowicki	1222	108,8	89	2	0	11	Łowicz
łódzki	954	115,8	121	3	0	9	Łódź
Pabianice (miejski)	25	64,4	2610	1	nd.	nd.	Pabianice
pajęczański	911	60,5	66	1	0	9	Pajęczno
piotrkowski	1303	97,3	75	1	0	12	Piotrków Trybunalski
Piotrków Trybunalski (miejski)	40	61,8	1551	1	nd.	nd.
poddębicki	878	49,9	57	2	1	7	Poddębice
radomszczański	1561	136,2	87	1	0	14	Radomsko
rawski	1318	84,9	64	3	2	10	Rawa Mazowiecka
sieradzki	1402	110,3	79	4	3	11	Sieradz
skierniewicki	868	81,4	94	1	0	7	Skierniewice
Tomaszów Mazowiecki (miejski)	20	56,4	2813	1	nd.	nd.	Tomaszów Mazowiecki
wieluński	1207	100,8	84	2	1	13	Wieluń
wieruszowski	478	34	71	1	0	6	Wieruszów
Zduńska Wola (miejski)	15	30	2050	1	nd.	nd.	Zduńska Wola
Zgierz (miejski)	31	45	1480	1	nd.	nd.	Zgierz

Władze

Wojewodowie łódzcy (1945-1950)

• Jan Dąb-Kocioł (od 25 lutego 1945 do 6 lutego 1947)
• Piotr Szymanek (od 8 marca 1947 do 26 maja 1950)

Reforma administracyjna z 1950 roku zniosła m.in. stanowisko wojewody i przeniosła jego kompetencje na wojewódzkie rady narodowe^[22]. Odpowiednikiem wojewody w tym okresie był przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej.

Przewodniczący Prezydiów WRN w Łodzi (1950-1973)

• Franciszek Grochalski (od 26 maja 1950 do 17 kwietnia 1952)
• Julian Horodecki (od 17 kwietnia 1952 do 30 września 1957)
• Piotr Szymanek (od 30 września 1957 do 29 października 1959)
• Franciszek Grochalski (od 29 października 1959 do 1 listopada 1967)
• Czesław Sadowski (od 28 grudnia 1967 do 5 października 1971)
• Roman Malinowski (od 5 października 1971 do 15 grudnia 1973)

Kolejna reforma administracyjna z 1973 roku przywróciła urząd wojewody^[23].

Wojewodowie łódzcy (1973-1975)

• Roman Malinowski (od 15 grudnia 1973 do 31 maja 1975)