Gama-hidroksibuterna kiselina

Gama-hidroksibuterna kiselina (GHB, 1,4 butanediol) je supstanca koja se prirodno javlja u centralnom nervnom sistemu, vinu, govedini, i skoro svim životinjama u manjim količinama.^[5] Takođe je neurozaštitni terapeutski nutrijent koji je u mnogim državama kategorisan kao ilegalna droga.^[6] U SAD je njena upotreba trenutno regulisana, a prodaje je Jazz Pharmaceuticals pod imenom Xyrem^[7], za tretiranje katalepsije i preterane dnevne pospanosti kod pacijenata koji pate od narkolepsije.

γ-hidroksibuterna kiselina

(IUPAC) ime
4-Hydroxybutanoic acid
Klinički podaci
Identifikatori
CAS broj	591-81-1
ATC kod	N01AX11 N07XX04
PubChem[1][2]	3037032
DrugBank	DB01440
ChemSpider[3]	9984
UNII	30IW36W5B2 Y
KEGG[4]	C00989 Y
Hemijski podaci
Formula	C4H8O3
Mol. masa	104.10 g/mol (GHB) 126.09 g/mol (so natrijuma) 142.19 g/mol (so kalijuma)
SMILES	eMolekuli & PubHem
Sinonimi	γ-hidroksibuterna kiselina γ-hidroksibuterat GHB
Farmakokinetički podaci
Bioraspoloživost	25% (oralno)
Metabolizam	95%, uglavnom hepatički
Poluvreme eliminacije	30–60 minuta
Izlučivanje	5%, renalno
Farmakoinformacioni podaci
Trudnoća	?
Pravni status	Zabranjena supstanca (S9) (AU) Schedule III (CA) ? (UK) Klasa B (NZ), kontrolisana supstanca (SAD)
Način primene	Obično oralno; intravenozno

Istorijski, GHB je korišćen kao anestetik opšte namene, za tretiranje slučajeva insomnije, kliničke depresije, narkolepsije i alkoholizma, kao i za poboljšanje sportskih rezultata.^[8] Takođe, ilegalno se koristi kao intoksikant i kao droga za silovanje. GHB se prirodno proizvodi u ljudskim ćelijama i strukturalno je srodan sa ketonskim telom beta-hidroksibutiratom. Kao suplement tj. lek, najčešće se koristi u obliku soli. GHB takođe nastaje i kao proizvod fermentacije, i u malim količinama se nalazi u nekim pivima i vinima.

Način ponašanja supstance GHB kroz metabolizam

Povezano

• Gama-hidroksibuteratni receptor