Фотосинтез

Фотосинтез диэн үүнэйилэр бэйэлэригэр аһы оҥорорун ааттыыллар. ^[1] Ол химиялаах процесс күн сырдыгынан харыалык диоксидын саахардарга кубулутар. Үүнээйи эрэ буолбакка, бактериялар, тэллэйдэр уонна протистар фотосинтеһы тутталлар. Фотосинтез сиргэ олох баарыгар биир олус тутаах буолар. Үүнээйи барыта кэриэтэ онтон тутулуктаахтар.

Күнтэн ылыллыбыт энергия, силистэринэн хомуллубут уу, уонна салгынтан ылыллыбыт харыалык диоксидын холбоон үүнээйи ону фотосинтез түмүгэр глюкозаҕа уонна абалыкка кубулутар.

Фотосинтез араастык барыан сөп, ол гынан баран биир бүтүн бэлиэлээхтэр.

6 CO_2(g) + 6 H₂O_(l) + фотоннар → C₆H₁₂O_6(aq) + 6 O_2(g)

харыалык диоксида + уу + сырдык энергията → глюкоза + абалык