Zelimchan Jandarbijew

Zelimchan Abdułmuslimowicz Jandarbijew (ros. Зелимхан Абдулмуслимович Яндарбиев; ur. 12 września 1952 w miejscowości Wydricha w Kazachskiej SRR, zm. 13 lutego 2004 w Dosze w Katarze) – czeczeński poeta i polityk, prezydent Czeczeńskiej Republiki Iczkerii w latach 1996–1997.

Zelimchan Jandarbijew

Зелимхан Яндарбиев

Pełne imię i nazwisko	Zelimchan Abdułmuslimowicz Jandarbijew
Data i miejsce urodzenia	12 września 1952 Wydricha, Kazachska SRR
Data i miejsce śmierci	13 lutego 2004 Doha, Katar
2. Prezydent Czeczeńskiej Republiki Iczkerii
Okres	od 21 kwietnia 1996 do 12 lutego 1997
Przynależność polityczna	Demokratyczna Partia Wajnach
Poprzednik	Dżochar Dudajew
Następca	Asłan Maschadow

Życiorys

Był współpracownikiem gen. Dżochara Dudajewa i od 1991 wiceprezydentem Czeczeńskiej Republiki Iczkerii; po śmierci Dudajewa w kwietniu 1996 objął funkcję prezydenta Czeczenii. Był szefem delegacji na rozmowy pokojowe z Rosją. 27 stycznia 1997 przegrał wybory prezydenckie ze swoim wiceprezydentem Asłanem Maschadowem i przeszedł do opozycji^[1].

Po wznowieniu wojny z Rosją wyjechał za granicę, początkowo do Pakistanu, następnie Zjednoczonych Emiratów Arabskich i ostatecznie w 2003 do Kataru, gdzie był oficjalnym gościem emira jako uchodźca bez prawa do prowadzenia działalności politycznej^[2].

Uchodził za organizatora współpracy terroryzmu czeczeńskiego ze światem islamskim, podejrzewano go o kontakty z Al-Ka’dą i talibami, a także oskarżano o współorganizowanie zamachu na teatr w Moskwie w październiku 2002. Od 2001 był poszukiwany przez Interpol^[3], a w 2003 został wpisany na listę światowych terrorystów przez ONZ^[4].

Zginął w zamachu bombowym przygotowanym i przeprowadzonym przez dwóch agentów rosyjskiego GRU, Anatolija Biełaszkowa (znanego też jako Jabłoczkow) i Wasilija Bogaczowa, z pomocą ambasady rosyjskiej w Dosze. Biełaszkow i Bogaczow zostali zatrzymani tuż po zamachu przez katarską policję i skazani na dożywocie. Po pół roku wrócili jednak do Rosji na podstawie umowy o ekstradycji celem dalszego odbywania kary. Zostali tam powitani z pełnym ceremoniałem wojskowym, jak bohaterzy wojenni^[5]. Ich dalszy los jest nieznany^[6][7].