Самсонов Александр Парфеньевич

Самсонов Александр Парфеньевич — Российскай Федерация үтүөлээх артыыһа, саха норуодунай артыыһа.

Александр Самсонов
Үлэтэ:	опера ырыаһыта
Төрөөбүт күнэ:	11 ыам ыйын 1935({{padleft:1935|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:11|2|0}}) (90 саастаах)
Төрөөбүт сирэ:	Хаптаҕай с., Мэҥэ-Хаҥалас улууһа, Саха АССР
Дойдута:	ССРС ССРС → Арассыыйа Арассыыйа
Аҕата:	Самсонов Парфений Никитич
Ийэтэ:	Самсонова Надежда Евменьевна
Наҕараадалара:	Российскай Федерация үтүөлээх артыыһа

Бикипиэдьийэҕэ маннык араспаанньалаах дьон туһунан ыстатыйалар бааллар, көр Самсонов.

.

Олоҕун олуктара

• 1935 сыллаахха ыам ыйын 11 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар Хаптаҕай сэлиэнньэҕэ учууталлар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүт.
• Хатас сэттэ кылаастаах оскуолатыгар, Дьокуускай 2 уонна 9 №-дээх оскуолаларыгар үөрэммит.
• 1957 с. Саха государственнай университетын тыл үөрэҕин факультетын бүтэрбит.
• 1958—1960 сс. — Сэбиэскэй Аармыйа кэккэтигэр сулууспалаабыт. Сулууспатын кэмигэр ырыа уонна үҥкүү ансамбылыгар кыттыбыт.
• Аармыйа кэнниттэн Дьокуускайдааҕы педагогическай училищеҕа музыка салаатыгар үөрэммит.
• 1964 с. — Дьокуускайдааҕы музыкальнай училищеҕа көһөн үөрэҕин салҕаабыт.
• 1964—1965 сс. — П. И. Чайковскай аатынан Москватааҕы государственнай консерваторияҕа туттарсан РСФСР искусствотын үтүөлээх деятелэ Д. А. Гамрекели кылааһыгар үөрэммит.
• 1980—1982 сс. — Саха государственнай музыкальнай театрын директора.

Айар үлэтэ

Ыллаабыт партиялара

• Сильвио (Паяцы, Р. Леонковалло)
• Шарплес (Чио-Чио-сан, Дж. Пуччини)
• Пристав (Борис Годунов, М. П. Мусоргский)
• Елецкий (Пиковая дама)
• Эбн Хакиа (Иоланта, П. И. Чайковский)
• Листрат (В бурю, Т. Хренников)
• Лоокуут уонна Күннэй (Лоокуут уонна Ньургуһун, Г. Григорян)
• Бэргэн (Колыбельная)
• Сэһэнньит (Сээркээн оҕонньор остуоруйата, З. Степанов)
• Краун (Порги и Бесс, Дж. Гершвин)
• Белогвардеец Араллан (Неугасимое пламя, Н. Берестов)
• Гаспар (Рита, или пиратский треугольник, Г. Доницетти)
• Шуфлери (Званый вечер с итальянцами, Ж. Оффенбах)
• Джеромо (Доротея, Т. Хренников)

Александр Самсонов итини таһынан нуучча норуотун ырыаларын: «Ой, полным полна коробушка», «Вечерний звон», «Живет моя красотка», «Ах, Настасья», «Утес», «Черный ворон», «Как пойду я на быструю речку», «Далеко-далеко степь за Волгу ушла»: А. Варламов, А. Гурилев, П. Булахов, М. Шишкин, Н. Листьев, Н. А. Римский-Корсаков, П. И. Чайковскай, Р. М. Глиэр уо. д. а. аатырбыт романстарын ыллыыр.

Дьиэ кэргэнэ, аймахтара

• Аҕата — Самсонов Парфений Никитич, РСФСР уонна Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Үлэ Кыһыл Знамятын уонна «Бочуот Знага» уордьаннар кавалердара, норуот үөрэҕириитин туйгуна.
• Ийэтэ — Самсонова Надежда Евменьевна, Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала, норуот үөрэҕириитин туйгуна, Ленин уордьанын кавалера.
• Убайа — Самсонов Владимир Парфеньевич, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, биллиилээх учуонай.
• Убайа — Самсонов Николай Парфеньевич, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, сэрии хонуутугар өлбүт.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

• Саха комсомолун бириэмийэтин лауреата (1974)
• Саха АССР үтүөлээх артыыһа^[1] (1977)
• Саха АССР норуодунай артыыһа^[2] (1985)
• Российскай Федерация үтүөлээх артыыһа^[3] (1996)
• Дьокуускай куорат ытык киһитэ (2000)^[4]

А. П. Самсонов туһунан

2000 с. докумуоннарга олоҕурбут «Певец Великой Победы» (режиссер Н. Санаев) киинэ оҥоһуллубут.