Bizmut (Bi, latinski - bismutum) -je metal VA grupe. Ime je dobio po nemačkoj reči Wismut
Više informacija Opšti podaci, Osobine atoma ...
|
|
| Opšti podaci |
| Ime, simbol,atomski broj |
Bizmut, Bi, 83 |
| Pripadnost skupu |
slabih metala |
| grupa, perioda |
VA, 6 |
| gustina, tvrdoća |
9780 kg/m3, 2,25 |
| Boja |
rozesiva  |
| Osobine atoma |
| atomska masa |
208,98038 u |
| atomski radijus |
160 (143) pm |
| kovalentni radijus |
146 pm |
| van der Valsov radijus |
bez podataka |
| elektronska konfiguracija |
[Xe]4f145d106s26p3 |
| e- na energetskim nivoima |
2, 8, 18, 32, 18, 5 |
| oksidacioni brojevi |
3, 5 |
| Osobine oksida |
srednje kiseli |
| kristalna struktura |
- |
| fizičke osobine |
| agregatno stanje |
čvrsto |
| temperatura topljenja |
544 K (271 °C) |
| temperatura ključanja |
1837 K (1564 °C) |
| molska zapremina |
21,31×10-3 m3/mol |
| toplota isparavanja |
104,8 kJ/mol |
| toplota topljenja |
11,3 kJ/mol |
| pritisak zasićene pare |
6,27×10-4 Pa
(600 K) |
| brzina zvuka |
1790 m/s
(293,15 K) |
| Ostale osobine |
| Elektronegativnost |
2,02 (Pauling)
1,67 (Alred) |
| specifična toplota |
122 J/(kg*K) |
| specifična provodljivost |
0,867×106 S/m |
| toplotna provodljivost |
7,87 W/(m*K) |
| I energija jonizacije |
703 kJ/mol |
| II energija jonizacije |
1610 kJ/mol |
| III energija jonizacije |
2466 kJ/mol |
| IV energija jonizacije |
4370 kJ/mol |
| V energija jonizacije |
5400 kJ/mol |
| VI energija jonizacije |
8520 kJ/mol |
| Najstabilniji izotopi |
|
|
tamo gde drugačije nije naznačeno,
upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.
|
Objašnjenja skraćenica:
zast.=zastupljenost u prirodi,
v.p.r.=vreme polu raspada,
n.r.=način raspada,
e.r.=energija raspada,
p.r.=proizvod raspada,
z.e=zarobljavanje elektrona
|
Zatvori
Zastupljenost: bizmut je zastupljen u zemljinoj kori u količini od 0,048 ppm(eng. parts per million). Najvažniji minerali bizmuta su:
- bizmutin Bi2S3
- bizmutit (BiO)2CO3
Ove rude se najčešće javljaju kao sporedni proizvod kod dobijanja olova i bakra.
Bizmut ima 35 izotopa čije se atomske mase nalaze između 190-215. Postojan je samo izotop 209, koji predstavlja skoro 100% izotopskog sastava bizmuta. U prirodi se javlja i izotop 210 ( oko 50 ppm prirodnog sastava izotopa), koji je radioaktivan.
Bizmut je poznat još od XV veka. Korišćen je u Nemačkoj kao dodatak legurama.
Osnovna namena bizmuta je za dodavanje niskotopljivim rudama. Neka njegova kompleksna jedinjenja imaju primenu kao katalizatori.
Bi2O3 koji je ružičaste boje koristi se u kozmetičkoj industriji.
Biološki značaj - nema. Nalazi se u kostima i u krvi ali tamo ničemu ne služi. Njegove soli kao i oksidi su neotrovne.
Čist bizmut je krh metal. Ne reaguje sa kiseonikom iz vazduha, kao ni sa vodom. Rastvara se u koncentrovanoj azotnoj kiselini.
