Cromarty

Cromarty (škotsko-gelski: Cromba) je nekadašnji kraljevski grad na sjeveroistoku Škotske od 726 stanovnika.^[1]

Cromarty Cromba
Panorama sela Panorama sela
Koordinate: 57°40′N 4°2′W
Država	Ujedinjeno Kraljevstvo
Sastavna država	Škotska
Područni savjet	Highland
Namjesništvo	Ross i Cromarty
Površina
- Ukupna	0.37 km²[1]
Stanovništvo (2011.)
- Grad	726[1]
- Gustoća	1,962.2[1]
Vremenska zona	UTC+0 (UTC)
Poštanski broj	IV11
Pozivni broj	01381
Karta
Cromarty

Cromarty administrativno podpada pod Područno vijeće (council area) - Highland, a nekad je bio administrativni centar historijskog countya Cromartyshire.^[2]

Geografija

Cromarty leži na sjevernom rtu poluotoka Black Isle, na južnoj obali zaljeva Cromarty Firth, udaljen 24 km sjeveroistočno od Invernessa.^[2]

Historija

Grad je bio sjedište porodice Urquhart čiji se zamak kočio na brdu iznad mjesta. U to doba Cromarty je bio važna trgovačka luka, pa je zbog toga dobio status kraljevskog grada, ali kad mu je luka propala, troškovi zadržavanja tog statusa postali su preskupi.^[2]

Bogati lord George Ross, kupio je grad 1772. i započeo sa programom njegove revitalizacije, investirajući puno svog vlastitog novca. U sklopu tog je sagradio novu ribarstvu luku, kako bi obnovio ribarstvo, uz to je podigao brojne manufakture, za proizvodnju tkanina, igala, lopata, čipki i piva. Podigao i brojne gradska zdanja, među ostalim Gelsku crkvu i Palaču Cromarty (1772.), koje još i danas postoje.^[2] Kad su se krajem tog vijeka počele graditi bolje ceste i željezničke pruge po Highlandsu, one su zaobišle poluotok i Cromarty, pa je grad ponovno ušao u krizno razdoblje, jer mu je ribarstvo propalo, a stanovništvo se raselilo.^[2]

U novije vrijeme gradsko i područno vijeće, zajedno sa Nacionalnom zakladom Škotske radi na programu da se - Cromarty, restaurira na sličan način Culross u grad muzej, jer ima reputaciju najbolje očuvanog grada Highlandsa iz 18. vijeka.^[2]

Cromarty je rodno mjesto Hugha Millera, ugledni geologa, klesara i pisca. Njegova kuća iz 1711., danas je pretvorena u muzej koji vodi Nacionalna zaklade Škotske. Pored nje leži zgrada suda - George Ross, u kojoj je smješten nagrađivani gradski muzej sa eksponatima iz prošlosti grada. U susjedstvu je biblioteka koju je gradu poklonio filantrop Andrew Carnegie.^[2]