ZSU-57-2

ZSU-57-2 – samobieżne działo przeciwlotnicze konstrukcji radzieckiej z okresu po II wojnie światowej.

ZSU-57-2
ЗСУ-57-2

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Typ pojazdu	samobieżne działo przeciwlotnicze
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	6
Historia
Prototypy	1955
Produkcja	1955–1960
Egzemplarze	2023 szt.
Dane techniczne
Silnik	1 silnik wysokoprężny, 12-cylindrowy, 4-suwowy, widlasty W-54 o mocy 520 KM (382 kW) przy 2000 obr./min.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	640 l (zasadniczy) 285 l (dodatkowy)
Pancerz	spawany z płyt walcowanych 15 mm
Długość	8,48 m (całkowita) 6,22 m (kadłuba)
Szerokość	3,27 m
Wysokość	3,27 m
Prześwit	0,43 m
Masa	28 000 kg (bojowa)[1]
Moc jedn.	18,6 KM/t
Nacisk jedn.	0,63 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	48–50 km/h (po drodze)
Zasięg pojazdu	400–420 km (po drodze) 300–320 km (w terenie)
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	1,40 m
Rowy (szer.)	2,70 m
Ściany (wys.)	0,80 m
Kąt podjazdu	30º
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 sprzężone armaty automatyczne S-68 wz. 1952 kal. 57 mm (zapas amunicji – 300 szt.)
Użytkownicy
Aktualni – kolor niebieski Byli – kolor czerwony  ZSRR,  Angola,  Bośnia i Hercegowina,  Bułgaria,  Chiny,  Chorwacja,  Czechosłowacja,  Egipt,  Etiopia,  Finlandia,  Irak,  Iran,  Izrael,  Jugosławia,  KRLD,  Kuba,  Niemcy,  Polska,  Rumunia,  Serbia i Czarnogóra,  Syria,  Węgry,  Wietnam
Rzuty

Historia

Doświadczenia II wojny światowej wykazały konieczność posiadania przez jednostki pancerne i zmechanizowane uzbrojenia przeciwlotniczego zdolnego do poruszania się w szykach tych oddziałów i zapewniającego im stałą ochronę przed atakami z powietrza. Zaczęto więc konstruować samobieżne działa przeciwlotnicze. Problem ochrony wojsk przed atakami z powietrza nabrał szczególnego znaczenia w związku z rolą lotnictwa w trakcie i po II wojnie światowej.

Pojazdy takie jak niemieckie samobieżne działo przeciwlotnicze – Wirbelwind (z czterema działkami 2 cm FlaK 30) czy dostarczone w ramach programu Lend-Lease 450 sztuk M5 Half-track i 1000 sztuk M17 Half track (samobieżne zestawy przeciwlotnicze z 4 × 0,5 cala (12,7 mm) karabinem maszynowym Browning) były używane z dobrym skutkiem w ostatnich bitwach II wojny światowej i znane radzieckim konstruktorom.

Jedną z pierwszych radzieckich konstrukcji tego typu było działo ZSU-37. Nie spełniało ono wszystkich stawianych przed tego rodzaju sprzętem wymagań. Prowadzono więc dalsze prace konstrukcyjne. Doprowadziły one do skonstruowania i przyjęcia na uzbrojenie Armii Radzieckiej w latach 50. XX wieku nowego modelu działa nazwanego ZSU-57-2. Do budowy pojazdu wykorzystano wiele części i podzespołów czołgu T-54. Wóz uzbrojony został w dwie sprzężone armaty automatyczne typu S-68 (nieco zmodernizowana wersja armaty S-60). Działo przeznaczone było do niszczenia celów powietrznych lecących z prędkością poddźwiękową na pułapie do 4000 m. Mogło być także stosowane do zwalczania lekko opancerzonych celów naziemnych. Działo ZSU-57-2 zostało pierwszy raz zademonstrowane publicznie na defiladzie w Moskwie w listopadzie 1957.

Służba

Działo samobieżne ZSU-57-2 zostało przyjęte do uzbrojenia pododdziałów przeciwlotniczych dywizji pancernych i zmechanizowanych Armii Radzieckiej. Weszło także na uzbrojenie państw Układu Warszawskiego, w tym także ludowego Wojska Polskiego. Dysponowały nim armie państw arabskich, fińska, wietnamska i kubańska. Było używane bojowo w konfliktach na Bliskim Wschodzie i w Indochinach. W późniejszym czasie zostało ono zastąpione przez nowocześniejsze działo ZSU-23-4.

W muzeach

• Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie
• Muzeum Historii i Tradycji Żołnierzy Suwalszczyzny w Suwałkach
• Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
  • Park plenerowy przed siedzibą główną MWP
  • Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej

Inne zachowane egzemplarze

• Centralny Poligon Sił Powietrznych w Wicku Morskim
• Muzeum Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie^[2]

Zobacz też

• Wirbelwind – 4 × 2 cm FlaK 30
• Ostwind – 1 × 3,7 cm FlaK 43 L/57
• Flakpanzer IV Kugelblitz
• Flakpanzer Coelian – 2 × 3,7 cm Flak 43
• M5 Half-track
• M17 Half-track – 4 × 12,7 mm Browning