Zespół Nagera

Zespół Nagera (łac. syndroma Nager, ang. Nager syndrome, Nager acrofacial dysostosis, NAFD) – genetycznie uwarunkowana, dziedziczona autosomalnie dominująco choroba z grupy dyzostoz kończynowo-twarzowych. Charakteryzuje się zaburzeniami rozwoju twarzoczaszki (hipoplazja łuków jarzmowych, mikrognacją, małymi i obróconymi ku tyłowi małżowinami usznymi) oraz brakiem kciuków, bez objawów niepełnosprawności intelektualnej.

Zespół Nagera

Syndroma Nager
3,5-letnia dziewczynka ze zdiagnozowanym zespołem Nagera (widoczne są niedorozwój łuków jarzmowych, znaczny niedorozwój żuchwy z jej cofnięciem oraz obustronnie ułożone skośnie w dół szpary powiekowe)[1].
Klasyfikacje
ICD-10	Q75.4 Dyzostoza żuchwowo-twarzowa
DiseasesDB	33295
OMIM	154400
MeSH	C538184

Historia

Zespół został wyróżniony po raz pierwszy w 1948 roku przez szwajcarskich lekarzy Felixa Nagera i Jeana Pierre’a de Reyniera^[2][3], natomiast pierwszy przypadek został opisany przez Bodo Slingenberga w 1908 roku^[2][4].

Etiologia

Choroba spowodowana jest uszkodzeniem genu SF3B4 znajdującego się na długim ramieniu chromosomu 1, w regionie q21^[5]. Gen SF3B4 koduje nukleoproteinę U2 splicesomu^[5]. Splicesom bierze udział w regulacji genów wczesnej embriogenezy poprzez wycinanie sekwencji niekodujących (splicing) z prekursorowego mRNA oraz w specjalizacji tkanek^[5]. Zespół Nagera jest wynikiem zaburzenia kształtowania się drugiej i trzeciej kieszonki skrzelowej oraz zawiązków kończyn podczas rozwoju embrionalnego^[1].

Epidemiologia

Częstość występowania szacowana jest na 3 na 1 000 000 żywych urodzeń^[5]. Do 2015 roku opisano ponad 100 przypadków^[5][6].

Obraz kliniczny

W skład charakterystycznego obrazu twarzy oraz czaszki wchodzą: ułożone skośnie w dół szpary powiekowe, częściowy lub całkowity brak rzęs na powiece dolnej, rozszczep powieki dolnej, wydatny most nosa, niedorozwój łuków jarzmowych, znaczny niedorozwój żuchwy z jej cofnięciem, małe i obrócone ku tyłowi małżowiny uszne z wyroślami przedusznymi, duże i szerokie usta, rozszczep podniebienia oraz szczękościsk^[5].

Zaburzenia przedosiowe kończyn często występują asymetrycznie i najczęściej występują następujące zmiany: obustronny brak kciuków, skrócenie i niedorozwój kości ramiennej, kości promieniowej oraz kości łokciowej, szerokie śródstopie oraz stopa końsko-szpotawa^[5].

W zespole Nagera obserwowane są również niewydolność podniebienia, niedorozwój krtani, nagłośni, głuchota przewodzeniowa oraz niedorozwój przewodów słuchowych zewnętrznych^[5].

Diagnostyka różnicowa

Zespół Nagera należy różnicować z dyzostozą żuchwowo-twarzową (zespół Treachera-Collinsa), zespołem pozaosiowej dyzostozy kończynowo-twarzowej (zespół Millera), zespołem Pierre’a Robina^[1].

Leczenie

Nie ma specyficznego leczenia zespołu Nagera (2016)^[6]. W pierwszym okresie istotne jest leczenie zespołu zaburzeń oddychania noworodka poprzez wykonanie tracheotomii oraz problemów z przyjmowaniem pokarmów poprzez wykonanie gastrostomii^[6]. Istotne jest również leczenie chirurgiczne oraz stomatologiczne wad twarzoczaszki, aparatowanie słuchu oraz pomoc logopedyczna^[6][1].

Rokowanie

Rokowanie co do życia jest dobre, długość życia również nie jest skrócona^[6]. U pacjentów z ciężkimi wadami twarzoczaszki problemy zdrowotne utrzymują się w dorosłym życiu^[6].