Świątynia Po Klon Garai
Obiekt sakralny w Wietnamie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świątynia Po Klon Garai[1] w Phan Rang-Tháp Chàm − hinduistyczna świątynia z XIII w., miejsce kultu Po Klon Garai, mitycznego króla-boga Czamów z Pandurangi, czczonego jako wcielenie Śiwy[2].
 Świątynia Po Klon Garai | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie |
hinduizm czamski |
| Wezwanie |
miejsce kultu boga Po Klon Garai |
| Historia | |
| Data budowy |
XIII w. n.e. |
Położenie na mapie Wietnamu  | |
 11°36′06,7″N 108°56′47,0″E | |
Świątynia znajduje się na wzgórzu, blisko, ale po przeciwnej stronie, dworca kolejowego Tháp Chàm w miejscowości Phan Rang-Tháp Chàm w środkowym Wietnamie.
Konstrukcja świątyni jest datowana na drugą połowę XIII w. n.e. Za jej oficjalnego fundatora uważa się króla Czampy Dżaja Simhawarmana III. Badania archeologiczne i znalezione na terenie świątyni inskrypcje wskazują jednak na istnienie w tym miejscu znacznie starszych obiektów. Według legendy Dżaja Simhawarman III tylko rozbudował świątynię postawioną przez króla Po Klon Garai w ramach wyścigu budowlanego z khmerskim wodzem Hakhalem. Celem współzawodnictwa było uniknięcie rozlewu krwi między Czamami i Khmerami. Król Czamów wygrał, wcześniej kończąc swoją budowlę. Pokonani w ten sposób Khmerzy wycofali swoje wojska z Pandurangi[3]. Okres historyczny, któremu przypisuje się tę opowieść, przypada na panowanie króla Angkoru Dżajawarmana VII. Okres ten jest obecnie poddawany rewizji[4]. Kontrowersje budzi zwłaszcza interpretacja wydarzeń, wykazująca, że działania wojskowe nie miały charakteru morderczych zmagań dwóch narodów, lecz bardziej przypominały wojnę domową[5]. Świątynia Po Klon Garai jest jedną z najlepiej zachowanych świątyń Czamów. Na początku XX w. francuscy badacze z EFEO prowadzili na terenie świątyni prace wykopaliskowe. Przeprowadzono również restaurację świątyni (w 1905 i w 1908). Kolejną renowację wykonał w latach 90. XX w. zespół konserwatorów kierowany przez Kazimierza Kwiatkowskiego.
Zespół świątynny, zbudowany na otoczonej niskim murem platformie, składa się z trzech budowli nazywanych wieżami:
- Kalan główna wieża o wysokości 20,5 m.
- Kośagryha o wysokości 9,31 m.
- Gopura o wysokości 8,56 m.
- Mandapa z której pozostał jedynie, otoczony niewysokim murkiem, podest[6].
Wieże zostały zbudowane z cegły, przy zastosowaniu łęku pozornego, czego rezultatem są grube mury i niewielkie wnętrza. W głównym sanktuarium, w kalanie, znajduje się linga, przedstawiona w formie mukhalingi, tj. lingi z wizerunkiem bóstwa. W przedsionku natomiast umieszczono leżący posąg byka nandi. Na frontonie, nad głównym wejściem, jest umieszczona bardzo dobrze zachowana płaskorzeźba przedstawiająca wieloręcznego Śiwę.
Obecnie wzgórze, na którym znajduje się świątynia, zostało ogrodzone, a teren uporządkowany. U podnóża powstał rozległy ośrodek kultury Czamów, z galerią sztuki, skansenem i infrastrukturą turystyczną.
Świątynia poświęcona jest królowi-bogu Po Klon Garai, uważanemu za wcielenie Śiwy. Nadal pełni funkcję religijną miejsca jego kultu. Współczesna tablica umieszczona w pobliżu świątyni przypisuje królowi Po Klon Garai budowę powstałego w średniowieczu i czynnego do dzisiaj systemu irygacyjnego, stanowiącego podstawę miejscowego rolnictwa. Według tablicy, Po Klon Garai żył w latach 1151–1205[1]. W legendzie jego postać jest kojarzona z królem Czampy Dżaja Indrawarmanem IV.
- Święto Katé obchodzone na początku siódmego miesiąca według kalendarza czamskiego (na przełomie wrzesień- październik).
- Święto Cabur (na przełomie styczeń-luty)
- Święto Po Sah Ino (na przełomie czerwca i lipca)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
