Zakład Karny w Sztumie

Zakład Karny w Sztumie – zakład karny znajdujący się w Sztumie, jednostka typu zamkniętego przeznaczona dla mężczyzn-recydywistów.

Zakład Karny w Sztumie

Państwo	Polska
Miejscowość	Sztum
Adres	82-400 Sztum ul. Nowowiejskiego 14
Rodzaj	zakład karny
Jednostka nadrzędna	OISW Bydgoszcz
Przeznaczenie	typu zamkniętego, przeznaczony dla mężczyzn recydywistów
Kierownictwo jednostki	dyrektor ppłk Mirosław Detmer
Pojemność	1050 (14. miejsce wśród jednostek penitencjarnych w Polsce)
Data powstania	1910
Położenie na mapie Sztumu Zakład Karny w Sztumie
Położenie na mapie Polski Zakład Karny w Sztumie
Położenie na mapie województwa pomorskiego Zakład Karny w Sztumie
Położenie na mapie powiatu sztumskiego Zakład Karny w Sztumie
Położenie na mapie gminy Sztum Zakład Karny w Sztumie
53°55′19″N 19°02′01″E

Historia

W 1910 r. pruski Zarząd Więziennictwa w Berlinie ogłosił przetarg na budowę Centralnego i Młodzieżowego Więzienia dla Prus Wschodnich oraz Zachodnich. Przetarg wygrało miasto Sztum. Kompleks więzienny został oddany do użytku w 1914 r. Składał się on z gmachu dla administracji, kościoła i pawilonu mieszkalnego, w którym mogło być osadzonych 400 więźniów. Wszystko to otaczał mur sięgający 4 m. Zakład funkcjonował w systemie celkowym – pawilon mieszkalny zbudowany był na planie krzyża z dużą liczbą pojedynczych cel.

W okresie stalinizmu w latach 1949–1953 więzienie było przepełnione, w 501 celach mieściło się do 6000 więźniów^[1].

W 1957 r. skierowano do Sztumu więźniów młodocianych i pierwszy raz karanych. Powstał Zbiorczy Zakład Szkolny ze Szkołą Podstawową, Szkołą Zawodową dla pracujących, z Technikum Mechanicznym i Średnim Studium Zawodowym z maturą^[1].

Od 1984 r. funkcjonowało jako zakład dla dorosłych mężczyzn, recydywistów^[1].

Od 1992 r. Zakład Karny w Sztumie i Sztumskie Centrum Kultury organizują Ogólnopolski Przegląd Sztuki Więziennej. Od 2004 r. także o zasięgu międzynarodowym (Międzynarodowy Przegląd …)^[2][3]. Odbywa się on w wielu kategoriach^[4]:

• artystycznej – m.in. rzeźba, malarstwo, rysunek, rękodzieło, film, muzyka, teatr;
• literackiej – m.in. poezja, proza, satyra (mogą w niej startować jedynie więźniowie przebywający w polskich jednostkach penitencjarnych)^[5]

9 października 2011 r. ówczesny dyrektor więzienia Andrzej G. zasztyletował niepełnosprawnego więźnia^[6].

Oddziały

W zakładzie funkcjonują oddziały:

• dla osadzonych stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa jednostki penitencjarnej;
• typu półotwartego;
• terapeutyczny dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo.

Budynek mieszkalny zbudowany jest z czterech centralnie połączonych czterokondygnacyjnych skrzydeł, oznaczonych symbolami literowymi: A, B, C, D (A – od czoła zakładu, B – po lewej stronie, C – z tyłu, D – po prawej stronie). W części A znajduje się administracja jednostki. Skrzydła zespolone są łącznikiem E, od którego odchodzi wejście do piwnic i kotłowni olejowej oraz wejścia na koła spacerowe i place gospodarcze. Po obu stronach korytarzy w pawilonach mieszkalnych znajdują się galerie z poręczami i siatkami zabezpieczającymi z dostępem do cel mieszkalnych.

Pozostałe zabudowania, połączone częściowo z budynkiem centralnym, usytuowane są głównie wzdłuż przednich murów zakładu i stanowią zaplecze dla: działu ewidencji, finansowego, ochrony, kwatermistrzowskiego, izby chorych, oddziału półotwartego, pralni, magazynów oraz kuchni. Na terenie zakładu funkcjonuje Centrum Kształcenia Ustawicznego – budynek za skrzydłem C, tuż przy tylnym murze zakładu.