Zbrodnia w Stasinie

Zbrodnia w Stasinie – zbrodnia dokonana 11 lipca 1943 roku przez partyzantów Ukraińskiej Powstańczej Armii na polskich mieszkańcach kolonii Stasin, położonej w powiecie włodzimierskim województwa wołyńskiego, podczas rzezi wołyńskiej.

Tablica Pomnika ofiar zbrodni dokonanej na obywatelach polskich przez OUN-UPA wymieniająca Stasin (Kałusów)

Zbrodnia w Stasinie

Państwo	Polska (okupowana przez III Rzeszę)
Miejsce	Stasin
Data	11 lipca 1943
Liczba zabitych	105
Typ ataku	ludobójstwo
Sprawca	Ukraińska Powstańcza Armia
Położenie na mapie okupowanej Polski w latach 1941–1944 Stasin
50°43′51″N 24°13′55″E

11 lipca 1943 roku rano połowa Stasina, posiadająca zwartą zabudowę, została otoczona przez oddział UPA. Intruzom towarzyszyli zamaskowani Ukraińcy z pobliskiego Kałusowa, których część jednak rozpoznano. Nikogo ze wsi nie wypuszczano, jednak pozostawiono do niej wolny wjazd. W tym czasie mieszkańcy drugiej połowy miejscowości uciekli.

Po południu upowcy nakazali Polakom zebranie się w jednym miejscu. Zapowiadano, że zostaną wysłani na roboty w Niemczech. Spędzenie wszystkich Polaków było ułatwione przez fakt posiadania przez UPA spisu mieszkańców każdego domu. 80-letni starzec Płoński został zastrzelony za odmowę opuszczenia chaty. Po zgromadzeniu Polaków w jednym miejscu zamknięto ich w dwóch stodołach – Grabowskiego i Urbaniakowej, po czym zastrzelono z broni palnej. Rannych dobijano siekierami i bagnetami. Zginęło 105 osób^[1], z czego ustalono nazwiska 83. Uratowało się 10 osób – ukrywających się bądź rannych. Dwie kobiety zdołały zbiec ze stodoły Urbaniakowej^[2].

Po zbrodni mienie Polaków zostało zrabowane i wywiezione wozami, które wcześniej czekały ukryte za pagórkiem. 14 lipca na rozkaz upowców ciała ofiar zostały pochowane przez Ukraińców – Badaczy Pisma Świętego (Świadków Jehowy), którzy odmawiali udziału w zbrodniach. Tego też dnia kolonia została spalona. Sady oraz cmentarz zostały zniszczone, by po bytności Polaków nie pozostał żaden ślad^[3].

Niedobitki z rzezi zdołały dotrzeć do Włodzimierza Wołyńskiego dzięki ukraińskiemu przewodnikowi. Rocznym Marianem Drożdżowskim wydobytym spod zwałów trupów zaopiekowała się ukraińska rodzina, która później przekazała dziecko jego ojcu przebywającemu w szpitalu we Włodzimierzu Wołyńskim.