Amiloid

Amiloidi su nesolubilini fibrozni proteinski agregati. Amiloidi nastaju od bar 18 vrsta proteina koji se normalno nalaze u organiznu, ali imaju grešku u proteinskom foldingu.^[1] Proteini koji nisu zauzeli nativnu konformaciju međusobno interaguju i grade amiloide. Amiloidi zatim interaguju međusobno povećavajući amiloidne agregate ili interaguju sa ćelijskim strukturama na štetan način ugrožavajući normalne funkcije ćelije. Amiloidi su povezani sam najmanje 20 teških humanih bolesti. Patološka akumulacija amiloidnih fibrila u organima može dovesti do amiloidoze, koja je ključni patološki faktor u razvoju brojnih neurodegenerativnih bolesti. ^[2]

Mikrografija prikazuje amiloidne agregate (roze) u tankom crevu. H&E stain.

Patologija

Razlozi zbog koji amiloidi izazivaju bolesti nisu potpuno jasni. U nekim slučajevima amiloidni agregati i fibrili prostim mehaničkim dejstvom uništavaju unutarćelijske i tkivne strukture. Konsenszus u naučnoj zajedinici je da intermedijerni prekursori amiloida zapravo imaju veću patološku ulogu u narušavanju ćelijskih struktura i da prekursori agregata zapravo dovode do ćelijske smrti.^[3][4]

Deregulacija nivoa i transporta kalcijuma je primećena u ćelijama izloženim amiloidnim oligomerima. Pokazano je da mali amiloidni agregati mogu da formiraju jonske kanale u ćelijskoj i mitohondrijalnoj membrani i na taj način izaovu poremećaje u transportu i regulaciji nivoa kalcijuma kako u ćeliji tako u mitohondrijama.^[5]

Studije su pokazale da amiloidne formacije koje dovode do disfunkcije mitohondrija rezultuju proiyvodnjom rekaktivnih kiseoničnih vrstra koje dalje mogu inicirati signalni put koji vodi ka programiranoj ćelijskoj smrti, apoptozi.^[6]

Istraživanja su pokazala da neki amiloidni agregati kao Hantingtin, koji izaziva Hantingtonov Sindrom, imaju enzimsku aktivnost, odnosno da indukuju polimerizaciju prirodnih amiloidogeničnih proteina u neuronima, što dovodi do smrti neurona.^[7] Sličan enzimski efekat pokazuju prionski proteini u [[Krojcfeld-Jakobova bolest]]. Prioni induku refolding normalnih protina u nenativne konformacije, što dovodi do stvaranja amiloidnih agregata koji prouzrokuju Krojcfeld-Jakobovu bolest.