Worniany

Worniany^[2] (biał. Варняны) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim.

Worniany

Kościół i plebania (XVIII w.) w Wornianach
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	ostrowiecki
Sielsowiet	Worniany
Populacja (2009) • liczba ludności	1128[1]
Kod pocztowy	231220
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Worniany
Położenie na mapie Białorusi Worniany
54°44′N 26°01′E

Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Jerzego w Wornianach.

Historia

Nazwa Wornian pochodzi od litewskiego varnas – kruk lub varnėnas – szpak, choć istniały koncepcje wywodzące ten toponim od białoruskiego араць – orać (ворная зямля – orna ziemia).

Pierwsza znane wzmianki w źródłach pisanych pochodzą z końca XIV wieku (łac. Vroney, Vronani), kiedy to wieś wymieniana jest jako część dóbr hospodarskich, z których dochód Władysław Jagiełło przeznaczył w 1391 r. na uposażenie dla nowo wybudowanego kościoła w Miednikach.

Miejscowość wzmiankowana w 1423 r. jako część dóbr wielkiego księcia Witolda w obrębie włości niemieskiej, a następnie (1453) jako centrum włości w powiecie niemieskim. Znajdował się tu jeden z najstarszych kościołów na Litwie ufundowany w 1462 r. przez Marynę Sągajłłównę. W XVIII w. na jego miejscu wzniesiony został nowy kościół w stylu barokowym^[3].

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie wileńskim województwa wileńskiego^[4].

Pod koniec XIX w. miasteczko miało 24 domy i liczyło 249 mieszkańców, w tym 13 prawosławnych, 22 katolików, 114 żydów.

Podczas okupacji hitlerowskiej, jesienią 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 500 osób. W sierpniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Michaliszkach, by następnie ich zamordować^[5].

Zabytki

• kościół św. Jerzego z XVIII wieku w stylu barokowym, od frontu posiada dwie wieże
• plebania w stylu barokowym
• baszta z XIX wieku na terenie założenia pałacowego Abramowiczów
• młyn
• żydowski dom modlitwy (XIX w.)
• zespół pałacowy Abramowiczów z parkiem (XIX w.)

• 
  Pałac Abramowiczów i wieża na wyspie, rys. N. Ordy, 1875-77
• 
  Pałac i wieża na wyspie
• 
  Pałac i kościół
• 
  Widok pałacowego dziedzińca i miasteczka z kościołem
• 
  Widok na wyspę z wieżą, browar, młyn i tartak
• 
  Kościół, rys. N. Ordy