Danilo Nikolić

Danilo Nikolić (Split, 2. februar 1926 – Beograd, 6. februar 2016), književnik i novinar, bio je jedan od najznačajnijih srpskih pripovedača i romanopisaca. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Danilo Nikolić
Biografske informacije
Rođenje	(1926-02-02)2. 2. 1926. Split, Kraljevina Jugoslavija,
Smrt	6. februara 2016. (dob: 90) Beograd, Srbija
Opus
Književne vrste	pripovetka, roman

Biografija

Danilo Nikolić je rođen u Splitu 1926. godine, od oca Spasoja, iz Nikšića, službenika Banske uprave Kraljevine Jugoslavije u Splitu, i majke Krstine, iz Zelenike u Boki Kotorskoj. Detinjstvo i ranu mladost proveo je u Metohiji. Prva dva razreda osnovne škole završio je u Vitomirici, ostale i gimnaziju u Peći, a Pravni fakultet u Beogradu. Tokom studija osvojio je nekoliko nagrada za priču i nakon diplomiranja se zaposlio kao novinar u Radio Beogradu, gde je proveo radni vek na raznim dužnostima – saradnika, novinara, urednika, dramaturga. U penziju je otišao sa mesta urednika u Dramskom programu.

Dobitnik je brojnih književnih nagrada i priznanja za svoje zbirke priča i romane. Dva romana – „Kraljica zabave「 i „Jesenja svila「 – objavljena su u kolekcijama „Biseri svetske književnosti「 i „Romani XX veka「; prvi u tiražu od 50.000 primeraka, drugi 100.000; a „Crta za sabiranje「 u ediciji „Premijera「 u tiražu od 10.000 primeraka. Napisao je i nekoliko knjiga za decu, radiodramskih i televizijskih tekstova, od kojih su neki takođe nagrađeni. Kritički tekstovi o njegovim knjigama dosežu broj od oko 300 bibliografskih jedinica.

Pripovetke Danila Nikolića prevedene su na engleski, ruski, litvanski, mađarski, makedonski, češki, slovenački, rumunski, nemački i kineski jezik. Zastupljen je u gotovo svim antologijama i zbornicima srpske priče XX veka.

Bio je član Udruženja književnika Srbije i Srpskog književnog društva. Za života je spadao u najčitanije pisce svoje generacije, o čemu su bibliotekari svedočili ovako: „Uvek se sa zanimanjem traži nova knjiga Danila Nikolića – ’tihog koračnika prema Nobelu’ (kako ga neki nazivaju).「

Dela

Zbirke pripovedaka

• „MALE PORUKE「 („Omladina「, Beograd, 1957)
• „POVRATAK U METOHIJU「 („Slovo ljubve「, Beograd, 1973)
• „SPISAK GREŠAKA「 („Slovo ljubve「, Beograd, 1976)
• „SPISAK ZASLUGA「 (Srpska književna zadruga, Beograd, 1981)
• „PROVETRAVANJE VLADARA「 (SKZ, Beograd, 1984)
• „ULAZAK U SVET「 (I izdanje „Književna zajednica Borisav Stanković「, Vranje, 1997; II izdanje „Nolit「, Beograd/Grafopromet, Ruma「, 2000)

Izabrane pripovetke

• „POVRATAK U METOHIJU「 („Jedinstvo/SKZ「, Priština – Beograd, 1991)
• „PROVETRAVANJE VLADARA「 („Prosveta「, Niš, 1997)
• „ULAZAK U SVET「 (Narodna knjiga/Alfa「, Beograd, 2006)
• „HRONIKA METOHIJSKE VAROŠI PEĆ「 („Panorama「, Priština - Beograd, 2006.)
• „PRIČE IZ MOJIH ROMANA「, („Agora「, Zrenjanin, 2008)
• „SPISAK ZVANICA「 („Književna zajednica SNV「, Podgorica, 2010)
• „DRUGO ODELO「 („Veljkovi dani i Gradska biblioteka 』Karlo Bijelicki』「, Sombor, 2010)
• „JEDNA UPORNA USPOMENA「 („Vukotić Madia「, Beograd, 2014)

Romani

• „VLASNICI BIVŠE SREĆE「 („Narodna knjiga「, 1989, Beograd; II izdanje „Nolit「, 2000; III izdanje „Politika/Narodna knjiga「 2005)
• „KRALJICA ZABAVE「 („Nolit「, Beograd, 1995; II izdanje „Nolit「 1996; III izdanje „Narodna knjiga「 2002; IV izdanje „Politika/Narodna knjiga「, 2004)
• „FAJRONT U GRGETEGU「 („Nolit「, Beograd, 1998; II, III i IV izdanje „Nolit「, 1999; V izdanje „Narodna knjiga「, 2002)
• „FOTOKERAMIKA GOSPODINA CEBALOVIĆA「 („Filip Višnjić「, Beograd, 2000)
• „JESENJA SVILA「 („Narodna knjiga「, Beograd, 2001; II izdanje „Narodna knjiga「, 2002; III izdanje „Večernje novosti「, 2003)
• „MELIHAT IZ GLOG「 („Narodna knjiga「, Beograd, 2005)
• „KOREKTOR「 („Zavod za udžbenike「, Beograd, 2009)
• „SPISAK BUDUĆIH POKOJNIKA「 (SKZ, Beograd, 2012)

