Ларионов Владимир Петрович

Владимир Петрович Ларионов (10.02.1938, Лоомтука, Мэҥэ-Хаҥалас улууһа —04.03.2004, Новосибирскай) — саха биллиилээх учуонайа, сахаттан бастакы Россия билимнэрин Академиятын академига (1997), техническэй билимнэр доктордара, профессор. Хоту дойду физико-техническэй кыһалҕаларын Институтун директора (1986—2004).

Владимир Петрович Ларионов
Төрөөбүт күнэ:	10 олунньу 1938({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:10|2|0}})
Төрөөбүт сирэ:	Лоомтука, Мэҥэ-Хаҥалас улууһа, Саха АССР
Өлбүт күнэ:	4 кулун тутар 2004({{padleft:2004|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:4|2|0}}) (66 сааһыгар)
Өлбүт сирэ:	Новосибирскай
Дойдута:	ССРС ССРС → Арассыыйа Арассыыйа
Билим эйгэтэ:	машиностроение
Учуонай аата:	профессор, ССРС БА чилиэн-корреспондена (1990), РБА академига (1997)
Үөрэммит кыһата:	Н. Э. Бауман аатынан Москватааҕы үрдүкү техническэй университет
Наҕараадалара уонна бириэмийэлэрэ:	«Аҕа дойду иннигэр үтүөлэрин иһин» уордьан IV ст. Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина» «Байкал-Амур магистралын тутуу иһин» мэтээл ССРС Миниистирдэрин Сүбэтин бириэмийэтэ — 1986

Бикипиэдьийэҕэ маннык араспаанньалаах дьон туһунан ыстатыйалар бааллар, көр Ларионов.

Олоҕун олуктара

1938 сыл олунньу 10 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар Лоомтукаҕа бааһынай дьиэ кэргэнигэр төрөөбүт.

Лоомтука сэттэ кылаастаах оскуолатыгар үөрэммит. 1956 сыллаахха Майа орто оскуолатын кыһыл көмүс мэтээлинэн бүтэрбит.

1962 сыллаахха Н. Э. Бауман аатынан Москватааҕы үрдүкү техническэй университеты кыһыл дипломунан бүтэрбит.

1962 сылтан ССРС билимнэрин Академията Сибиирдээҕи салаатын Дьокуускайдаҕы филиалыгар үлэлээбит.

1967 сыллаахха «Хрупкие разрушения сварных соединений в условиях Северо-Востока СССР» тиэмэҕэ кандидат диссертациятын көмүскээбит.

1968 сылтан — лаборатория сэбиэдиссэйэ.

1971 сылтан РБА СС Хоту дойду физико-техническэй кыһалҕаларын Институтугар директор солбуйааччытынан үлэлээбит; 1986 сылтан 2004 сылга дылы — Институт директора.

1983 сыллаахха «Технология сварки низколегированных сталей для конструкций в северном исполнении» тиэмэҕэ техническэй билимнэр доктордарын диссертациятын көмүскээбит; профессор.

1984 сылтан — Саха государственнай университетыгар машиноведение кафедратын сэбиэдиссэйэ.

1988 с. — ССРС билимнэрин Академията Сибиирдээҕи салаатын Дьокуускайдаҕы филиалын директорын солбуйааччыта.

1989 с. — ССРС норуодунай депутатынан талыллыбыт.

1990 с. — ССРС билимнэрин Академиятын чилиэн-корреспондена.

2004 сыл кулун тутар 4 күнүгэр өлбүт.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

• «Килбиэннээх үлэ иһин. Владимир Ильич Ленин төрөөбүтэ 100 сааһын бэлиэтээн» мэтээл (1970)
• «Бочуот Бэлиэтэ» уордьан (1976)
• «Байкал-Амур магистралын тутуу иһин» мэтээл (1984)
• Норуоттар Доҕордоһууларын уордьана (1986)
• ССРС Миниистирдэрин Сүбэтин бириэмийэтин билим уонна техника уобалаһыгар лауреата (1986)
• Саха АССР билимин үтүөлээх диэйэтэлэ (1988)
• «За заслуги перед Отечеством» уордьан IV ст. (1997)
• РФ Правительствотын билим уонна техника уобалаһыгар 2004 сыллааҕы бириэмийэтин лауреата (2005)^[1]
• Мэҥэ-Хаҥалас улууһун ытык киһитэ (1991)^[2]
• Тыыллыма нэһилиэгин ытык киһитэ (1995)
• Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2003)^[3]
• Дьокуускай куорат ытык киһитэ (2003)^[4]

Аатын үйэтитии

• Академик В. П. Ларионов аата иҥэриллибит:

Майа орто оскуолатыгар иҥэриллибит (2004)^[5]

Хоту дойду физико-техническэй кыһалҕаларын Институтугар;

Дьокуускайдааҕы физико-техническэй лицейга (2009);

• Лоомтукаҕа дьиэ-түмэл аһыллыбыт (2005);
• Майа орто оскуолатыгар (2005), олорбут дьиэтин эркинигэр (Дьокуускайга) бэлиэ-өйдөбүнньүктэр туруоруллубуттар;
• Майа орто оскуолата 100 сааһын туоларыгар оскуола тиэргэнигэр Владимир Петрович бүүһэ туруоруллубут (2010);
• Дьокуускайга академик Ларионовка өйдөбүнньүк туруоруллубут (2007);
• Ил Түмэн Владимир Петрович Ларионов аатынан эдэр учуонайдар билим уонна техника эйгэтигэр үлэлэрин иһин бириэмийэ олохтообут;
• 2005 сылтан саҕалаан, Дьокуускайга хас сыл аайы Ларионов ааҕыылара ыытыллаллар.

Дьиэ кэргэнэ

• Ойоҕо — Люция Спиридоновна Ларионова (Сосина).
• Кыыһа — Майя Владимировна Ларионова.