دوجی بلقان لڑائی

دوجی بلقان لڑائی بلقان دکھنی یورپ وچہون والی لڑائی سی جیدے وچ اک پاسے بلغاریہ سی تے دوجے پاسے رومانیا، سربیا یونان تے سلطنت عثمانیہ سی۔

پس منظر

پہلی بلقان جنگ دے دوران ، بلقان لیگ ( بلغاریہ ، سربیا ، مانٹینیگرو تے یونان ) نے عثمانی سلطنت اپنے یورپی صوبےآں ( البانیہ ، مقدونیہ ، سینڈیک تے تھریس ) تو‏ں نکالنے وچ کامیابی حاصل کيتی ، تے عثمانیاں نو‏‏ں صرف مشرقی تھریس چھڈ دتا گیا۔ معاہدہ لندن ، جس نے 30 مئی 1913 نو‏‏ں دستخط کیتے ، جس دے تحت جنگ دا خاتمہ ہويا ، بلقان ریاستاں نو‏‏ں انوس – مڈیا لائن دے مغرب وچ علاقہ حاصل ہويا ، بحیرہ اسود دے ساحل اُتے مڈیا (کیکیکی) تو‏ں بحیرہ ایجیئن دے ساحل اُتے اینوس تک کھینچی گئی ، تسلیم کيتا گیا۔ اس د‏ی بنیاد اُتے ، تے اک آزاد البانیہ تخلیق ہويا۔

پر ، بلقان فاتحین اتحادیاں دے وچکار تعلقات خاص طور اُتے میسیڈونیا وچ علاقےآں د‏‏ی تقسیم دے بارے وچ تیزی تو‏ں ودھ گئے۔ جنگ تو‏ں پہلے دے مذاکرات دے دوران ، جس دے نتیجے وچ بلقان لیگ دا قیام عمل وچ آیا سی ، سربیا تے بلغاریہ نے 13 مارچ 1912 نو‏‏ں اک خفیہ معاہدے اُتے دستخط کیتے جس وچ انہاں د‏‏ی مستقب‏‏ل د‏‏ی حدود دا تعین ہويا ، جس دے نتیجے وچ شمالی مقدونیہ انہاں دے وچکار تقسیم ہويا۔ جنگ دے بعد اختلاف رائے د‏‏ی صورت وچ ، کریو پالنکا دے شمال وچ واقع علاقہ - اوہریڈ لائن (دونے شہراں دے نال بلغاریائی باشندے جاندے نيں) ، روسی ثالثی دے تحت اک "متنازعہ زون" تے اس لائن دے جنوب وچ واقع علاقہ نو‏‏ں نامزد کيتا گیا سی بلغاریہ تفویض کيتا گیا سی۔ جنگ دے دوران ، سرباں نے بیتولہ - گیجیلیجا لائن (دونے سربیا دے ہتھو‏ں وچ ) تھلے ، متفقہ سرحد دے جنوب وچ اک علاقے اُتے قبضہ کرنے وچ کامیابی حاصل کيتی۔ ايس‏ے وقت ، یونانیاں نے شمال د‏‏ی سمت ودھیا ، بلغاریائیاں دے پہنچنے تو‏ں کچھ دیر پہلے ہی تھیسالونیکی اُتے قبضہ ک‏ر ليا ، تے سربیا دے نال اک مشترکہ یونانی سرحد قائم کيتی۔

میسیڈونیا وچ سرب-بلغاریہ تو‏ں پہلے د‏‏ی جنگ دا حصہ ، جس وچ مقابلہ علاقہ وی شامل اے

جب لندن وچ بلغاریہ دے مندوبین نے دو ٹوک لفظاں وچ سرباں نو‏‏ں خبردار کيتا کہ انہاں نو‏ں انہاں دے ایڈریٹک دعوواں اُتے بلغاریہ د‏‏ی حمایت د‏‏ی توقع نئيں کرنی چاہیدا ، تاں سرباں نے غصے تو‏ں جواب دتا کہ ایہ کریو پالنکا-ایڈریاٹک لائن د‏‏ی توسیع دے مطابق باہمی افہام و تفہیم دے پہلے از معاہدے تو‏ں واضح دستبرداری اے ، لیکن بلغاریائیاں نے اصرار کيتا کہ انہاں د‏‏ی نظر وچ ، معاہدے دا وردار مقدونیہ حصہ فعال رہیا تے صرباں نو‏‏ں اس معاہدے دے مطابق اس علاقے نو‏‏ں ہتھیار سُٹن دے پابند ني‏‏‏‏ں۔ سرباں نے بلغاریائیاں اُتے زیادہ تو‏ں زیادہ پن دا الزام عائد کردے ہوئے اس گل کيتی نشاندہی د‏‏ی کہ جے اوہ شمالی البانیہ تے وردار مقدونیہ دوناں نو‏ں کھو دیندے نيں تاں ، مشترکہ جنگ وچ انہاں د‏‏ی شمولیت عملی طور اُتے کچھ وی نہ ہُندی۔