Memoarska proza

• „VELIKA PRAZNA REKA「 („Narodna knjiga「, Beograd, 2003)
• „PRAH ZA POZLATU「 („Narodna knjiga「, Beograd, 2005)
• „CRTA ZA SABIRANJE「 ( Politika/Narodna knjiga, Beograd, 2006)
• "DANI BEZ STEVANA" (RTS, Beograd, 2016)

Zbirke priča za decu

• „PUT ZA PRIJATELJE「 („Mlado pokolenje「, Beograd, 1966)
• „ONI SU VOLELI SRNE「 (SKZ, Beograd, 1979)
• „NEKO SAT, A NEKO BUDILNIK「 (BIGZ, Beograd, 1979)
• „DIVLJAK U MRAČNOJ ŠUMI「 („Nolit, Beograd/Srpska knjiga, Ruma「, 2001)
• „NAJBOLJI DEDA NA SVETU「 („Prosveta「, Niš, 2004)

Antologija

• „POSLEDNJE PRIČE NAPISANE RUKOM「 („Književna omladina Srbije「, Beograd, 1995)

Pozorišna dela

• „ZABUNE「 (po noveli „Spisak grešaka「), monodrama, Beogradsko dramsko pozorište, 1978, režija Dejan Mijač, igrao Miodrag Popović Deba
• „VLASNIK BIVŠE SREĆE「 (po romanu „Vlasnici bivše sreće「), drama, Narodno pozorište Priština, 1995, režija Borislav Grigorović

Dela izvedena na TV

• „SUĐENJE FLOBERU「, dokumentarna TV drama, režija Arsa Jovanović, TV Beograd, 1971.
• CIKLUS „NAŠE PRIČE「 – Danilo Nikolić, režija Dragoslav Lazić, TV Beograd, 1980.
• „Deset najlepših dana「 (priča Marsenići), igra Predrag Tasovac
• „Dnevnik Nevene Nikač「, igra Maja Dimitrijević
• „Drugo odelo「, igra Dragan Zarić
• „Poslednja vožnja「, igra Ratko Sarić
• „Telegram「, igraju Lepomir Ivković i Dušan Antonijević
• „JEDNO OBIČNO POPODNE「, televizijska igra, TV Beograd

Radio-drame za decu

• „SVEMOGUĆI ČEKIĆ「
• „VELIKI ORKESTAR「
• „IZGUBLJENI REP「
• „ZVEZDANA KIŠA ZA JEDNOG MIŠA「
• „SVEČANOST NA DUNAVU「

Nagrade i priznanja

• Nagrada „Lazar Vučković「 za pripovetku „Ulazak u svet「, Priština, 1988.
• Povelja za jedan od najboljih romana decenije 1981-1991 za roman „Vlasnici bivše sreće「, Beograd, 1991.
• Nolitova nagrada za roman „Kraljica zabave「, Beograd, 1995.
• Nagrada „Bora Stanković「 za roman „Kraljica zabave「, Vranje, 1996.
• Nagrada „Branko Ćopić「 za roman „Kraljica zabave「, Beograd, 1996.
• Andrićeva nagrada za zbirku priča „Ulazak u svet「, Beograd, 1998.
• NIN-ova nagrada kritike za roman „Fajront u Grgetegu「, Beograd, 1999.
• Zlatni best-seller za roman „Fajront u Grgetegu「, Beograd, 1999.
• Nagrada „Meša Selimović「 za roman „Jesenja svila「, Beograd, 2002.
• Hit-liber za roman „Jesenja svila「, Beograd, 2002.
• Zlatni krst kneza Lazara za ukupno književno delo, Gračanica, 2004.
• Zlatni hit-liber za roman „Melihat iz Glog「, Beograd, 2005.
• Nagrada „Stevan Pešić「 za prozu, Novi Sad/Kovilj, 2007.
• Nagrada „Veljkova golubica「 za celokupno pripovedačko delo od izuzetne umetničke vrednosti ostvareno na srpskom jeziku, Sombor, 2009.

