سوڈان

سوڈان اتلے افریقہ دا اک دیس اے۔ سوڈان دا تھاں ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ مربع کلومیٹر / ۷۲۸٬۲۱۵ مربع میل اے۔ سوڈان دی لوک گنتی ۳۰٬۸۹۴٬۰۰۰ اے۔ سوڈان دی دیسی بولی عربی تے انگریزی ایے۔ سوڈان دا راجگڑھ خرطوم اے۔ سانچہ:Other uses

جمهورية السودان جمہوریہ سوڈان
جھنڈا قومی نشان
شعار: النصر لنا (فتح ساڈی اے )
ترانہ: نحن جند ﷲ جند الوطن
سوڈان دا محل وقوع
راجگڑھ	خرطوم ۱۵ درجے ۳۱ منٹ شمال ۳۲ درجے ۳۵ منٹ مشرق
وڈا شہر	ام درمان
دفتری بولی/بولیاں	{{{دفتری_زبان}}}
نظامِ حکومت صدر	جمہوریہ (صدارتی نظام) عمر حسن احمد البشیر
آزادی - تاریخِ آزادی	مصر تے برطانیہ تو‏ں یکم جنوری ۱۹۵۶ء
رقبہ  - کل    - پانی (%)	۲۵۰۵۸۱۳  مربع کلومیٹر (۱۰) ۹۶۷۵۰۰ مربع میل ۶
آبادی  - تخمینہ:۲۰۰۷ء  - ۱۹۹۳ مردم شماری  - سنگھنائی آبادی	۳۸٬۵۶۰٬۰۰۰ (۳۲) ۲۴۹۴۰۶۸۳ ۱۴٫۵ فی مربع کلومیٹر(۲۰۵) ۳۸ فی مربع میل
خام ملکی پیداوار      (م۔ق۔خ۔)  - مجموعی  - فی کس	تخمینہ: ۲۰۰۷ء ۱۰۷٫۸ ارب بین الاقوامی ڈالر (۵۹ واں) ۲۵۰۰ بین الاقوامی ڈالر (۱۳۵ واں)
انسانی ترقیاتی اشاریہ    (تخمینہ: ۲۰۰۷ء)	۰٫۵۲۶ (۱۴۷) – متوسط
سکہ رائج الوقت	سوڈانی پونڈ (SDG)
منطقۂ وقت  - عمومی ۔ موسمِ گرما (د۔ب۔و)	مشرقی افریقی وقت (EAT) (یو۔ٹی۔سی۔ ۲) غیر مستعمل (یو۔ٹی۔سی۔ ۲)
ملکی انٹرنیٹ کوڈ     (انٹرنیٹ)	.lk
کالنگ کوڈ   (کالنگ کوڈ)	+۲۴۹

سودان يا السودان (عربى ميں معنی "کالے لوک" اے ) براعظم افریقا دا اک اسلامی ملک ا‏‏ے۔

تریخ

۱۸۵۱ء دے بعد تو‏ں یورپی تے عثمانی سوداگراں نے [[ہاسی] دانت د‏‏ی تلاش وچ بالائی نیل دے دریائی علاقےآں وچ آ مدورفت شروع د‏‏ی انہاں د‏‏ی بے لگام مداخلت کے، قبائلی معاشرے د‏‏ی نافرمانی تے غلاماں د‏‏ی تجارت د‏‏ی نويں علاقےآں تک توسیع د‏‏ی صورت وچ دو منفی نتائج سن ۔ خیدِو اسماعیل (۱۸۶۳–۷۹)حکمران سی۔ برطانوی گورنر جنرل، جنرل گورڈن ۱۸۷۷ء وچ تعینات ہويا۔ ۱۸۷۹ء وچ خیدِو اسماعیل نو‏‏ں تخت تو‏ں اتار دتا گیا تے جنرل گورڈن نے استعفیٰ دے دتا۔ محمد احمد مہدی نواں حکمران بنیا۔ سر ہربرٹ کچنر نے جو اودو‏ں مصری فوج دا سربراہ سی سوڈان نو‏‏ں فیر تو‏ں فتح کرنے دا منصوبہ بنایا تے اس منصوبے د‏‏ی قیادت د‏‏ی اس نے ۱۸۹۸ء وچ ڈنگولا صو بہ اُتے فیر تو‏ں قبضہ ک‏ر ليا۔

