Харыалык диэн химия ууһуга. Бэлиэтэ C уонна атом нүөмэрэ 6. Метал буолбатах уонна түөрт валеннаах. Периодтаах таабыл 14 бөлөҕөр киирэр. Харыалык Сир хаҕын 0.025% буолар. Харыалык айылҕаҕа үөскүүр үс изотоптаах. Иккитэ ¹²С уонна ¹³С бигэ туруктаахтар, онтон ¹⁴С радиоизотоп буолар. ¹⁴С үрэллэр кэмэ 5730 сыл. Харыалык дьон биир түҥ былыргыттан билбит ууһуктара буолар. Харыалык маассатынан кудай куйаарыгар төрдүс ордук дэлэй ууһук буолар (уулук, гелий уонна абалык кэннилэриттэн). Харыалык дэлэйдик тарҕанан Сиргэ органик сэктэри уонна полимердары оҥорон таһааран олоҕу үөскэтэр сүрүн ууһук буолар. Харыалык маассатынан киһи бодотун иккис дэлэй ууһуга (18.5% кэриэтэ) буолар, абалык кэнниттэн. Харыалык атомнара бэйэ бэйэлэрин кытта араастаан ситимнэһэн араас аллотроптары үөскэтэллэр. Графит уонна алмаас харыалык ордук биллэр аллотроптара буолаллар. Харыалык органик буолбатах баайдара - бороҥ таас, доломит, харыалык диоксида. Харыалык органик баайдара - чох, торф, ниэп, метан хидрата. Харыалык баһаам элбэх химия холбоһуктарын үөскэтэр. Кинилэр ахсааннара 10 мөлүйүөҥҥэ тиийиэхтэрин сөп дииллэр. Маны барытын органик химия билимэ үөрэтэр.
Сиһилии Бүтүн билиилэрэ, Физик характеристикалара ...
| 6 |
бор ← карбон → нитроген |
-
↑
C
↓
Si |
 Карбон in the periodic table of the elements
|
|
|
| Бүтүн билиилэрэ |
| Аата, бэлиэтэ, нүөмэрэ |
карбон, C, 6 |
| Элемент категорията | nonmetal |
| Бөлөҕө, периода, блога |
14, 2, p |
| Өҥө | хара (графит)
өҥнөөх (алмаас)
 |
| Атом маассата | 12.0107(8) g·mol−1 |
| Электрон конфигурацията | 1s2 2s2 2p2 |
| Электрон хахха | 2, 4 (Image) |
| Физик характеристикалара |
| Фазата | solid |
| Чиҥэ | (graphite) 1.9-2.3 g·cm−3 |
| Ууллуу кэрдииhэ | 3925 K
(3652 °C, 6605 °F) |
| Ууллуу итиитэ | (graphite) ? 100 kJ·mol−1 |
| Heat of fusion | (diamond) ? 120 kJ·mol−1 |
| Уостуу итиитэ | 715 kJ·mol−1 |
| Итиини иҥэримтиэтэ | (25 °C) (graphite)
8.517 J·mol−1·K−1 |
| Specific heat capacity | (25 °C) (diamond)
6.115 J·mol−1·K−1 |
Паар баттааhына (graphite)
| P/Pa | 1 | 10 | 100 | 1 k | 10 k | 100 k |
| at T/K | | 2839 | 3048 | 3289 | 3572 | 3908 |
|
| Атом характеристикалара |
| Кристал тутула | (graphite) hexagonal |
| Аhыйыы нүөмэрэ | 4, 3, 2, 1, 0, -1, -2, -3, -4
(mildly acidic oxide) |
| Электромэлдьэhиитэ | 2.55 (Pauling scale) |
Ионизация энергиялара
| |
1st: 1086.5 kJ·mol−1 |
| 2nd: 2352.6 kJ·mol−1 |
| 3rd: 4620.5 kJ·mol−1 |
| Атом радиуhа | 70 pm |
| Атом радиуhа (calc.) | 67 pm |
| Ковалент радиус | 77 pm |
| Van der Waals radius | 170 pm |
| Атын билиилэрэ |
| Магнетизма | diamagnetic |
| Электрик утарыы | (graphite) 1.375*10-5Ω·m |
| Итиини ыытыы | (300 K) (graphite)
(80–230) W·m−1·K−1 |
| Итиини ыытыы | (300 K) (diamond)
(900–2320) W·m−1·K−1 |
| Thermal diffusivity | (300 K) (diamond)
(503–1300) mm²/s |
| Мос скалата | (graphite) 1-2 |
| Мос скалата | (diamond) 10.0 |
| CAS регистрация нүөмэрэ | 7440-44-0 |
| Ордук бигэ изотоптара |
Сүрүн ыстатыйа: карбон изотоптара
| изо |
ИТ |
Аҥар үрэллиитэ |
РҮ |
ҮЭ (MeV) |
ҮО
15 |
|---|
| 12C |
98.9% |
12C is stable with 6 neutrons |
| 13C |
1.1% |
13C is stable with 7 neutrons |
| 14C |
trace |
5730 y |
beta- |
0.156 |
14N |
|
|
Халыып: Көрүү • Ырытыы • Уларыт |
Сап
Графит уонна алмаас, харыалык аллотроптара