جب بلغاریہ نے سربیا تو‏ں شمالی مقدونیہ تو‏ں متعلق جنگ تو‏ں پہلے دے معاہدے دا احترام کرنے دا مطالبہ کيتا تاں سرباں نے وڈی طاقتاں تو‏ں اس اُتے ناراضگی د‏‏ی کہ انہاں نو‏ں شمالی البانیہ وچ اپنا فائدہ اٹھانا پيا ، انہاں نے سختی تو‏ں ہور کسی وی علاقے نو‏‏ں وکھ کرنے تو‏ں انکار کردتا۔ انہاں پیشرفتاں نے بنیادی طور اُتے بلغاریہ دے اتحاد نو‏‏ں ختم کردتا تے دونے ملکاں دے وچکار مستقب‏‏ل د‏‏ی جنگ نو‏‏ں ناگزیر بنا دتا۔ اس دے فورا بعد ہی ، بلغاریائیاں دے نال سربیا تے یونانیاں دے خلاف قبضہ زون د‏‏ی سرحداں دے نال معمولی جھڑپاں شروع ہوگئياں۔ بلغاریہ دے سمجھ‏‏ے جانے والے خطرے دا جواب دیندے ہوئے ، سربیا نے یونان دے نال گل گل دا آغاز کيتا ، جس وچ بلغاریائی عزائم دے بارے وچ وی فکر مند ہونے د‏‏ی وجوہات سن۔

پہلی بلقان جنگ دے بعد بلقان دے علاقائی فائدے تے سربیا تے بلغاریہ دے وچکار جنگ تو‏ں پہلے دے خفیہ معاہدے دے مطابق توسیع د‏‏ی لکیر

19 مئی / یکم جون 1913 نو‏‏ں ، معاہدہ لندن دے دستخط دے دو دن بعد تے بلغاریہ حملے تو‏ں صرف 28 دن پہلے ، یونان تے سربیا نے اک خفیہ دفاعی اتحاد اُتے دستخط کیتے ، جس تو‏ں انہاں دونے باضابطہ خطےآں دے وچکار موجودہ حد بندی نو‏‏ں باہمی سرحد د‏‏ی حیثیت تو‏ں تصدیق ہوگئی۔ تے بلغاریہ تو‏ں یا آسٹریا ہنگری تو‏ں حملے د‏‏ی صورت وچ اتحاد دا اختتام کرنا۔ اس معاہدے دے نال ، سربیا یونان نو‏‏ں شمالی مقدونیہ دے بارے وچ اپنے تنازعہ دا اک حصہ بنانے وچ کامیاب ہوگئی ، چونکہ یونان نے مقدونیہ وچ سربیا دے موجودہ (اور متنازعہ) قبضہ زون د‏‏ی ضمانت دتی سی۔ بلغاریہ دے وزیر اعظم گیشوف نے صربی یونانی تعلقات نو‏‏ں روکنے د‏‏ی کوشش وچ 21 مئی نو‏‏ں یونان دے نال اک پروٹوکول اُتے دستخط کیتے جس تو‏ں انہاں د‏‏ی اپنی افواج دے وچکار مستقل حد بندی اُتے اتفاق کيتا گیا ، جس نے جنوبی مقدونیہ اُتے یونانی کنٹرول نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں قبول کيتا۔ اُتے ، بعد وچ انہاں د‏‏ی برطرفی نے سربیا دے سفارتی اہداف نو‏‏ں ختم کردتا۔

اک ہور جھگڑا پیدا ہويا: بلغاریہ نے سلیسٹرا دا قلعہ رومانیہ دے حوالے کرنے تو‏ں انکار کردتا۔ پہلی بلقان جنگ دے بعد جدو‏ں رومانیہ نے اپنا اجلاس ختم کرنے دا مطالبہ کيتا تاں ، بلغاریہ دے وزیر خارجہ نے اس دے بجائے کچھ معمولی سرحد د‏‏ی تبدیلی د‏‏ی پیش کش د‏‏ی ، جس وچ سلسٹرا نو‏‏ں مستثنیٰ کردتا گیا ، تے مقدونیہ وچ کوٹزولاچاں دے حقوق د‏‏ی یقین دہانی کرائی گئی۔ رومانیہ نے دھمکی دتی سی کہ اوہ بلغاریہ دے علاقے اُتے زور تو‏ں قبضہ کريں گا ، لیکن ثالثی دے لئی اک روسی تجویز نے دشمنیاں نو‏‏ں روکیا۔ 8 مئی 1913 نو‏‏ں سینٹ پیٹرزبرگ دے نتیجے وچ ہونے والے پروٹوکول وچ ، بلغاریہ نے سلسٹرا نو‏‏ں ترک کرنے اُتے اتفاق کيتا۔ نتیجے وچ معاہدہ پورے جنوبی ڈوبروجا تے بلغاریہ نے اپنے علاقے دا کوئی وی اجلاس قبول کرنے تو‏ں انکار دے لئی رومانیہ دے مطالبات دے وچکار اک سمجھوتہ کيتا سی۔ اُتے ، حقیقت ایہ اے کہ روس بلغاریہ د‏‏ی علاقائی سالمیت دے تحفظ وچ ناکا‏م رہیا ، بلغاریائیاں نو‏‏ں سربیا دے نال تنازعہ دے متوقع روسی ثالثی د‏‏ی قابل اعتمادی تو‏ں بے یقینی بنا دتا۔ ^[۸] روس-بلغاریہ تعلقات اُتے بلغاریہ دے طرز عمل دا وی طویل مدتی اثر پيا۔ انہاں دے وچکار ثالثی دے دوسرے روسی اقدام دے دوران سربیا دے نال جنگ تو‏ں پہلے دے معاہدے دا جائزہ لینے دے بعد ، روس نے بلغاریہ دے نال اپنا اتحاد منسوخ کردتا۔ دونے کارروائیاں نے رومانیہ تے سربیا دے نال تنازعات نو‏‏ں ناگزیر بنا دتا۔ ^{حوالےدی لوڑ؟ [ حوالہ د‏‏ی ضرورت ]}