دوبارہ فتح کيتے گئے علاقےآں د‏‏ی حیثیت دا تعین اک کنونشن دے تحت جنوری ۱۸۹۹ء وچ کيتا گیا جس وچ مصر تے برطانیہ شام‏ل سن ۔ اس دا ڈرافٹ اک برطانوی ایجنٹ لارڈ کرومر نی برطانوی حکومت د‏ی پالیسی دے عین مطابق تیار کيتا تے اس دا بنیا دتی مقصد سوڈان تو‏ں بین الاقوامی ادارے تے مصری حکومت دے اختیارات دا اخراج سی۔ سوڈان نو‏‏ں باقاعدہ طور اُتے مصر تے برطانیہ د‏‏ی مشترکہ حکومت دا ماتحت علاقہ بنا دتا گیا۔ ۱۹۱۰ء وچ گورنر جنرل کونسل قائم کيتی گئی۔ دوسری جنگ عظیم دے دوران نويں سیا سی پیش رفت تے قوم پرست احساست دے آغاز دا مشاہدہ کيتا گیا اسماعیل الازہری سوڈانی سیاست داناں وچ سب تو‏ں زیا دہ مقبول تے مضبوط ہو گئے سن ۔ سوڈان حکومت نے اپریل ۱۹۵۲ء وچ اک خود حکومت‏ی آئین دا اعلان کيتا جنوری ۱۹۵۴ء وچ نويں پارلیمنٹ دا اجلاس ہويا جس وچ نیشنل پارٹی دے لیڈر اسماعیل الازہری نو‏‏ں وزیر اعظم منتخب کرلیاگیا۔ فوج، پولیس تے سول سروس تو‏ں برطانویاں د‏‏ی واپسی تے سوڈانی لوکاں د‏‏ی بھرتی دا عمل تیزی تو‏ں شروع ہويا۔ پارلیمنٹ نے ہور اقدامات کرکے الازہری نو‏‏ں اس قابل کر دتا کہ انہاں نے یکم جنوری ۱۹۵۶ء نو‏‏ں سوڈان نو‏‏ں اک آزا د جمہوریہ بنانے دا اعلان کر دتا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• Government of Sudan سرکاری موقع
• صدر سوڈان Archived 2015-09-24 at the وے بیک مشین
• سانچہ:Wikiatlas
• سانچہ:ویکی سفر
• سانچہ:CIA World Factbook link

سانچہ:عرب لیگ سانچہ:افریقی اتحاد

سانچہ:شمالی افریقہ دے ممالک سانچہ:شمالی افریقہ دے ملکاں تے علاقہ جات

سانچہ:بحر ہند دے کنارے واقع ممالک

افریقا دے دیس

 · الجزائر · انگولا · بنین · بوٹسوانا · برکینا فاسو · برونڈی · کیمرون · کیپ وردی · وچکارلا افریقی لوک راج · چاڈ · لوکراج کانگو · کانگو · آئیوری کوسٹ · جبوتی · مصر · اریٹریا · ایتھوپیا · استوائی گنی · گیبون · گیمبیا · گھانا · گنی · گنی بساؤ · کینیا · لیسوتھو · لائیبیریا · لیبیا · مڈغاسکر · مالی · ملاوی · موریطانیا · ماریشس · موزمبیق · نمیبیا · نائجر · نائیجیریا · روانڈا · لہندا صحرا · ساو ٹومی تے برنسپی · سینیگال · سشلز · سیرالیون · صومالیا · جنوبی افریقا · سوڈان · اسواٹینی · تنزانیا · ٹوگو · تونس · یوگنڈا · زیمبیا · زمبابوے · کومورو · مراکش