Literatura

• Stevan Raičković, „Odjeci naizgled utišanih nemira「 („Male poruke「), Književne novine, 1957.
• Predrag Protić, „Danilo Nikolić – Male poruke「, „Život「, Sarajevo, 1957.
• Pavle Zorić, recenzija za knjigu „Povratak u Metohiju「, 1973.
• Dušan Puvačić, Danilo Nikolić – „Povratak u Metohiju「, NIN, 1973.
• Milutin Srećković, „Greške u koracima「, („Spisak grešaka「), Borba, 1977.
• Predrag Protić, „Pripovedni krug Danila Nikolića「 („Spisak grešaka「), „Savremenik「, 1977.
• Čedomir Mirković, „Sažet izraz, interesovanje za moralna iskušenja, nepatetičnost「, pogovor knjizi „Spisak zasluga「, SKZ, Beograd, 1981.
• Radosav Stojanović, „Sudbine sa metohijskog raspuća「, prikaz knjige „Vlasnici bivše sreće「, Jedinstvo, Priština, 18-19. IX 1989, 16;
• Dragan M. Jeremić, esej „Pripovedačka umetnost Danila Nikolića「 (1985); „Književne novine「 – iz zaostavštine (1987); pogovor knjizi „Povratak u Metohiju「, izbor, Jedinstvo/SKZ, Priština – Beograd, 1991.
• Milutin Srećković, o „Vlasnicima bivše sreće「, Politika, 1990.
• Mihajlo Pantić, knjiga eseja i kritika „Aleksandrijski sindrom 2「, SKZ, Beograd, 1994.
• Milan Radulović, „Tradicijska duhovnost u postmodernoj formi「, knjiga „Obnova tradicije「, „Apostrof「, 1994.
• Milutin Srećković, „Pripovedačev roman「, „Naš trag「 br. 12, 1997.
• Vasa Pavković, „Kraljica zabave「, knjiga „Kritički tekstovi「, Prosveta, 1997.
• Aleksandar Jerkov, „Danilo Nikolić: Ninova nagrada za roman godine「, „Vreme「, br. 431, 1999.
• Radivoje Mikić „Priča i oblik – pogled na romane Danila Nikolića「, Književni portret Danila Nikolića, Zbornik Savremena srpska proza br. 12, Trstenik, 2000.
• Marko Nedić, „Tačke prepoznavanja u prozi Danila Nikolića「, Zbornik Savremena srpska proza, Trstenik, 2000.
• Radovan Beli Marković, „Danilo「, Zbornik Savremena srpska proza, Trstenik, 2000.
• Radivoje Mikić, „Priča o svetlu ljubavi i mraku duše「, pogovor za knjigu „Foto-keramika gospodina Cebalovića「, 2000.
• Adrijana Marčetić, „Poslednji romantičar「 (o romanu „Jesenja svila「), NIN, 10. januar 2002.
• Marko Nedić, zbirka ogleda „Osnova i priča「, Filip Višnjić, 2002.
• Tihomir Brajović, „Ne ljubav, nego vapaj「 (o „Jesenjoj svili「), 2002.
• Mihailo Pantić, „Osmehnuti nihilizam「, knjiga eseja i kritika „Aleksandrijski sindrom 4「, Prosveta, 2003.
• Radivoje Mikić, „Stvari koje su prošle「 - predgovor romanu „Vlasnici bivše sreće「, Politika/Narodna knjiga, 2005.
• Radivoje Mikić, ogledi „Priča i značenje「 (o „Fajrontu u Grgetegu「), Filip Višnjić, 2005.
• Miloš Đorđević, knjiga „Književne utopije Danila Nikolića「, „Agora「, Zrenjanin, 2010.
• Marko Nedić, „Pripovedač Danilo Nikolić「, „Veljkovi dani 2010 – zbornik saopštenja「, Sombor, 2011.
• Milo Lompar, „O majstoru pripovedaču「, „Veljkovi dani 2010. – zbornik saopštenja「, Sombor, 2011.
• Miladin Raspopović, knjiga „Pripovedna poetika Danila Nikolića「, „Jasen「, 2013.
• Sena Mihailović, „Narativnost romana „Vlasnici bivše sreće「 Danila Nikolića「, Zbornik radova „Savremena proučavanja jezika i književnosti「, Kragujevac, 2014.
• Sena Mihailović Milošević, „Odnos fikcije i istine u prozi Danila Nikolića「, tematski zbornik „Tradicija, promene, istorijsko nasleđe, pitanja državnosti i nacionalnog identiteta na Kosovu i Metohiji「, Institut za srpsku kulturu, Priština – Leposavić, 2014.
• Jelena Bulajić, doktorska disertacija „Poetika romana Danila Nikolića「, 2014.

Vanjske veze

• Danilo Nikolić: Ninova nagrada za roman godine Arhivirano 2007-08-13 na Wayback Machine-u
• Slobodan Kostić, Fajront u Grgetegu Arhivirano 2007-06-11 na Wayback Machine-u
• DANILO NIKOLIĆ: "JESENjA SVILA" Arhivirano 2004-11-15 na Wayback Machine-u